Diferencies ente revisiones de «Liubliana»

Contenido eliminado Contenido añadido
m Preferencies llingüístiques
m Iguo testu: -"contemporaneo" -"contemporáneo"
Llinia 197:
Nel [[sieglu XV]], la ciudá gana sonadía pol so arte. Dempués del terremotu de [[1511]], ye reconstruyida n'[[Arquiteutura del Renacimientu|estilu renacentista]], siendo fortificada con una muralla nueva qu'arrodiaba la ciudá.<ref name="Histo3">{{Cita web |url=http://www.visitljubljana.si/en/ljubljana-and-more/history-of-ljubljana/early-modern-times/ |idioma=inglés |títulu=Early Modern Times |fechaacceso=5 d'abril de 2010 |autor=Visitljubljana.si |urlarchivo=https://web.archive.org/web/20101126074330/http://www.visitljubljana.si/en/ljubljana-and-more/history-of-ljubljana/early-modern-times |fechaarchivo=26 de payares de 2010 }}</ref> Nel [[sieglu XVI]], la so población xubía a los 5.000 habitantes, de los cualos el 70% yeren de llingua [[Idioma eslovenu|eslovena]].<ref name="Histo3" /> En [[1550]], publicar en Liubliana los dos primeros llibros escritos n'eslovenu: un [[catecismu]] y un [[Alfabetu|abecedariu]], a los cualos siguió una traducción de la [[Biblia]]. Coles mesmes, créase la primer escuela secundaria, una biblioteca y una imprenta.<ref name="Histo3" /> En [[1597]], instálense los [[Compañía de Xesús|xesuites]] y constrúin una nueva escuela secundaria que más tarde se convertiría en facultá. Nel [[sieglu XVII]], la ciudá afai les sos construcciones a l'arquiteutura [[Arquiteutura del Barrocu barroca]] de resultes de la llegada d'arquiteutos y escultores estranxeros.<ref name="Histo3" />
 
