Diferencies ente revisiones de «Éfesu»

=== Periodos arcaicu y clásicu ===

[[Archivu:Artemis of Ephesus.jpg|thumb|Representación de l'Artumisa efesia, llamada ''polimastia'', esto ye, de múltiples pechos. Copia romana de la estatua del templu de Éfeso, [[Muséu Arqueolóxicu de Éfeso]], [[Selçuk]].]]

[[Archivu:Tétradrachme en argent représentant une abeille et un cerf.jpg|thumb|Tetradracma de Éfeso.]]

La primer noticia cierta que se tien de la ciudá ye una guerra colos magnesios (los habitantes de [[Magnesia del Meandro]]) na que vencieron los magnesios.<ref name="Estrabón XIV_1">Estrabón XIV,1,40.</ref>

 

 

 

 

 

Mientres la primer parte de la [[guerra del Peloponeso]] perteneció a la [[Lliga de Delos]] cuidao que apaez nos rexistros de tributos a Atenes ente los años 454/3 y 415&nbsp;a.&nbsp;C. onde llegó a pagar un ''[[phoros]]'' de 7,5 [[talentu (moneda)|talentos]]. Sicasí, mientres la parte final d'esta guerra foi una de les ciudaes de Xonia que se remontó contra Atenes.<ref name="HAN">{{cita llibru |autor=[[Mogens Herman Hansen]] & Thomas Heine Nielsen|títulu=An inventory of archaic and classical poleis|idioma=inglés|añu=2004|editorial=[[Oxford University Press]]|allugamientu=Nuevu&nbsp;York|isbn=0-19-814099-1|capítulu=Xonia|páxina=1071}}</ref> Casi a la fin de la guerra, el comandante ateniense [[Trasilo]], que faía una espedición de saquéu, desembarcó en Éfeso; el [[sátrapa]] persa [[Tisafernes]] axuntó un exércitu y, con ayuda de naves procedentes de les ciudaes sicilianes de [[Siracusa]] y [[Selinunte]], pudo evitar el saquéu de la ciudá ganando a los atenienses. Los efesios, estimosos, honraron a los siracusanos y selinuntios ya inclusive dieron el derechu de ciudadanía a los habitantes de Selinunte que quixeren vivir en Éfeso cuidao que la so ciudá fuera destruyida por Cartago nel 409&nbsp;a.&nbsp;C.<ref>Jenofonte, ''Heléniques'' I,2,6-10.</ref>

 

 

Dempués de la [[batalla de Egospótamos]], los efesios dedicaron una estatua a Lisandro (y otros espartanos menos conocíos) nel templu d'Artumisa. Pero dempués de la victoria de [[Conón (xeneral)|Conón]] na [[batalla de Cnido]] fueron sustituyíes por estatues de Conón y [[Timoteo (xeneral)|Timoteo]].<ref>Pausanias VI,3,15-16.</ref>

 

 

=== Periodu helenísticu ===

 

Dempués de la muerte de Lisímaco, Éfeso tuvo sol dominiu del [[Imperiu Seleúcida]] y dempués pasó a control del [[dinastía Ptolemaica|Exiptu Ptolemaicu]].

 

 

 

 

Éfeso dempués d'eso yá nun tuvo autonomía real. Yera un puertu de los romanos. Dempués de [[Farsalia]], [[Metelo Escipión]], que taba en Éfeso, quixo'l dineru del templu, pero foi llamáu por [[Pompeyo]] pa xunise a él nel [[Epiro]].

Dempués de la derrota de [[Marco Xunu Brutu|Brutu]] y [[Cayo Casio Longino (asesín de César)|Casio]] en [[Filipos (ciudá)|Filipos]], [[Marco Antonio]] visitó Éfeso y fixo sacrificios a la diosa y perdonó a los partidarios de los derrotaos que s'abelugaren nel templu (toos menos dos) y esixó a los efesios el tributu de 10 años nun solu añu (Éfeso diera en dos años los tributos de 10 años a Brutu y Casio). Los efesios pidieron perdón y esplicaron qu'habíen estáu obligaos a dar los tributos y yá nun-yos quedaba nada y entós Antonio aceptó los impuestos de 9 años a pagar en dos años.<ref>Apiano, ''Guerres civiles'' V,4-6.</ref> Nel templu d'Artumisa en Éfeso, Marco Antonio prindó a los hermanos de [[Cleopatra VII|Cleopatra]] y facer matar, según [[Dion Casio]].<ref>Dion Casio XLVIII,24. [[Apiano]] (''Guerres civiles'' V,9), sicasí, diz qu'a quien fixo matar foi a [[Arsínoe IV|Arsínoe]], la hermana de Cleopatra, y que'l fechu pasó nel templu d'Artumisa Leucofriene en [[Mileto]]. Sicasí, en 1926 atópase en Éfeso una tumba con unos restos que s'atribúin a Arsínoe: «[http://www.abc.es/cultura/20130302/abci-atopen-restos-hemana-cleopatra-201303021306.html Tenemos el cadabre de Arsínoe, la hermana de Cleopatra]», diariu ''ABC''.</ref>

 

 

=== La ciudá sol imperiu romanu ===

uso = Ciudá |

cultura = Griega, romana y bizantina

| fecha_abandonu = [[Sieglu XV]]

| escavación = 1863–1869, 1895