Diferencies ente revisiones de «Liubliana»

Contenido eliminado Contenido añadido
m correiciones
m Iguo testu: -"Danubio" -"Danubiu"
Llinia 29:
== Símbolos ==
 
Según la célebre lleenda griega, l'héroe [[Jasón]] y los [[argonautas]], n'atopando'l famosu [[vellocino d'oru]] en [[Cólquida]], dirixiríense al norte remontando'l ríu [[Danubiu]] antes de volver escontra'l [[mar Exéu]].<ref name="InfoDragon">{{Cita web |url=http://www.visitljubljana.si/en/ljubljana-and-more/history-of-ljubljana/legend-about-the-origin-of-ljubljana/ |títulu=Legend about the origin of Ljubljana |fechaacceso=29 de marzu de 2010 |idioma=inglés |urlarchivo=https://web.archive.org/web/20110613015036/http://www.visitljubljana.si/en/ljubljana-and-more/history-of-ljubljana/legend-about-the-origin-of-ljubljana |fechaarchivo=13 de xunu de 2011 }} El dragón, símbolu de Liubliana.</ref> Créese que xubiendo'l DanubioDanubiu dirixiríense escontra unu de los sos afluentes, el ríu [[Sava]], y dempués hasta la fonte del ríu [[Ljubljanica]]. Nesi puntu desembarcaron pa tresportar el barcu hasta'l [[mar Adriáticu]], asitiáu al oeste, pa volver a casa.<ref name="InfoDragon" /> Ente les ciudaes actuales de [[Vrhnika]] y de Liubliana, les argonautas atoparon un gran llagu arrodiáu d'una marisma. Ye ellí onde Jasón venció a una bisarma, el [[dragón]] de Liubliana, que güei ta presente nel escudu y la bandera de la ciudá.<ref name="InfoDragon" /> El dragón ye tamién el símbolu de la cercana ciudá austriaca de [[Klagenfurt]], que foi mientres sieglos el gran centru espiritual d'Eslovenia.<ref name="Artis">Daniel Mallinus, ''La Yougoslavie'', Ed. Artis-Hestoria, Bruxeles, 1988, D/1988/0832/27, p. 37-39.</ref>
 
== Xeografía ==
Llinia 359:
El castiellu de Liubliana (''Ljubljanski grad'') ye un castiellu [[Edá Media|medieval]] asitiáu nel cume de la llomba qu'apodera'l centru de la ciudá. La zona qu'arrodia l'actual castiellu atópase habitada dende l'añu [[1200 e.C.|1200&nbsp;a.&nbsp;C.]],<ref name="LubljanaCastle">{{Cita web |url=http://www.ljubljana.si/en/sights/castle/default.html |títulu=Ljubljanski grad / Ljubljana Castle |idioma=inglés |fechaacceso=30 de xunetu de 2008 |urlarchivo=https://web.archive.org/web/20080915164146/http://www.ljubljana.si/en/sights/castle/default.html |fechaarchivo=15 de setiembre de 2008 }} Información sobre'l Castiellu.</ref> y ye probable que'l cume de la llomba fuera una fortaleza del [[exércitu romanu]] en siendo construyida nella fortificaciones por celtes y ilirios.<ref name="LubljanaCastle" />
 
Mentáu per primer vegada en [[1144]] como see del [[Ducáu de Carintia]], el castiellu ye destruyíu cuando'l ducáu pasa a manos de los [[casa d'Habsburgu|Habsburgu]] en [[1335]].<ref name="LubljanaInfo">{{Cita web |url=http://www.ljubljana.info/ljubljana-castle/ |títulu=City castle in Ljubljana |idioma=inglés |fechaacceso=30 de xunetu de 2008}}</ref> Ente [[1485]] y [[1495]] constrúyese'l castiellu actual y álcense les torres. El so oxetivu yera'l de defender el l'[[Sacru Imperiu Romanu Xermánicu|imperiu]] de la invasión [[Imperiu otomanu|otomana]] y tamién de les revueltes llabradores.<ref name="LubljanaInfo" /> Nos sieglos [[sieglu XVII|XVII]] y [[sieglu XVIII|XVIII]], el castiellu convertir n'arsenal y hospital militar. Foi estropiáu mientres el periodu [[Napoleón Bonaparte|napoleónicu]] y, una vegada de vuelta al Imperiu austriacu, pasa a ser prisión hasta l'añu [[1905]], retomando dicha función mientres la [[Segunda Guerra Mundial]].<ref name="LubljanaCastle" /><ref name="LubljanaInfo" /> La torre principal del castiellu data de [[1848]] y nella vivía un guardia que la so misión yera la de disparar cañones p'alvertir a la ciudá en casu de quema o p'anunciar acontecimientos y visites importantes.<ref name="LubljanaInfo" />
 
