Revisión a fecha de 17:48 22 xin 2019 editar AsturiBot (alderique \| contribuciones) Bots, Exenciones de bloqueos IP 422 326 ediciones m correiciones ← Edición más antigua		Revisión a fecha de 21:03 29 xin 2019 editar desfacer XabatuBot (alderique \| contribuciones) Bots, Exenciones de bloqueos IP 1 394 983 ediciones m Preferencies llingüístiques Edición más nueva →
Llinia 15: Tamién yera unu de los cuatro reinos principales de la [[India]] na dómina de [[Buddha\|Buda]], que se desenvolvieron mientres los “[[primer ministru\|reinaos]]” de [[Bimbisara]] (c. [[años 540 e.C.\|544]] a [[años 490 e.C.\|491 e.C. ]]) y el so fíu [[Ajatashatru\|Ayata Satru]] (c. 491 a [[años 460 e.C.\|460 e.C. ]]). Magadha espandir hasta incluyir la mayor parte de les rexones de [[Bihar\|Bijar]] y Bengala. Según la tradición, nesta dómina [[Magadha]] yera unu de los 16 ''mahā jana pada'' (en sánscritu ''mahā:'' ~~‘gran’~~‘gran'; ''jana:'' ‘xente, ~~pueblu’~~pueblu'; ''pada:'' ‘seición, organización, ~~comunidá’~~comunidá'), sociedaes republicanes, como [[Rajakumara]]. El términu ''janapada'' (comunidá popular) oponer a ''rājya'', ~~‘reinu’~~‘reinu' (hereditariu, absolutista, antidemocráticu) y probablemente foi utilizáu como términu peyorativu polos enemigos d'esti sistema. Cada aldega ''(grāmaka)'' tenía la so propia asamblea. L'alministración taba estremada en funciones executives, xudiciales y militares. Llinia 27: [[Magadha]] foi la see del imperiu [[Maurya\|Mauria]] —fundáu por [[Chandragupta Maurya\|Chandragupta]]— que baxu [[Ashoka\|Ashoka el Grande]] estendíase práuticamente por tol sur d'Asia y partes d'[[Irán]] y [[Afganistán]]. Más tarde formó parte del poderosu [[Imperiu gupta]], qu'ocupó la mesma zona. Una de les primeres referencies históriques estranxeres de Bengala apaez nel añu [[años 100 e.C.\|100 e.C. ]] cuando la rexón apaez citada polos [[Antigua Grecia\|griegos]] como Gangaridai. Créese que'l términu vien de la palabra ''[[Ganga]]-hridai'' (lliteralmente en [[idioma bengalí\|bengalí]] ‘corazón del ríu ~~Ganges’~~Ganges' o ‘tierra col Ganges nel so ~~corazón’~~corazón') y créese que fai referencia a la área de Bengala. {{cita\|Gandaridai, una nación que tien el númberu más grande d'elefantes y ye la más grande en tamañu.<!-- a nation which possesses the greatest number of elephants and the largest in size -->\| Llinia 51: Mientres los entamos del periodu [[Islam\|musulmán]], l'antiguu reinu convertir nel sultanatu de Bangala, gobernáu de manera intermitente dende'l [[sultanatu de Delhi]]. Nesta dómina vivió'l santu bengalí [[Chitania\|Chaitania]] ([[1486]]-[[1534]]), nacíu nel pueblu de [[Navadvip\|Nabadwip]], qu'impulsó una caña del [[krisnaísmo]] (que yá s'espublizó por tola India), la doctrina [[gaudīyá\|gaudía]] (de Gauda: ‘[tierra de la] caña d'~~azucre’~~azucre', Bengala). Los caóticos vaivenes del poder ente los [[sultanes]] [[Afganistán\|afganu]]s y [[Turquía\|turcos]] llegaron al so fin cuando'l [[imperiu mogol]] establecer en Bengala mientres el [[sieglu XVI]]. En [[1534]] el líder [[Afganistán\|afganu]] [[Sher Shah Suri]] (tamién conocíu como [[Farid Khan]], un home de gran talentu militar y políticu) ganó a les bien