=== Edá ContemporaneaContemporánea ===
;Sieglu XIX
L'intervalu [[Napoleón Bonaparte|napoleónicu]] vio a Liubliana convertise, de [[1809]] a [[1813]], en capital de les [[Provincies Ilirias]].<ref name="Histo4"/><ref name="Artis" /> En [[1815]], la ciudá vuelve ser austriaca y, de [[1816]] a [[1849]], forma parte del [[Reinu de Illyria|Reinu de Iliria]]. En [[1821]] acueye'l [[Congresu de Laibach]], qu'afitaría les fronteres polítiques europees de los años siguientes.<ref name="InfoIntro">{{Cita web |url=http://www.visitljubljana.si/en/ljubljana-and-more/history-of-ljubljana/18th-and-19th-centuries/ |títulu=18th and 19th centuries |fechaacceso=5 d'abril de 2010 |idioma=inglés |autor=Visitljubljana.si |urlarchivo=https://web.archive.org/web/20101126074325/http://www.visitljubljana.si/en/ljubljana-and-more/history-of-ljubljana/18th-and-19th-centuries |fechaarchivo=26 de payares de 2010 }}</ref> El primer tren, procedente de [[Viena]], llega na ciudá en 1849 y en 1857 la llinia enllargar hasta [[Trieste]].<ref name="Histo4" /> L'allumáu públicu eléctricu instalar en 1898.<ref name="Histo4" /> En 1895, la ciudá, que cuntaba con 31.000 habitantes, ye víctima d'un importante [[terremotu de Liubliana de 1895|terremotu]] de magnitú 6,1 na [[Escala sismolóxica de Richter|esguila de Richter]], siendo destruyíos cerca del 10% de los sos 1.400 edificios, anque'l númberu de víctimes foi escasu. Mientres la subsiguiente reconstrucción, dellos barrios de la ciudá reconstruyéronse siguiendo l'estilu [[Modernismu (arte)|Art Nouveau]].<ref name="Histo4" />
Llinia 410:
;Monumentos civiles
[[Archivu:Ljubljana BW 2014-10-09 12-19-48.jpg|thumb|240px|Fachada [[Modernismu (arte)|modernista]] de la [[casa Urbanc]].]]
Dientro de la variedá d'estilos que chisquen el centru de la ciudá, el primeru cronológicamente ye'l barrocu; a él pertenecen el [[Conceyu de Liubliana|conceyu]] (''Mestna hiša''), construyíu a finales del [[sieglu XV]] pero nun adquirió'l so aspeutu actual hasta [[1717]]-[[1719|19]],<ref>{{Cita web |url=http://www.ljubljana.si/en/tourism/sights/baroque_ljubljana/town_hall/default.html |títulu=Town hall |fechaacceso=13 de xunu de 2009 |idioma=inglés |urlarchivo=https://web.archive.org/web/20090520134026/http://www.ljubljana.si/en/tourism/sights/baroque_ljubljana/town_hall/default.html |fechaarchivo=20 de mayu de 2009 }} Información sobre'l conceyu.</ref> la [[casa Schweiger]] (''Schweigerjeva hiša''), construyida ente [[1748]] y [[1749]] a partir de los diseños de [[Cándidu Zulliani]] y na que destaquen los marcos de les ventanes decoraos y el portal d'entrada, ente otros,<ref>{{Cita web |url=http://www.ljubljana.si/en/tourism/sights/baroque_ljubljana/schweiger_house/default.html |títulu=Schweiger house |fechaacceso=13 de xunu de 2009 |idioma=inglés |urlarchivo=https://web.archive.org/web/20090520134207/http://www.ljubljana.si/en/tourism/sights/baroque_ljubljana/schweiger_house/default.html |fechaarchivo=20 de mayu de 2009 }} Información y datos sobre la casa.</ref> el [[palaciu Gruber]] (''Gruberjeva palača''), construyíu ente [[1773]] y [[1781]], según los bocetos de [[Daniel Gruber]], pa ser Escuela d'Hidráulica y Mecánica, alluga anguaño'l [[Archivu Nacional d'Eslovenia]] (''Narodni Arhiv Slovenije''),<ref>{{Cita web |url=http://www.ljubljana.si/en/tourism/sights/baroque_ljubljana/gruber_palace/default.html |títulu=Gruber Palace |fechaacceso=13 de xunu de 2009 |idioma=inglés |urlarchivo=https://web.archive.org/web/20090521153936/http://www.ljubljana.si/en/tourism/sights/baroque_ljubljana/gruber_palace/default.html |fechaarchivo=21 de mayu de 2009 }} Información xeneral sobre'l Palaciu.</ref> el [[edificiu Lontovž]], construyíu ente [[1786]] y [[1790]] por [[Jozef Schemerl]] y antigua see de l'Asamblea Provincial de [[Carniola]], alluga anguaño la [[Academia Eslovena de Ciencies y Artes]],<ref>{{Cita web |url=http://www.ljubljana.si/en/tourism/sights/baroque_ljubljana/lontovz/default.html |títulu=Lontovž building |fechaacceso=13 de xunu de 2009 |idioma=inglés |urlarchivo=https://web.archive.org/web/20090521154002/http://www.ljubljana.si/en/tourism/sights/baroque_ljubljana/lontovz/default.html |fechaarchivo=21 de mayu de 2009 }} Información xeneral sobre l'edificiu y l'Academia.</ref> la [[mansion Cekin]], construyida ente [[1752]] y [[1755]] por encargu del conde [[Leopoldo Lamberg]], allugar nel [[parque Tivoli]] y anguaño alluga'l [[Muséu Nacional d'Hestoria ContemporaneaContemporánea]] (''Muzej novejšy zgodovine Slovenije''), dedicáu a la hestoria recién d'Eslovenia.<ref>{{Cita web |url=http://www.ljubljana.si/en/tourism/sights/baroque_ljubljana/cekin-mansion/default.html |títulu=Cekin mansion |fechaacceso=13 de xunu de 2009 |idioma=inglés |urlarchivo=https://web.archive.org/web/20090521153921/http://www.ljubljana.si/en/tourism/sights/baroque_ljubljana/cekin-mansion/default.html |fechaarchivo=21 de mayu de 2009 }} Información xeneral sobre la mansion y el Muséu d'Hestoria ContemporaneaContemporánea.</ref> y la [[Mansion Stična]], construyida ente [[1628]] y [[1630]] p'allugar a los abás del monasteriu [[Orde del Císter|cisterciense]] de [[Stična]].<ref name="Baroque">{{Cita web |url=http://www.ljubljana.si/en/sights/baroque_ljubljana/default.html |títulu=Baroque Ljubljana |fechaacceso=30 de xunetu de 2008 |idioma=inglés |urlarchivo=https://web.archive.org/web/20080627191346/http://www.ljubljana.si/en/sights/baroque_ljubljana/default.html |fechaarchivo=27 de xunu de 2008 }} El barrocu en Liubliana.</ref>
 