En 1905, la ciudá de Liubliana merca'l castiellu, sufriendo una serie de reformes nos años [[Años 1960|sesenta]]. Dende la finalización de les mesmes, el castiellu ye una atracción turística y llugar onde tienen llugar diversos acontecimientos culturales.<ref name="LubljanaFestival">{{Cita web |url=http://www.ljubljanafestival.si/en/ljubljana_castle/history/ |títulu=Festival Ljubljana |idioma=inglés |fechaacceso=30 de xunetu de 2008}} Información sobre la hestoria del Castillo.</ref> Dende [[2007]], un [[funicular]] conecta'l centru de la ciudá col castiellu.<ref name="LubljanaInfo" />
Llinia 443:
=== Parques y xardinos ===
[[Archivu:Ljubljana. Tivoli under the snow.JPG|thumb|240px|El [[parque Tivoli]] neváu.]]
La ciudá cunta con dellos espacios verdes, tantu na zona antigua como pela redolada. Asina, ta'l [[parque de Miklošič]] (''Miklošičev park''), creáu en [[1902]] n'estilu [[Art Nouveau]], el [[Zoolóxicu de Liubliana|zoolóxicu]], asitiáu na llomba Rožnik y nel que pueden vese numberoses especies animales de tolos continentes, el [[xardín botánicu de Liubliana|xardín botánicu]], creáu en [[1810]], siendo la institución cultural y científica más antigua de la ciudá, inclúi una colección de más de 4.500 especies de plantes, tantu autóctones como d'otros continentes, el l'[[Arboretum Volčji Potok|Arboretum]], que ocupa unes 80 hectárees ente praos, llagos y montes, y dispon de más de 4.500 viveros de cultivu, el [[parque Arxentina]] (''Argentinski park''), asitiáu nel centru de la ciudá, y el más famosu de toos, el [[parque Tivoli]].<ref name = "TIV">{{Cita web |url= http://www.visitljubljana.si/file/166690/onde-1108.pdf?download |títulu= ¿Ónde? Guía turística |autor=Visitljubljana.si |fechaacceso=30 de mayu de 2009}} Información xeneral sobre la ciudá.</ref>
 
El Tivoli ye'l más grande de Liubliana y allúgase pela rodiada del distritu central. Cuenta con llargos paseos, xardinos, estatues, fontes, un estanque, un pequeñu xardín botánicu y un invernaderu. Foi creáu en [[1813]] mientres l'alministración [[Napoleón Bonaparte|napoleónica]] y en [[1920]] foi reformáu por [[Jožy Plečnik]], quien construyó'l paséu Jakopič (''Jakopičevo sprehajališčy''). Dellos edificios importantes atopar nél, como'l [[castiellu de Tivoli]] (see del [[Centru Internacional d'Artes Gráfiques]]), la [[casona Cekin]] (see del [[Muséu Nacional d'Hestoria Contemporanea (Liubliana)|Muséu Nacional d'Hestoria Contemporanea]]) o'l [[Hala Tivoli]].<ref>{{Cita web |url=http://www.ljubljana.si/en/tourism/sights/outside_the_centre/tivoli_park/default.html |títulu=Tivoli Park |autor=Ljubljana.si |fechaacceso=30 de mayu de 2009 |idioma=inglés |urlarchivo=https://web.archive.org/web/20090427210551/http://www.ljubljana.si/en/tourism/sights/outside_the_centre/tivoli_park/default.html |fechaarchivo=27 d'abril de 2009 }} El parque Tivoli.</ref>
Llinia 631:
;Entidaes deportives
[[Archivu:HalaTivoli-Ljubljana.JPG|thumb|240px|El pabellón [[Tivoli Arena|Tivoli]], onde xueguen dalgunos de los clubes de la ciudá.]]
En fútbol, la ciudá cunta col [[Interblock Ljubljana]],<ref>{{Cita web |url=http://www.nkinterblock.eu/news/index/7| |títulu=NK Interblock |fechaacceso=6 de xunu de 2009 |idioma=inglés}} Páxina oficial del club.</ref> ganador de dos [[Copa d'Eslovenia|copes d'Eslovenia]] y el l'[[NK Olimpija Ljubljana|Olimpija Ljubljana]],<ref>{{Cita web|url=http://www.nkolimpija.com/|2=|títulu=NK Olimpija Ljubljana|fechaacceso=11 de xunu de 2009|idioma=eslovenu|urlarchivo=https://web.archive.org/web/20090221192514/http://www.nkolimpija.com/|fechaarchivo=21 de febreru de 2009}} Páxina oficial del club.</ref> ganador de cuatro [[Prva SNL|lligues]] y cuatro acopes d'Eslovenia, dambos na [[Prva SNL|PrvaLiga]] eslovena. En baloncestu, Liubliana ta representada pol [[KD Slovan]],<ref>{{Cita web |url=http://www.slovanbasket.com/ | |títulu=Košakarsko društvo geoplin Slovan |fechaacceso=6 de xunu de 2009 |idioma=eslovenu}} Páxina oficial del club.</ref> el [[ŽKD Ježica Ljubljana]]<ref>{{Cita web |url=http://www.zkdjezica.si/ | |títulu=ŽKD Ježica Ljubljana |fechaacceso=6 de xunu de 2009 |idioma=eslovenu}} Páxina oficial del club.</ref> y el [[KK Union Olimpija]], el más galardonáu de la ciudá, con venti amiestes de baloncestu (seis d'elles mientres l'antigua Yugoslavia), quince acopes d'Eslovenia, tres Supercopes d'Eslovenia y un tercer puestu na [[Eurolliga]] de [[1997]].<ref>{{Cita web |url=http://www.union.olimpija.com/137/138/?UnionOlimpija=5g3h3vnek4y9nh4q4rq8n5luj2| |títulu=Union Olimpija |fechaacceso=6 de xunu de 2009 |idioma=inglés}} Información na páxina oficial del club.</ref>
 
