Diferencies ente revisiones de «Basílica de San Pedru»

[[Archivu:Rom, Vatikan, Petersdom, Cathedra Petri (Bernini) 4.jpg|thumb|upright|Cátedra de San Pedro.]]

 

 

Simón Pedro, dempués d'un ministeriu d'unos trenta años, viaxó a [[Roma]]. Nel añu [[64]], mientres el reináu del [[Emperador romanu|emperador]] [[Nerón]], los cristianos fueron responsabilizaos del [[gran quema de Roma]], polo que Pedro foi [[martiriu|martirizado]], al igual qu'otros munchos cristianos. Foi [[crucifixón|crucificáu]] cabeza abaxo, por pidimientu propiu, porque consideraba indignu morrer de la mesma manera que lo fixo [[Xesús de Nazaret|Cristu]].<ref>{{cita web

=== Antigua basílica ===

{{AP|Antigua Basílica de San Pedro}}

L'[[Antigua Basílica de San Pedro|antigua basílica]] foi construyida nel llugar onde s'atopaba la tumba de Pedro, non llueñe del [[circu de Nerón]]. Les obres fueron ordenaes pol emperador [[Constantino I el Grande|Constantino]], por cuenta del papa [[Montés I]]; empezaron ente'l [[326]] y el [[330]], y remataron 30 años dempués. Ante l'altar mayor d'esta ilesia fueron coronaos munchos emperadores, como [[Carlomagno]], a quien el papa [[Lleón III (papa)|Lleón III]] impunxo la [[Corona Imperial (Sacru Imperiu Romanu Xermánicu)|corona imperial]] el [[Navidad|día de Navidá]] del añu [[800]].<ref name=met>{{cita publicación

| autor= Boorsch, Suzanne

}}</ref> A estos escándalos hubo que suma-y el de la vienta d'[[Indulgencia|indulgencia]] pa la construcción de la Basílica, lo que tuvo un papel importante na nacencia de la [[Reforma Protestante]] de [[Martín Lutero]], que vio los trabayos nel so viaxe a [[Roma]] a finales de [[1510]], y en base al qu'escribiría ''[[Les 95 tesis]]''. Con tou esto, Bramante nun pudo ver avanzar demasiáu la obra, pos morrió en [[1514]], cuando namái s'edificaren pocu más que los cuatro grandes pilastres que teníen de sostener la gran cúpula central.

 

Archivu:SaintPierre.svg|Proyeutu de Bramante.

Archivu:Sheet with Bramante's first plans.jpg|Traces orixinales de Bramante.

Dende [[1514]] fíxose cargu de la direición de la obra [[Rafael Sanzio]], con [[Giovanni Giocondo|fray Giovanni Giocondo]] y [[Antonio da Sangallo el Mozu]], que siguió dirixiendo les obres, xunto a [[Baldassarre Peruzzi]], tres la muerte de Rafael en [[1520]]. Toos ellos camudaron el plan de Bramante, optando por diseños que s'inspiraben na tradicional planta basilical de [[cruz llatina]] con un cuerpu llonxitudinal de tres naves.<ref name=Spagnesi /> Sangallo presentó en [[1546]] un costosu modelu de madera, na actualidá almacenáu na basílica, nel que sintetizaba toles idees surdíes con anterioridá. Defendió la planta centralizada escurrida por Peruzzi, cubierta por una enorme cúpula mayor que la entamada por [[Bramante]], y rematada con un xigantescu doble [[Tambor (arquiteutura)|tambor]]; el conxuntu quedaba flanqueando con dos altos [[campanariu|campanarios]].

 

Archivu:SaintPierreRaphael.JPG|Proyeutu de Rafael.

</gallery>

 

=== Proyeutu de Miguel Ángel ===

 

Tres la muerte de Sangallo en [[1546]], el papa [[Paulo III]] encamentó la direición de les obres a [[Miguel Ángel Buonarroti]], quien retomó la idea de Bramante de planta en [[cruz griega]]. El diseñu orixinal de Bramante presentaba problemes estructurales que tuvieron de ser correxíos. So la direición de Miguel Ángel alzaron los murios del ábside, d'una pimpana monumentalidad. Sicasí, la más importante aportación del gran xeniu foi la gran cúpula que s'atopa xustu sobre l'altar mayor y el sitiu onde la tradición indica que s'alcuentra la tumba del apóstol San Pedro. Ye una estructura que, a pesar del so pesu, paez llexar nel aire.<ref>De Angelis (1978), pp. 346-349</ref> Veinticuatro años dempués de la muerte de Miguel Ángel, foi concluyida la cúpula según el diseñu definitivu de [[Domenico Fontana]] y [[Giacomo della Porta]], qu'apenes variaron los planes del maestru.<ref>Ackerman (1997), pp. 193-221</ref> Los [[mosaicu|mosaicos]] del interior de la mesma son de [[Caballero de Arpino|Giuseppe Cesari]], y representen les distintes xerarquíes de santos na gloria celestial, tando representáu [[Dios|Dios Padre]] na [[Llinterna (arquiteutura)|llinterna]] central.