cimeres ~~fuerces~~fuercies [[mogol]]es lideraes por [[Humayun]], en Chausa ([[1539]]) y [[Kannauj]] ([[1540]]). Sher Shah avanzó hasta prindar [[Delhi]] y [[Agra]] y estableció el reinu bengalí más poderosu y ampliu qu'enxamás esistió, tomando hasta'l [[Panyab]]. Les sos habilidaes alministratives facilitaron los trabayos públicos, incluyendo la primera gran carretera en tola zona que xunía [[Sonargaon]] (en Bengala) con [[Peshawar]] (nel [[Hindu Kush]]). Sher Shah gobernó hasta la so muerte en [[1545]], anque esos cinco años de reináu tuvieron una poderosa influencia na sociedá, la política, la economía y l'imaxinariu de la India. [[Archivu:De handelsloge van de VOC in Hougly in Bengalen Rijksmuseum SK-A-4282.jpeg\|thumb\|Fábrica de la [[Compañía Holandesa de les Indies Orientales]] en [[Hugli-Chuchura]], Bengala, 1665]] El socesor de Sher Shah nun tenía nenguna de les sos habilidaes alministratives y el so imperiu perdió ~~fuerza~~fuercia. [[Humayun]] vio la oportunidá de restablecer el so imperiu y, en [[1554]], conquistó [[Lahore]] y Delhi. La muerte de Humayun en [[1556]] llevó a l'ascensión de [[Akbar]], el mayor emperador [[mogol]], que ganó a los gobernantes [[Karani]] de Bengala en [[1576]] y reinó per mediu de gobernadores. El reináu de Akbar foi una dómina de gran prosperidá en Bengala y tol norte de la India. La prosperidá de Bengala impresionó tantu a los [[Imperiu mogol\|mogoles]] que llegaron a llamar a la rexón el paraísu de les naciones”. La corte imperial mogol estableció diversos gobernadores p'alministrar la rexón lo que llevó a cuatro décades de semi independencia pa la rexón so gobiernu de los [[nawabs]]. Los nawabs dieron permisu a la Compañía Francesa de les Indies Orientales por que se estableciera un puntu de comerciu en [[Chandernagore]] (en [[1673]]) y a la [[Compañía Británica de les Indies Orientales]] por que fixera lo mesmo en [[Calcuta]] (en [[1690]]). Llinia 76: Cola división de la India británica en dominios hindús y musulmanes en [[1947]], Bengala estremar de nuevu en dos: l'estáu de [[Bengala Occidental]] (hindú) y la rexón de Bengala Oriental (musulmana), so dominiu de [[Paquistán]]. El procesu ye conocíu como la [[Segunda partición de Bengala]]. En [[1958]] la zona foi renombrada a Pakistán Oriental. Pakistán del Este darréu remontóse contra'l gobiernu militar pakistaní y —tres una [[Guerra de Lliberación de Bangladex\|guerra d'independencia]] sostenida en [[1971]]— convertir na república independiente de [[Bangladex]] que significa ‘país de ~~Bengala’~~Bengala' (Bangla: Bengal, ''deśa:'' ~~‘rexón’~~‘rexón'). Partir oeste de Bengala siguió perteneciendo a la India. Sicasí, cultural y sociológicamente, los dos zones de Bengala comparten más qu'un idioma común. Bengala esperimentó dos fames tarrecibles que costaron numberoses víctimes: la primera en [[1770]] (apenes a cinco años d'empezáu'l reináu de los británicos) morrió la tercer parte de la población de Bengala, no que proporcionalmente foi una de les fames más grandes del mundu). La segunda foi en [[1943]] (mientres la [[Segunda Guerra Mundial]]), en que morrieron trés millones de bengalíes.

Diferencies ente revisiones de «Bengala»