Diferencies ente revisiones de «Cuba»
Contenido eliminado Contenido añadido
m Preferencies llingüístiques |
Sin resumen de edición |
||
Llinia 8:
| xentiliciu = cubanu, -a, -o{{cartafueyu}}
}}
'''Cuba'''{{cartafueyu}}, oficialmente '''República de Cuba''', ye un país d'[[América]] asitiáu nun [[archipiélagu]] del [[Mar de les Antilles]], tamién conocíu como [[Mar Caribe]].
L'archipiélagu, allugáu nel estremu noroeste de les Antilles, llenda al norte col [[Océanu Atlánticu|océanu Atlánticu]], que lu separta d'[[Estaos Xuníos d'América|Estaos Xuníos]] y [[Les Bahames|Les Bahames,]] al este col [[Pasu de los Vientos]], que lu separta d'[[Haití]], al sur col mar Caribe y al noroeste col [[Golfu de Méxicu|golfu de Méxicu]]. Ye, colos sos 11.616.000 habitantes, el país antillanu más pobláu, y tamién el más estensu, con 110.860 km<sup>2</sup> de superficie. La islla de Cuba ye, xunto coles de [[La Española]], [[Xamaica]] y [[Puertu Ricu]], una de les cuatro [[Antilles Mayores]].
La islla de Cuba foi habitada polos [[siboney]], una de les tribus de los [[taíno]], dende'l [[IV Mileniu e.C.]] hasta la colonización española nel [[Sieglu XV|sieglu XV]]. De magar, el país foi una colonia española hasta [[1869]], y una provincia hasta la [[Guerra Hispano-Estauxunidense|Guerra hispano-estauxunidense]] de [[1898]], que finó cola ocupación de la islla polos [[Estaos Xuníos d'América|Estaos Xuníos]]. La islla consiguió la independencia nominal en [[1902]], magar que convirtiose nún protectoráu estauxunidense ''de facto''. La fráxil república tentó de reforciar, en [[1940]], la so estructura democrática, pero la creciente radicalización política y la conflictividá social culminaron nún [[Golpe d'Estáu|golpe d'estáu]] en [[1952]], que convirtió a [[Fulgencio Batista]] nel nuevu presidente, dictatorial, del país. La opresión y la corrupción del so réxime provocó un descontentu que cristalizó na aparición del [[Movimientu 26 de Julio]], que llegó al poder en xineru de [[1959]] y estableció, dempués, un réxime comunista dirixíu por [[Fidel Castro]]. De magar [[1965]] el país tien sío gobernáu pol [[Partíu Comunista de Cuba]]. Esto convirtiolu, demientres la [[Guerra Fría]], nún motivu de tensiones ente Estaos Xuníos y la [[Xunión Soviética]], qu'algamaron el so cumal en [[1962]], cuando la [[Crisis de los misiles en Cuba|crisis de los misiles en Cuba]] tuvo a punto de provocar una guerra nuclear.
El país ye un estáu marxista-leninista, con un sistema políticu de partíu únicu dirixíu pol Partíu Comunista de Cuba, que ha guiar al país por mandatu constitucional. Cuba ye un país en víes de desarrollu d'economía planificada, qu'esporta materies primes ([[zucre]], [[tabacu]], [[café]]), productos farmacéuticos y profesionales especializaos, principalmente médicos, informáticos, inxenieros agrícoles y biotecnólogos. El país ocupa'l puestu 58<sup>u</sup> nel llistáu del [[Índiz de Desarrollu Humanu]] de les [[Organización de les Naciones Xuníes|Naciones Xuníes]], y el sestu ente los d'[[América Llatina]]. Acordies colos datos de la ONU, el país ye l'únicu del mundu que, a entamos del [[Sieglu XXI|sieglu XXI]], cumplía los dos criterios que, según la organización ecoloxista [[Fondu Mundial pa la Naturaleza]], caractericen al [[Desenvolvimientu sostenible|desarrollu sostenible]]: desarrollu humanu altu (IDH de 0,8) y güelga ecolóxica sostenible (menor de 1,8 ha/p).
Culturalmente'l país pertenez a América Llatina. Ye un país multiétnicu con una población, cultura y vezos derivados del amiestu de la herencia de los aboríxenes taíno, los españoles, los esclavos africanos trayíos pa trabayar nes plantaciones y la estrecha rellación cola Xunión Soviética demientres la Guerra Fría.
== Historia ==
Línea 59 ⟶ 67:
=== Organización territorial ===
El país ta sodividíu, dende'l puntu de vista alministrativu, en 15 provincies. Hai, amás, un distritu especial, el de la Islla de la
{|align="center"
Línea 69 ⟶ 77:
# [[Provincia de Pinar del Río|Pinar del Río]]
# [[Provincia d'Artemisa|Artemisa]]
# [[Provincia de L'Habana|
# [[Provincia de Mayabeque|Mayabeque]]
# [[Provincia de Matanzas|Matanzas]]
Línea 84 ⟶ 92:
<li>[[Provincia de Santiago de Cuba|Santiago de Cuba]]
<li>[[Provincia de Guantánamo|Guantánamo]]
<li>Conceyu Especial [[Islla de la Xuventú|Islla de la Juventud]]
</ol>
|}
| |||