|
=== Cambeos poblacionales ===
[[Archivu:Moses Mendelson P7160073.JPG|thumb|180px|[[Moses Mendelssohn]], fundador de la [[Haskalá]] o Ilustración xudía.]]
* '''Asimilación'''. Yá dende l'Antigüedá hubo xudíos que s'[[Asimilación cultural|asimilaron]] a la sociedá non xudía que los arrodiaba. Esta asimilación, que pudo pola fuerzafuercia o por llibre eleición, consistía, básicamente, en dexar de prauticar el xudaísmu ya inclusive refugar la identidá xudía propia. Delles comunidaes xudíes sumieron dafechu por cuenta de la asimilación.<ref>Tal ye'l casu de la comunidá xudía de [[Kaifeng]], [[China]]; ver "[[Xudíos de Kaifeng]]".</ref> Sicasí, de resultes de les persecuciones a les que se vieron sometíos los xudíos mientres la mayor parte del mileniu pasáu nes que se-yos prohibía integrase cola sociedá non xudía, l'asimilación nun yera un fenómenu alarmante dientro del pueblu xudíu. La llegada de la Haskalá nel sieglu XVIII y la consecuente emancipación de los xudíos n'Europa y América nel sieglu siguiente camudó la situación, lo que dexó a numberosos xudíos participar y ser parte de la sociedá secular. Ello, xuntu cola nacencia de corrientes xudíes alloñaes de la ortodoxa tradicional, como'l [[reformismu]], muncho menos esixentes tocantes a la interpretación de la [[Torá]], tuvo como resultáu un aumentu considerable de l'asimilación, que la so principal característica ye'l matrimoniu mistu, esto ye, xudíos que contraxeron matrimoniu con non xudíos. N'Estaos Xuníos, onde mora la comunidá xudía más numberosa dempués d'Israel, hai cerca d'un 50 % de matrimonios mistos.<ref>[http://web.archive.org/web/http://www.ujc.org/local_includes/downloads/4606.pdf ''The National Jewish Population Survey 2000-01. Strength, Challenge and Diversity in the American Jewish Population''].</ref> Yá que, según la llei xudía, pa ser xudíu haber de tener madre xudía, la mayoría de los fíos d'estos matrimonios dexen de ser xudíos. Amás, pierden tantu la idea de pertenencia a un colectivu concretu (xudíu) como les tradiciones relixoses de los sos proxenitores. Esto provoca un descensu considerable na población xudía. Hai quien denominen esti fenómenu como "holocaustu silenciosu".<ref>[http://www.webdelacole.com/cgi-bin/medios/vernota.cgi?mediu=lavozjudia&numbero=357¬a=357-10 ''La voz xudía: ¿cómo frenar l'asimilación?''].</ref>
* '''Persecuciones y matances'''. A lo llargo de la historia, numberosos conquistadores, imperios y naciones primieron a los xudíos o intentaron esanicialos dafechu. Los métodos emplegaos fueron dende la mera espulsión hasta'l [[xenocidiu]]. Acordies con [[James Carroll]], «los xudíos representaben el 10 % de la población total del Imperiu romanu […] güei tendríen de ser aprosimao 200 millones».<ref>James Carrol, ''Constantine Sword'' ISBN 0-395-77927-8 p. 26.</ref> Exemplos pertinentes a esta categoría inclúin les persecuciones mientres les [[Guerres Judeo-Romanes]], les [[Cruzaes]], les masacres de poblaciones xudíes n'[[Ucraína]] polos cosacos de Bohdan Chmielnicki, los [[pogromo]]s en Rusia y el [[Holocaustu]], nel que fueron asesinaos seis millones de xudíos,<ref>{{Cita llibru|apellíos=1936-2015.|nome=Gilbert, Martin,|títulu=The Holocaust : a history of the Jews of Europe during the Second World War|url=https://www.worldcat.org/oclc/756692813|fecha=1 de xineru de 1987|editorial=H. Holt|isbn=9780805003482|oclc=756692813}}</ref> incluyendo un millón y mediu de neños.<ref>{{Cita llibru|apellíos=Stephanie.|nome=Fitzgerald,|títulu=Children of the Holocaust|url=https://www.worldcat.org/oclc/624042181|fecha=1 de xineru de 2011|editorial=Compass Point Books|isbn=9780756544423|oclc=624042181}}</ref>{{demostrar}}
|