En cuanto al [[ḥoquei sobre xelu]], los clubes de Liubliana son el [[HD HS Olimpija]],<ref>{{Cita web|url=http://www.hsolimpija.over.net/|2=|títulu=Hokejske Selekcije Olimpija|fechaacceso=31 d'agostu de 2008|idioma=eslovenu|urlarchivo=https://web.archive.org/web/20080913172227/http://hsolimpija.over.net/|fechaarchivo=13 de setiembre de 2008}} Páxina oficial del club.</ref> el [[ŠD Alfa]], el [[HK Slavija]]<ref>{{Cita web |url=http://www.hk-slavija.si/ |2= |títulu=Hokejske klub Slavija |fechaacceso=6 de xunu de 2009 |idioma=eslovenu |urlarchivo=https://web.archive.org/web/20090228120922/http://www.hk-slavija.si/ |fechaarchivo=28 de febreru de 2009 }} Páxina oficial.</ref> y el [[HDD Olimpija Ljubljana]].<ref>{{Cita web |url=http://www.hddolimpija.com/ | |títulu=HDD Tilia Olimpija |fechaacceso=6 de xunu de 2009 |idioma=eslovenu}}</ref> Toos compiten na [[lliga de ḥoquei sobre xelu d'Eslovenia]] y dalgunos d'ellos tamién na [[lliga de ḥoquei sobre xelu d'Austria|amiesta austriaca]].
Llinia 641:
El pabellón [[Tivoli Arena]] foi construyíu ente [[1963]] y [[1965]], y atópase nel centru de la ciudá, na periferia del [[parque Tivoli]]. Tres la so renovación, terminada en [[2000]], la sala grande tien una capacidá de 6.000 espectadores, ente que la sala pequeña, terminada en [[1995]], tien 4.050 asientos.<ref>{{Cita web |url=http://www.union.olimpija.com/137/141/?UnionOlimpija=5g3h3vnek4y9nh4q4rq8n5luj2 | |títulu=Tivoli Arena |fechaacceso=11 de xunu de 2009 |idioma=inglés}} Información sobre'l pabellón na páxina del Union Olimpija.</ref>
 
El L'[[Estadiu Central (Liubliana)|Estadiu Central]] (''Osrednji stadion'') foi construyíu pa la [[Sociedá Orel]] ente [[1925]] y [[1941]] según los diseños de [[Jožy Plečnik]]. El so estilu queda reflexáu, por casu, nes balaustraes o nes bóvedes d'entrada sofitaes sobre pseudo-columnes [[Orde dóricu|dóriques]].<ref>{{Cita web |url=http://www.ljubljana.si/en/tourism/sights/plecnik_ljubljana/central_stadium/default.html |2= |títulu=Central Stadium |fechaacceso=11 de xunu de 2009 |idioma=inglés |urlarchivo=https://web.archive.org/web/20090425071505/http://www.ljubljana.si/en/tourism/sights/plecnik_ljubljana/central_stadium/default.html |fechaarchivo=25 d'abril de 2009 }} Información ya historia sobre l'estadiu.</ref> Usáu frecuentemente en partíos de fútbol o pa conciertos, foi clausuráu en [[2008]] de cara a una reforma del mesmu.<ref>{{Cita web |url=http://en.stadioni.org/ljubljana/stadion_za_bezigradom | |títulu=Stadion za Bežigradom |fechaacceso=11 de xunu de 2009 |idioma=inglés}} Información ya imáxenes sobre l'estadiu.</ref> En marzu de [[2009]] aprobóse'l proyeutu ganador, obra del estudiu d'arquiteutura GMP de [[Berlín]].<ref>{{Cita web |url=http://www.ljubljana.si/en/highlights/m_projects/project_8/default.html | |títulu=Renovation of the Plečnik stadium in Bežigrad |fechaacceso=11 de xunu de 2009 |idioma=inglés}} Noticies rellacionaes col proyeutu de reforma del estadiu.</ref>
 
;Eventos deportivos