Diferencies ente revisiones de «Antigua Grecia»

Contenido eliminado Contenido añadido
m Iguo plurales
m Preferencies llingüístiques: -"directu" +"direutu"
Llinia 108:
{{AP|Dómina arcaica}}
 
Nel [[sieglu VIII e.C.]], Grecia empezó a salir de la Edá Escura que siguió a la cayida de la civilización micénica. Al pueblu faltábalu alfabetización y escaeciérase el sistema d'escritura micénico, [[Llinial B]]. Pero los griegos adoptaron el [[alfabetu feniciu]] y modificar pa crear el [[alfabetu griegu]].<ref>{{cita llibru |apellíu=Pomeroy |nome=Sarah B. |títulu=Op. cit. |páxines=73-74}}</ref><ref name="MartinEastern">{{cita web |autor=Thomas R. Martin |url=http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0009%3Achapter%3D5%3Asection%3D10 |títulu=Op. cit. |fechaacceso=15 d'abril de 2010}}</ref> A partir del [[sieglu IX e.C.]]<ref>{{cita llibru |apellíu=Hall| nome=Jonathan M. |títulu=A history of the archaic Greek world, ca. 1200-479 BCE|editorial=Wiley-Blackwell|añu=2007| isbn= 9780631226673 |url=http://books.google.com/books?id=WGNH-oxXiAUC&dq= |páxina=57}}</ref> ―según dellos autores, específicamente nel VIII e.C.―<ref>{{cita llibru |apellíu=Sealey| nome=Raphael |títulu=Op. cit. |páxina=15}}</ref> empezaron a apaecer escritos. Grecia estremar en munches comunidaes autónomes pequeñes. Esta pauta foi impuesta en gran parte pola xeografía griega, onde cada isla, valle y llanura ta aisllada de les demás pel mar o les sierres.<ref>{{cita llibru |apellíu=Sealey| nome=Raphael |títulu=Op. cit. |páxines=10-11}}</ref> Como productu directudireutu de les migraciones previes, diches comunidaes amosaben un calter étnicu: mientres el [[sieglu VII e.C.]] surdió [[Argos (Grecia)|Argos]], habitada por [[dorios]], como una de les ciudaes principales del [[Peloponeso]].<ref name="Sealey1516">{{cita llibru |apellíu=Sealey | nome=Raphael |títulu=Op. cit. |páxines=15-16}}</ref> Dicha ciudá foi venciendo gradualmente inflúi al so rival [[Esparta]], tamién dórica.<ref name="Sealey1516" /> Pela so parte, [[Antigua Atenes|Atenes]] convertir na residencia principal de los [[xonios]] nos [[Balcanes]].<ref name="GrlichMigraciones">{{cita llibru |apellíu=Görlich |nome=Ernst J. |títulu=Op. cit. |páxines=78-79}}</ref>
 
[[Archivu:EarlyAthenianCoin.jpg|miniatura|Moneda [[Atenes|ateniense]] temprana, sieglu&nbsp;V e.C. [[Muséu Británicu]].]]
Llinia 208:
Les rareces del sistema griegu son más evidentes nes colonies que los griegos establecieron alredor del [[Mar Mediterraneu]]. Anque caúna podía considerar a cierta ''polis'' griega como la so «madre» (y caltenese atenta o parcial con ella), yera dafechu independiente de la ciudá que la fundó.
 
Inevitablemente, les polis menores podíen ser apoderaes polos sos vecinos mayores, pero les conquistes y los reinaos directosdireutos fueron bastante raros. Al contrariu, les polis entamar en lligues, que los sos afiliaos taben nun estáu constante de cambéu. Dempués, nel periodu clásicu, el númberu de lligues escayó y les lligues fixéronse mayores. Caúna yera apoderada per una única ciudá (por casu Atenes, Esparta o Tebas), y munches vegaes una ''polis'' yera obligada a afiliase a una lliga so l'amenaza de la guerra (o so les condiciones d'un tratáu de paz). Entá dempués de que [[Filipo II de Macedonia]] «conquistara» los centros de l'Antigua Grecia, nun trató de anexionar el territoriu nin lu unificó nuna provincia nueva; a cencielles obligó a la mayoría de les polis a xunise a la so propia [[Lliga de Corinto]].
 
=== Gobiernu y llei ===