Diferencies ente revisiones de «Parque nacional de Yellowstone»
Contenido eliminado Contenido añadido
m Preferencies llingüístiques |
m Preferencies llingüístiques |
||
Llinia 20:
Los nativos americanos vivieron na rexón de Yellowstone siquier mientres 11.000 años.<ref>{{cita web |url= http://www.nps.gov/yell/historyculture/index.htm|títulu= National Park Service: Yellowstone, History and Culture|fechaacceso=20 de xineru de 2012|fecha= Consultáu'l 8 de mayu de 2011|idioma= Inglés}}</ref> La [[espedición de Lewis y Clark]], a principios del sieglu XIX, circunvaló la rexón. Amás de les visites de los ''[[mountain man|mountain men]]'' a mediaos del sieglu XIX, les esploraciones entamaes nun empezaron hasta la década de 1860. La [[armada de los Estaos Xuníos]] foi comisionada pa supervisar el parque dende'l so establecimientu. En 1917, l'alministración del parque tresferir al [[Serviciu de Parques Nacionales]], creáu l'añu anterior. De magar, se construyeron y protexeron cientos d'estructures, tantu pola so importancia arquitectónica como histórica. El investigadores envaloren qu'hai más de 1000 sitios arqueolóxicos.
El Parque nacional de Yellowstone estender nuna área de {{unidá|8983|km²}}.<ref name="acres" /> Entiende [[llagu|llagos]], [[Cañón (xeomorfoloxía)|cañones]], [[ríu|ríos]] y [[Cordillera|cadenes montascoses]].<ref name="facts"/> El llagu Yellowstone ye'l llagu de monte más grande d'América del Norte y la so metá meridional atópase la [[Caldera Yellowstone]], el [[supervolcán]] más grande del continente, consideráu un volcán activu. Tiénense datos de que siquier nos últimos millones d'años entró n'erupción con una
Hanse documentáu cientos d'especies de [[mamíferu|mamíferos]], [[aves]], [[peces]] y [[reptil]]es , incluyendo munchos n'[[Animales en peligru d'estinción|apeligro]] o [[Especies amenaciaes|amenaza]] d'estinción.<ref name="facts" /> Los vastos montes y pacionales tamién inclúin especies úniques de plantes. El parque Yellowstone ye'l llugar más estensu cola [[megafauna]] más famosa nos [[Estaos Xuníos continentales]]. [[Ursus arctos horribilis|Osos grizzly]], [[Canis lupus|llobu]]s, menaes de [[bison]]tes y [[Alces alces|alces]] pastien llibremente y viven nel parque. El fatáu de bisontes del Yellowstone Park ye'l fatáu de bisontes más grande y antiguu abiertu al públicu nos Estaos Xuníos.
Llinia 138:
[[Archivu:Yellowstone Caldera map2.jpg|thumb|250px|Mapa xeolóxicu de Yellowstone]]
Al pie de les [[Montes Predresos]], nacíu del deslizamiento de la [[placa tectónica]] del [[Pacíficu]] so la del continente americanu, el llugar de Yellowstone foi'l teatru d'esplosiones xigantesques, entecruzaes de fenómenos telúricos más discretos. La última esplosión asocedió fai aprosimao 642.000 años.<ref >(francés) Christiane Galus, «La surface du super-volcan de Yellowstone s'est soulevée de 18 centimètres depuis 2004», en ''[[Monde]]'' del 10-11-2007, Lire en ligne|lien=http://www.lemonde.fr/web/article/0,1-0@2-3244,36-976431@51-976537,0.html.</ref> La [[lava]] atropada mientres milenios so la corteza terrestre españó, proxectando miles de kilómetros cúbicos de roques. El techu que cubría la cámara magmática venció, formando un caxón de fundimientu llamáu caldera, que güei compon la parte central del parque. Dempués, otres [[erupción volcánica|erupciones]] menores, pero múltiples, enllenaron en parte la caldera. Sicasí, entá pueden reconocese los cantos serrapatosos. El vulcanismu sigue siendo bien activu en Yellowstone, onde se contabilicen alredor de 300 géiseres, dando prueba de la
Anguaño, Yellowstone alica una fase similar a la primer etapa. La lava sigue atropándose, enchiendo la corteza terrestre. L'altitú del fondu del actual caxón de fundimientu aumentó en 70 cm mientres estos postreros 50 años.
Llinia 251:
[[Archivu:Yellowstone fires 1988 bc.gif|right|frame]][[Archivu:Firelegend.png|thumb|255px|Progresión de les quemes na rexón de Yellowstone, ente xunetu y ochobre de 1988.]]
El 26 d'ochobre de 1976, el parque de Yellowstone declarós'[[Rede Mundial de Reserves de la Biosfera|acuta internacional de la biosfera.]] El 8 de setiembre de 1978 foi integráu nel [[Patrimoniu de la Humanidá|patrimoniu mundial de la UNESCO]]. Pero en 1995, esti Comité asitiar na [[Patrimoniu de la Humanidá en peligru llista del patrimoniu mundial en peligru]].<ref>{{pdf}} (n'inglés) vínculo red|titre=World Heritage Committee takes Yellowstone off danger list|éditeur=IUCN|date=4 de xunetu de 2007|url= http://www.iucn.org/en/news/archive/2001_2005/press/pryellowstone.pdf</ref> Entós la rexón taba amenazada poles actividaes mineres. La mala calidá de l'agua, l'ensame turísticu y l'usu de [[motonieve]]s constituyíen otros motivos de molición. Arriendes de los
Mientres el branu especialmente secu de 1988, delles quemes causaes por un [[rayu]] afararon el 36 % de la superficie del parque.793.880 [[Acre (unidá de superficie)|acres]], esto ye, cerca de {{unidá|3210|km²}} convertir en fumu.<ref>(n'inglés) lien web|titre=People|éditeur=Parc nacional de Yellowstone|url= http://www.nps.gov/yell/historyculture/people.htm</ref> La parte más afeutada foi la de North Fork. Millares de bomberos intentaron contener el fueu pa protexer a los pueblos de Bernard Enrique & Christian Heeb. Pero dempués acusóse a les autoridaes públiques de nun tener voluntá d'apagar dafechu les quemes, que permanecieron activos hasta les agües serondiegues. Dalgunos [[ecoloxista|ecoloxistes]] afirmen sicasí que les quemes son un fenómenu natural que nun convien atrabancar. Ello ye que pocos animales de gran tamañu fueron víctimes de les quemes. Los parrotales viltaron bonalmente, redescubriéronse dellos panorames interesantes y punxéronse al día descubrimientos xeolóxicos y [[arqueoloxía|arqueolóxicos]]. Pero van faer falta decenes d'años hasta que Yellowstone recupere'l so aspeutu inicial.
Llinia 282:
=== Fauna ===
Yellowstone alluga numberoses especies de [[mamíferu|mamíferos]], ente les cualos el [[llobu gris]] (especie en peligru y reintroducida), el [[llobu cerval]] y el [[grizzly]] (especies amenaciaes) son los más conocíos. Los otros grandes mamíferos del parque son el [[bisonte]],
==== Reintroducción del llobu ====
| |||