Diferencies ente revisiones de «Amán»

Contenido eliminado Contenido añadido
m Iguo testu: -"originalmente" +"orixinalmente"
mSin resumen de edición
Llinia 1:
{{llocalidá}}
'''Amán''' (dacuando tamién escritu como '''Ammán''';<ref>{{Cita web |url=http://lema.rae.es/dpd/apendices/apendice5.html |títulu=Apéndiz 5: Llista de países y capitales, colos sos xentilicios |fechaaccesu=[[9 de xunetu]] de [[2012]] |autor=[[Real Academia Española]]}}</ref> n'[[idioma árabe|árabe]] عمّان, [[Treslliteración|tr.]] ''ʿAmmān'') ye la [[Capital (política)|capital]] del [[Xordania|Reino Hachemita de Xordania]] amás de ser el centru comercial, industrial y alministrativu del reinu. La so población ye de 4 007 526, siendo'l 40 per cientu aprosimao de la población del país.<ref>{{Citacita noticiapublicación |títulu=Population stands at around 9.5 million, including 2.9 million guests |url=http://www.jordantimes.com/news/local/population-stands-around-95-million-including-29-million-guests |fecha=30 de xineru de 2016 |fechaaccesu=24 de mayu de 2017|periódicu=Jordan Times}}</ref> Ye una de les ciudaes árabes más lliberales y occidentalizadas.<ref>{{Citacita noticiapublicación |títulu=Westernized media in Jordan breaking old taboos |url=https://www.rt.com/news/media-jordan-breaking-taboos/ |fechaaccesu=24 de mayu de 2017|periódicu=RT International |idioma=en-USA}}</ref>
 
== Toponimia ==
Llinia 28:
 
== Xeografía ==
 
Amán ta asitiada nuna rexón montascosa del noroeste de Xordania. Orixinalmente la ciudá desenvolvióse sobre siete colina, pero na actualidá estender nuna área de diecinueve colina (caúna d'elles denominaes un Yabal, Tal, monte o monte). Les árees principales de Amán tomen los sos nomes de les llombes y montes en que les sos pindios atópense. L'altor de la ciudá varia d'una llomba a otra y bazcuya ente 700 y 1100&nbsp;m (2300 – 3600 pies).
 
== Climatoloxía ==
{{Weather box |ubicación=Amman
|location = Amman
|metric first = Y |single
line = Y |Jan
Línea 143 ⟶ 141:
|Avi sun = 179.8
|year sun=
|source 1 = [[World Meteorological Organization]]<ref name= WMO>{{Citacita web |url=http://worldweather.wmo.int/069/c00215.htm |títulu=World Weather Information Service&nbsp;– Amman |fechaaccesu=22 de febreru de 2013 |editorial=World Meteorological Organization}}</ref>
|source 2 = [[Hong Kong Observatory]](sun, 1961–1990)<ref name= HKO>{{Citacita web |url=http://www.weather.gov.hk/wxinfo/climat/world/eng/europe/gr_la to/amman_y.htm |títulu=Climatological Information for Amman, Jordan |fechaaccesu=22 de febreru de 2013 |editorial=Hong Kong Observatory}}</ref>
|fecha=Mayu de 2013}}
 
== Arqueoloxía ==
Mientres la so llarga hestoria, Amán foi habitada por delles civilizaciones. Les primeres muertes daten del periodu [[Neolíticu acerámico B]], alredor del 7250 e.C., del que s'atoparon restos arqueolóxicos en [['Ain Ghazal]], asitiáu nel este de la ciudá, qu'amuesen evidencies non solo d'un asentamientu, sinón tamién del desenvolvimientu de trabayos artísticos, que suxuren que los habitantes de la zona pertenecíen a una cultura bien desenvuelta mientres esi tiempu.<ref name="Cordova2007">{{Citacita llibru |autor=Carlos Y. Cordova |títulu=Millennial Landscape Change in Jordan: Geoarchaeology and Cultural Ecology |url=http://books.google.com/books?id=1eWaveyEIlcC&pg=PA135 |fechaaccesu=8 d'avientu de 2013 |fecha=17 de mao de 2007 |editorial=University of Arizona Press |isbn=978-0-8165-2554-6 |páxines=135–}}</ref> Atopóse un [[menhir]] megalíticu en [[Wadi Saqra]].<ref>{{Citacita web |url=http://www.archaeopress.com/ArchaeopressShop/Public/defaultAll.asp?SubSeries=Maison+de+l%92Orient+M%Y9diterran%Y9en |títulu=Pierres levées, stèles anthropomorphes et dolmens |fechaaccesu=8 d'avientu de 2013 |autor=Tara Steimer-Herbet |añu=2011 |idioma=francés |editorial=Maison de l'Orient Méditerranéen |isbn=9781407309002}}</ref>
 
