Diferencies ente revisiones de «Idioma maropa»
Contenido eliminado Contenido añadido
m Iguo testu: -"proxectu" -"proyectu" +"proyeutu" |
m Correición de topónimos (exónimu castellán): -"Nimega" -"Nijmegen" |
||
Llinia 74:
! style="background:#ccccff"|'''Clase''' !!style="background:#ccccff"| '''Exemplu'''
|-
| Verbos|| ''-maneme-''
|-
| Nomes || ''anu''
|-
| Axetivos || ''ai-''
|-
| Númberu || ''kwana'' 'PL', ej. ''wabu kwana'' 'chanchos (de tropa)'
|-
| Cuantificadores || ''pebi''
|-
| Demostrativos || ''iye''
|-
| Interrogativos || ''aise''
|-
| Posposiciones || ''=du''
|-
| Pallabres temporales y de localización || ''puisa''
|-
| Partícules || ''chamakani''
|-
| Conxunciones || tupebe
|-
| Interxecciones y onomatopeyes || ''jera''
|-
<br />
* Tocantes a los verbos, nel maropa estrémense dos clases: los verbos flexivos, aquellos que pueden llevar afixos, como p.ej. ''-dzajaja-''
<br />
{| style="text-align: left; width: 45%" border="0"
Llinia 108:
| ||FUT-cayer||SEP||aquel||señorita||3SG.XEN||PFN-cría||neñu=RUSTO
|-
| || colspan=7 |
|}
<br />
Llinia 117:
| ||faer.fiesta=RPT||SEP||IPFV2-ser-S3PL-IPFV2
|-
| || colspan=3 |
|}
<br />
* Según en toles llingües tacanas, nel maropa munchos de los nomes que se refieren a partes del cuerpu o de plantes (o de delles entidaes) siempres tomen un prefixu ''y-'', como p.ej. ''y-biti''
* Tocantes a los axetivos, estos pueden ser usaos de manera atributiva, esto ye, como modificadores d'un nome dientro d'un grupu nominal, como p.ej. ''emasa''
<br />
{| style="text-align: left; width: 40%" border="0"
Llinia 129:
| ||1PL-FUT-dexar||SEP||esta muyer malu
|-
| || colspan=5 |
|}
<br />
Llinia 138:
| ||fuerte-SFA||FUT-ser=PF
|-
| || colspan=2 |
|}
<br />
Llinia 149:
| ||PAS-sacar-A3-PAS=PF||SEP||enforma||palu||plural||llargu-SFA
|-
| || colspan=6 |
|}
<br />
*Como se repara nel cuadru 4, nel maropa estrémense dos tipos de demostrativos: los demostrativos nominales, aquellos que s'usen como modificadores d'un nome dientro d'un grupu nominal, y el demostrativu p'apuntar ''iyaa'', que s'usa pa presentar/introducir una persona, animal o cosa nel discursu, según en castellán cuando unu diz
<br />
{| style="text-align: center; width: 50%" border="1"
Llinia 158:
| || style="background:#ccccff"|'''Demostrativos nominales''' ||style="background:#ccccff"| '''Demostrativos p'apuntar'''
|-
|Mayor proximidá ||''iye''
|-
| Menor proximidá || ''tuwe''
|}
<br />
* Tocantes a los pronomes, el maropa presenta una única clase de pronomes (cuadru 5) pa reemplazar nomes independientemente qu'ocupen los roles de suxetu, axente o paciente, o nomes que funcionen como argumentu de les posposiciones ''=neje''
<br />
{| style="text-align: center; width: 30%" border="1"
Llinia 200:
|}
<br />
*El maropa presenta un conxuntu de posposiciones qu'indiquen el papel que xueguen los grupos nominales (como p.ej. posesor, llugar, tiempu, acompañante, preséu, recipiente, etc.). En (4), por casu, la posposición =du
<br />
{| style="text-align: left; width: 45%" border="0"
Llinia 208:
| ||ayeri=EMP||1SG-PAS-dir-PAS||SEP||1SG.XEN||chaco=LOC
|-
| || colspan=5 |
|}
<br />
*El maropa presenta, amás, un conxuntu de partícules, utilizaes pa espresar dellos tipos d'información a nivel de la oración, como p.ej. información de tipu aspectual (ej. ''chamakani''
<br />
{| style="text-align: left; width: 45%" border="0"
Llinia 219:
| ||al.fin||SEP||1SG-PAS-alcordase-PAS=PF||SEP||1SG.XEN||machete
|-
| || colspan=6 |
|}
<br />
Llinia 228:
| ||1PL-PAS-coyer-PAS||al.fin||SEP||novillo
|-
| || colspan=4 |
|}
Llinia 240:
| ||1SG-FUT-dir||SEP||1SG.XEN || casa=LOC
|-
| || colspan=4 |
|}
<br />
Llinia 249:
| ||3SG||SEP||suerte-CON || PAS-ser-PAS
|-
| || colspan=4 |
|}
<br />
Llinia 258:
| ||1SG-PAS-cortar-PAS=PF||SEP||caña ||1SG-IPFV-moler-META ||SEP||1SG.XEN||trapiche=LOC
|-
| || colspan=7 |
|}
<br />
Llinia 267:
| ||1SG-IPFV-coyer-A3-COND||1SG-PAS-comer-A3-PAS||SEP||antes||SEP||tigre
|-
| || colspan=6 |
|}
<br />
Llinia 278:
== Enllaces esternos ==
*[http://www.ru.nl/lenguassp/ Llingües de Bolivia (Universidá Radboud de
*[http://www.endangeredlanguages.com/lang/2759 Proyeutu Idiomes en peligru d'estinción - Reyesano]
|