Nos sieglos [[sieglu XVIII|XVIII]] y [[sieglu XIX|XIX]] construyéronse'l [[edificiu Kazina]], edificáu ente [[1836]] y [[1839]] n'estilu [[Arquiteutura Neoclásica|neoclásicu]],<ref>{{Cita web |url=http://www.ljubljana.si/en/tourism/sights/18_19th_centuries_ljubljana/kazina/default.html |títulu=Kazina building |fechaacceso=13 de xunu de 2009 |idioma=inglés}} Información sobre l'edificiu Kazina.</ref>
Llinia 445:
La ciudá cunta con dellos espacios verdes, tantu na zona antigua como pela redolada. Asina, ta'l [[parque de Miklošič]] (''Miklošičev park''), creáu en [[1902]] n'estilu [[Art Nouveau]], el [[Zoolóxicu de Liubliana|zoolóxicu]], asitiáu na llomba Rožnik y nel que pueden vese numberoses especies animales de tolos continentes, el [[xardín botánicu de Liubliana|xardín botánicu]], creáu en [[1810]], siendo la institución cultural y científica más antigua de la ciudá, inclúi una colección de más de 4.500 especies de plantes, tantu autóctones como d'otros continentes, l'[[Arboretum Volčji Potok|Arboretum]], que ocupa unes 80 hectárees ente praos, llagos y montes, y dispon de más de 4.500 viveros de cultivu, el [[parque Arxentina]] (''Argentinski park''), asitiáu nel centru de la ciudá, y el más famosu de toos, el [[parque Tivoli]].<ref name = "TIV">{{Cita web |url= http://www.visitljubljana.si/file/166690/onde-1108.pdf?download |títulu= ¿Ónde? Guía turística |autor=Visitljubljana.si |fechaacceso=30 de mayu de 2009}} Información xeneral sobre la ciudá.</ref>
 
El Tivoli ye'l más grande de Liubliana y allúgase pela rodiada del distritu central. Cuenta con llargos paseos, xardinos, estatues, fontes, un estanque, un pequeñu xardín botánicu y un invernaderu. Foi creáu en [[1813]] mientres l'alministración [[Napoleón Bonaparte|napoleónica]] y en [[1920]] foi reformáu por [[Jožy Plečnik]], quien construyó'l paséu Jakopič (''Jakopičevo sprehajališčy''). Dellos edificios importantes atopar nél, como'l [[castiellu de Tivoli]] (see del [[Centru Internacional d'Artes Gráfiques]]), la [[casona Cekin]] (see del [[Muséu Nacional d'Hestoria ContemporaneaContemporánea (Liubliana)|Muséu Nacional d'Hestoria ContemporaneaContemporánea]]) o'l [[Hala Tivoli]].<ref>{{Cita web |url=http://www.ljubljana.si/en/tourism/sights/outside_the_centre/tivoli_park/default.html |títulu=Tivoli Park |autor=Ljubljana.si |fechaacceso=30 de mayu de 2009 |idioma=inglés |urlarchivo=https://web.archive.org/web/20090427210551/http://www.ljubljana.si/en/tourism/sights/outside_the_centre/tivoli_park/default.html |fechaarchivo=27 d'abril de 2009 }} El parque Tivoli.</ref>
 
=== Places ===
Llinia 572:
=== Museo ===
[[Archivu:NarodniMuzej-ljubljana.JPG|thumb|240px|Vista fronteru del [[Muséu Nacional d'Eslovenia|Muséu Nacional]].]]
La ciudá cunta con numberoses galeríes artístiques y [[muséu|muséos]]. Asina, en [[2005]], había 15 museos y 41 galeríes d'arte.<ref name="InNumbers" /> Ente los museos atopen el [[Muséu Nacional d'Eslovenia|Muséu Nacional]], el [[Muséu Eslovenu d'Hestoria Natural]], el [[Muséu Etnográficu Eslovenu]], el [[Muséu de Nacional d'Hestoria ContemporaneaContemporánea]], el [[Muséu de los Deportes]], el [[Muséu del Ferrocarril de Liubliana|Muséu del Ferrocarril]], el [[Muséu de Liubliana]] o'l [[Muséu d'Arquiteutura de Liubliana|Muséu d'Arquiteutura]].<ref name="Pointinterest">{{Cita web |url=http://www.ljubljana.si/en/tourism/ljubljana/points_of_interest/museums/default.html |títulu=Museums |fechaacceso=31 de xunetu de 2008 |idioma=inglés |urlarchivo=https://web.archive.org/web/20080412005405/http://www.ljubljana.si/en/tourism/ljubljana/points_of_interest/museums/default.html |fechaarchivo=12 d'abril de 2008 }} Relación de museos de la ciudá.</ref> D'ente les galeríes destaquen el [[Centru de Cultura Alternativa Metelkova]], el [[Centru Internacional d'Artes Gráfiques]], el [[Muséu d'Arte Moderno de Liubliana|Muséu d'Arte Moderno]] o la [[Galería Nacional]].<ref>{{Cita web |url=http://www.ljubljana.si/en/tourism/ljubljana/points_of_interest/galleries/default.html |títulu=Galleries |fechaacceso=2 de xunu de 2009 |idioma=inglés |urlarchivo=https://web.archive.org/web/20090518092055/http://www.ljubljana.si/en/tourism/ljubljana/points_of_interest/galleries/default.html |fechaarchivo=18 de mayu de 2009 }} Relación de galeríes presentes na ciudá.</ref> En 2005, los museos recibieron 264.470 visitantes y les galeríes 403.890.<ref name="InNumbers" />
 
;Muséu Nacional