Mientres la so llarga hestoria, Amán foi habitada por delles civilizaciones. Les primeres muertes daten del periodu [[Neolíticu acerámico B]], alredor del 7250 e.C., del que s'atoparon restos arqueolóxicos en [['Ain Ghazal]], asitiáu nel este de la ciudá, qu'amuesen evidencies non solo d'un asentamientu, sinón tamién del desenvolvimientu de trabayos artísticos, que suxuren que los habitantes de la zona pertenecíen a una cultura bien desenvuelta mientres esi tiempu.<ref name="Cordova2007">{{Cita llibru |autor=Carlos Y. Cordova |títulu=Millennial Landscape Change in Jordan: Geoarchaeology and Cultural Ecology |url=http://books.google.com/books?id=1eWaveyEIlcC&pg=PA135 |fechaaccesu=8 d'avientu de 2013 |fecha=17 de mao de 2007 |editorial=University of Arizona Press |isbn=978-0-8165-2554-6 |páxines=135–}}</ref> Atopóse un [[menhir]] megalíticu en [[Wadi Saqra]].<ref>{{Cita web |url=http://www.archaeopress.com/ArchaeopressShop/Public/defaultAll.asp?SubSeries=Maison+de+l%92Orient+M%Y9diterran%Y9en |títulu=Pierres levées, stèles anthropomorphes et dolmens |fechaaccesu=8 d'avientu de 2013 |autor=Tara Steimer-Herbet |añu=2011 |idioma=francés |editorial=Maison de l'Orient Méditerranéen |isbn=9781407309002}}</ref>
 
== Curiosos turísticos ==
 
El [[Muséu arqueolóxicu de Xordania|Muséu Arqueolóxicu de Xordania]], con colecciones que tomen dende la prehistoria hasta la dómina romana, el Muséu del Folclore Xordanu, que consta d'una colección sobre la vida de los nómades del desiertu y el Muséu de Tradiciones Populares, sobre la vida cotidiana de los antiguos beduinos.<ref>[http://www.easyviajar.com/jordania/los museos-de-amman-1949 www.easyviajar.com Afaya los museos de Amman]</ref>
 
Línea 161 ⟶ 157:
{{AP|Gastronomía de Xordania}}
 
El ''[[New York Times]]'' describió asina la cocina de Amán: «Pueden atopase vívidas verdures del [[Líbanu]], crujientes [[falafel]]s de [[Siria]], jugosos [[kebab]]s d'[[Exiptu]] y, más apocayá, platos de carne picante del vecín de Xordania, [[Iraq]]. Ye lo que se conoz como cocina del [[Llevante mediterraneu|Llevante]]; un antiguu términu pa designar la área asitiada ente'l [[mar Mediterraneu]] y la [[península arábiga]]. Pero equí la comida nun ye solo la suma de les sos caloríes. Nesta política, religosa y étnicamente tirante esquina del mundu, ye un símbolu del so fonduxe ya identidá.»<ref name="NYT-Cuisiiine">{{Citacita web |url= http://www.nytimes.com/2008/01/13/travel/13choicetables.html |apellíu= Pergament |nome= Danielle |títulu= All the Foods of the Mideast at Its Stable Center |editorial= The New York Times |fecha=13 de xineru de 2008}}</ref>
 
== Deporte ==
Línea 171 ⟶ 167:
 
== Medios de comunicación ==
 
La mayor parte de los emisores de radio del país tien la so see en Amán. El emisores n'inglés son, na so mayoría, radios qu'emiten ésitos musicales y tán enfocaes a mozos oyentes. El emisores n'árabe, sicasí, traten sobre relixón, noticies, música árabe y otres temes locales.
 