 

Archivu:Progetto Michelangelo.jpg|Seición.

</gallery>

}}</ref> tallaes en [[1847]] por [[Giuseppe De Fabris]] y [[Acocoro Tadolini]], respeutivamente, pa sustituyir a unes anteriores realizaes por [[Paolo Taccone]] y [[Mino del Reame]] en [[1461]]. Na parte cimera de la fachada asítiase l'áticu, nel que s'abrir ocho ventanes decoraes con pilastres. Coronando l'áticu allúgase una balaustrada onde s'asitien 13 estatues de 5,7&nbsp;m: nel centru apaez [[Xesús|Cristu Redentor]], [[Juan el bautista]] a la so derecha, y once de los [[doce apóstoles]], sacante San Pedro. Les escultures son, d'esquierda a derecha: [[Judas Tadeo]], [[Mateo l'Evanxelista|Mateo]], [[Felipe l'Apóstol|Felipe]], [[Tomás l'Apóstol|Tomás]], [[Santiago'l Mayor]], Juan el bautista, Cristu Redentor, [[Andrés l'Apóstol|Andrés]], [[Juan l'evanxelista]], [[Santiago'l Menor]], [[Bartolomé l'Apóstol|Bartolomé]], [[Simón el Cananéu|Simón]] y [[Matías l'Apóstol|Matías]]. A cada llau hai dos relóes realizaos en [[1785]] por Giuseppe Valadier. Sol reló de la esquierda atopen les campanes de la basílica. La fachada foi restaurada con motivu del [[Xubiléu de 2000|xubiléu del añu 2000]].

 

Archivu:Piazza San Pietro2010 01.jpg | San Pedro.

Archivu:Statutes of Saint Peter's Basilica (back) 1.jpg | Vista dende tras de les estatues que coronen la fachada.

 

=== Campanes ===

La basílica cunta con seis campanes:

 

}}

 

Archivu:Benfoto-Roma2013-324.jpg | [[Teresa d'Ávila|Santa Teresa de Xesús]].

Archivu:Benfoto-Roma2013-323.jpg | [[San Vicente de Paúl]].

}}{{cita|La ornamentación d'una tumba, l'amuesa de duelu, y les pómpares aciages, son consuelos pa los sobrevivientes, nun beneficia a los muertos. Pa les almes piadoses que, llibre de pecaos, volaron al Señor, poco importa que los sos cuerpos tienen una tumba sórdida, o nengunu, inclusive como'l más costosu balta nun fai nada polos impíos y los que s'obliguen inda nos llazos del pecáu.|Gregorio XIV.}}</ref> A partir d'equí empieza la [[girola]] qu'arrodia l'espaciu alredor de la cúpula.

 

Archivu:Michelangelo's Pieta 5450 cropncleaned edit-3.jpg | [[Piedá del Vaticanu|''Piedá'']], de Miguel Ángel.

Archivu:0 Monument funéraire de Christine de Suède - St-Pierre - Vatican (1).JPG| Monumentu a la Reina [[Cristina de Suecia]].

}}</ref>

 

Archivu:Pietru Bracci.jpg | Monumentu a [[Clementina Sobieski]].

Archivu:Памятник последним Стюартам.jpg | Monumentu a los [[Estuardo]].

En [[1875]], [[Aristide Cavaillé-Coll]] ufiertó-y al papa [[Pío IX]] el diseñu d'un gran órganu que nunca llegó a realizase, según otros proyeutos, siempres provenientes de [[Francia]]. Na actualidá, los organistes son [[James Edward Goettsche]] y [[Gianluca Libertucci]].

 

Archivu:Vatikanstadt San Pietru (34).JPG | «Cornu Evangelii».

Archivu:Vatikanstadt San Pietru (35).JPG | Tecláu del órganu.

}}

 

Archivu:StWilliam-FounderSaint.jpg&nbsp;|&nbsp;[[San Guillermo de Vercelli]].

Archivu:StPauCrossSaint.jpg | [[Pablo de la Cruz|San Pablo de la Cruz]].

}}</ref>

 

Saint veronica.jpg | [[Santa Verónica]].|alt=Verónica Saint

Helena.jpg | [[Helena de Constantinopla|Santa Elena]]. |alt=Santa Elena Saint

}}

 

View from Stpeters.jpg|Vistes dende la cúpula de San Pedro.

</gallery>

Tres la escavación, en [[1953]] atopóse un nichu nel que podía reconocese una incompleta escritura en griegu col nome de Pedro, nel interior había dellos güesos envueltos nun pañu de púrpura y filo d'oru. Esti descubrimientu anunciar Pío XII convencíu de que, con toa probabilidá, los restos yeren del cuerpu de san Pedro. Estos restos fueron asitiaos nel sosuelu, na posición orixinal que se correspuende esactamente cola vertical del Altar Papal, el baldaquino y la cúpula.

 

Tomb of pope Paulus II.jpg | Balta de [[Pablo II]].

Tomb of pope Benedictus XV.jpg | Balta de [[Benedicto XV]].