Revisión a fecha de 12:38 6 abr 2019 editar RsgBot (alderique \| contribuciones) Bots, Exenciones de bloqueos IP 426 085 ediciones m Bot: Troquéu automáticu de testu (-Lengua romances +Llingües romániques) ← Edición más antigua		Revisión a fecha de 14:44 14 abr 2019 editar desfacer XabatuBot (alderique \| contribuciones) Bots, Exenciones de bloqueos IP 1 393 840 ediciones m Iguo testu: -"extinción" -"estinción" Edición más nueva →
Llinia 23: = DLM }} El '''dalmáticu''' o '''dálmata''' ye una [[Llingües romániques\|lengua romance]] ~~extinta~~estinguida, falada hasta'l sieglu XIX a lo llargo de les mariñes de [[Dalmacia]] y nuna pequeña parte d'Albania. Estremábense dos tipos de dialeutos: El septentrional o [[vegliota]], faláu na islla de Veglia (Krk en croata). El meridional o [[ragusano]], faláu na ciudá de [[Dubrovnik\|Ragusa de Dalmacia]] (Dubrovnik). Col progresar de les investigaciones sobre'l Dalmáticu a finales del sieglu pasáu propúnxose una nueva reclasificacion del Dalmatico en tres variedad , Jadertino ( del qu'el Vegliota sería la so caña más septentrional ), el Raguseo y el Labeatico ( na region de Bokas Kotor y mariña albanesa septentrional ). Llinia 30: El dalmáticu desenvolvióse dempués de les invasiones barbáricas qu'afararon la [[Dalmacia (provincia romana)\|Dalmacia romana]]. N'efectu, los [[ilirios]] romanizados d'esta rexón abelugar nes islles dálmates (y en delles ciudaes costeres de Dalmacia, como Iadera y Spalatum, actuales [[Zadar]] y [[Split]]) y ellí sobrevivieron usando'l so propiu idioma: el dalmáticu neollatín. Nun tiempu antes del añu mil, el dalmáticu estender dende Segna (pocu al sur de [[Rijeka\|Fiume]]) al norte, hasta cerca de d'[[Chigre (Montenegro)\|Antivari (Chigre)]], o cuandoquier [[Kotor\|Càttaro (Kotor)]] al sur. Yá'l historiadores de les [[Cruzaes]] y los viaxeros señalaben, dende'l [[sieglu XII]] d'equí p'arriba, el «''llatín''», «''romance''» o «''francu''» de la Dalmacia, especialmente de les ciudaes de [[Zadar\|Zara (Zadar)]], [[Split\|Spalato (Split)]], [[Dubrovnik\|Ragusa (Dubrovnik)]] y Antivari (Chigre). Na islla de [[Krk\|Veglia (Krk)]], Giambattista Giustiniani, procurador vénetu nel Quarnero mientres el [[sieglu XVI]], falaba de la esistencia d'un idioma propiu, paecíu al ''calmone''...» El dalmáticu tuvo puxanza p'aguantar nos territorios onde la so esistencia yera menos amenazada pola estensión de los dialeutos eslavos, esto ye, nes ciudaes de la mariña. Primida pel llau de tierra firme —al este— polos [[idioma croata\|dialeutos croates]], y al sur, anque menos, poles variantes del [[idioma albanés\|albanés]], pero amenazada, sobremanera, pola creciente penetración del [[idioma venecianu\|vénetu]] colonial, la llingua dalmática acabó per ser falada en pocos enclaves, y entá ellí, foise escastando con mayor o menor rapidez. Llinia 41: == Carauterístiques == Perteneciente al románicu oriental, suponíase qu'esta llingua yera l'eslabón faltante ente'l [[Idioma rumanu\|rumanu]] y el l'[[Idioma italianu\|italianu]], pero anguaño paez que yera paecíu a les otres llingües romances occidentales con respectu al italianu y que tenía dalguna conexón namái colos dialeutos rumanos vecinos, como por casu el [[istrorrumano]], faláu na vecina [[Istria]], en [[Croacia]]. Ye interesante notar cómo'l dalmáticu caltuvo les pallabres llatines relatives a la vida urbana que'l rumanu, pela so parte, perdió rápidu. Suponse que la población dálmata tuviera una vida urbana bastante activa, ente que los rumanos fueron obligaos a fuxir a los montes mientres la dómina escura.

Diferencies ente revisiones de «Idioma dálmata»