Bona parte de los diarios y grupos de comunicación xordanos tienen la so see en Amán. La mayoría de los diarios xordanos publicar na ciudá, como'l ''[[Alghad]]'',<ref name="alghad.com">{{Citacita web |url=http://www.alrai.com |títulu=الرأي الأردنية &#124; أخبار الأردن والشرق الأوسط والعالم&#124;صحيفة يومية تصدر في عمان الأردن |editorial=Alrai.com |fechaaccesu=8 d'avientu de 2013}}</ref> ''[[Ad-Dustour (Xordania)|Ad-Dustour]]'',<ref>{{Citacita web |url=http://www.addustour.com |títulu=:: جريدة الدستور :: |editorial=Addustour.com |fechaaccesu=8 d'avientu de 2013}}</ref> y el ''[[The Jordan Times]]''.<ref name="alghad.com"/> En 2010, el diariu [[Alghad]] foi designáu como'l 10.º diariu más popular nel mundu árabe según la revista ''Forbes Middle-East''.<ref>[http:/→/alghad.com→→/?news=539101]{{dead link|fecha=November 2012}}</ref> ''[[Al-Arab Al-Yawm (diariu)|Al-Arab Al-Yawm]]'' ye l'únicu diariu panarábico de Xordania.
 
== Aeropuertos ==
Línea 180 ⟶ 175:
 
== Ciudaes hermanes ==
Les [[Hermanamiento de ciudaes|ciudaes hermanes]] de Amán son:<ref>{{Citacita web |url=http://www.ammancity.gov.jo/english/relations/r12.asp |títulu=Amman’s Relations with Other Cities |fechaaccesu=28 de payares de 2012 |editorial=Ammancity.gov.jo |urlarchivourlarchivu=http://web.archive.org/web/http://www.ammancity.gov.jo/english/relations/r12.asp |fechaarchivofechaarchivu=26 de payares de 2015}}</ref>
{| class="wikitable"
|- valign="top"
Línea 191 ⟶ 186:
* {{bandera|Iraq}} [[Bagdag]], [[Iraq]] (1989)
* {{bandera|Yeme}} [[Sana'a]], [[Yeme]] (1989)
* {{bandera|China}} [[Pequín]], [[China]] (1990)<ref name="Beijing">{{Citacita web |url=http://www.ebeijing.gov.cn/Sister_Cities/Sister_City/ |títulotítulu=Ciudad Hermanes |editorial=Gobiernu Municipal de Pequín |fechaaccesu=23 de xunu de 2009}}</ref>
* {{bandera|Turquía}} [[Ankara]], [[Turquía]] (1992)
* {{bandera|Sudán}} [[Ḥartum]], [[Sudán]] (1993)
Línea 198 ⟶ 193:
* {{bandera|Qatar}} [[Doḥa]], [[Qatar]] (1995)
* {{bandera|Turquía}} [[Istambul]], [[Turquía]] (1997)
* {{bandera|Brasil}} [[São Paulo]], [[Brasil]], (1997)<ref name="São Paulo twinnings">{{Citacita web |url=http://www3.prefeitura.sp.gov.br/cadlem/secretaries/negocios_juridicos/cadlem/integra.asp?alt=11072007L%20144710000 |títulotítulu= Pesquisa de Legislação Municipal - Non 14471 |fechaaccesu=23 d'agostu de 2013 |obra=Prefeitura da Cidade de São Paulo |idioma=portugués |urlarchivourlarchivu=http://web.archive.org/web/20111018123138/http://www3.prefeitura.sp.gov.br/cadlem/secretaries/negocios_juridicos/cadlem/integra.asp?alt=11072007L%20144710000|fechaarchivo |fechaarchivu=2 d'ochobre de 2011}}</ref><ref name="São Paulo2">{{Citacita web |url=http://www.prefeitura.sp.gov.br/cidade/secretaries/relacoes_internacionais/cidadesirmas/index.php?p=1066 |títulu=Rellaciones internacionales;– Consistoriu de São Paulo;– ciudaes hermanes oficiales |fechaaccesu=4 de xunetu de 2010 |editorial=Prefeitura.sp.gov.br |urlarchivourlarchivu=http://web.archive.org/web/http://www.prefeitura.sp.gov.br/cidade/secretaries/relacoes_internacionais/cidadesirmas/index.php?p=1066 |fechaarchivofechaarchivu=26 de payares de 2015}}</ref>
* {{bandera|Arxelia}} [[Arxel]], [[Arxelia]] (1998)
* {{bandera|Rumanía}} [[Bucuresti]], [[Rumanía]] (1999)
Línea 208 ⟶ 203:
* {{bandera|Sudáfrica}} [[Pretoria]], [[Sudáfrica]] (2002)
* {{bandera|Hondures}} [[Tegucigalpa]], [[Hondures]] (2002)
* {{bandera|Estaos Xuníos}} [[Chicago]], [[Estaos Xuníos]] (2004)<ref>{{Citacita llibru |títulu=2010 Annual Report |autor=Chicago Commission on Human Relations |añu=2010 |páxina=22 |url=http://www.cityofchicago.org/content/dam/city/depts/cchr/supp_info/2010AnnualReport.pdf |formatu=PDF}}</ref>
* {{bandera|Suiza}} [[Xinebra (Suiza)|Xinebra]], [[Suiza]] (2005)
* {{bandera|Italia}} [[Milán]], [[Italia]] (2005)<ref name="Milan">{{Citacita web |url=http://www.comune.milano.it/portale/wps/portal/CDM?WCM_GLOBAL_CONTEXT=/wps/wcm/connect/ContentLibrary/In%20Comune/In%20Comune/Citt%20Gemellate |títulu=''Bilanu&nbsp;– Città Gemellate'' |fechaaccesu=17 de xunetu de 2009 |editorial=[[copyright|©]] 2008 Municipalidá de Milán (Comune di Bilanu)}}</ref>
* {{bandera|Italia}} [[Calabria]], [[Italia]] (2005)
* {{bandera|Bosnia y Herzegovina}} [[Sarajevo]], [[Bosnia y Herzegovina]] (2005)<ref name="Sarajevo">{{Citacita web |url=http://www.sarajevo.ba/en/stream.php?kat=160 |títulotítulu=Web Oficial Sarajevo:ciudaes hermanes |editorial=Sarajevo.ba |fechaaccesu=6 de mayu de 2009 |urlarchivourlarchivu= http://web.archive.org/web/20090412141407/http://www.sarajevo.ba/en/stream.php?kat=160 | fechaarchivofechaarchivu= 12 d'abril de 2009}}</ref>
* {{bandera|Rusia}} [[Moscú]], [[Rusia]] (2005)
* {{bandera|Bahréin}} [[Central (Bahréin)|Gobernación Central]], [[Baḥréin]] (2006)
* {{bandera|Kirguistán}} [[Biskek]], [[Kirguistán]] (2006)
* {{bandera|USA}} [[San Francisco (California)|San Francisco]], Estaos Xuníos (2010)<ref>{{cite press_release | url=http://www.sfmayor.org/ftp/archive/209.126.225.7/press-room/press-releases/press-release-newsom-signs-sister-city-agreements-with-amman-jordan/index.html | titletítulu=Mayor Newsom Signs New Sister City Agreements with City of Amman, Jordan | publisherpublicación=San Francisco Office of the Mayor | fecha=23 d'abril de 2010 | accessdatefechaaccesu=16 de setiembre de 2012}}</ref>
* {{bandera|JPN}} [[Tokiu]], Xapón (2011)
* {{bandera|GER}} [[Düsseldorf]], Alemaña
Línea 229 ⟶ 224:
 
{{AvisuTradubot|Amán}}
 
[[Categoría:Llocalidaes de Xordania]]
[[Categoría:Wikipedia:Revisar traducción]]