Diferencies ente revisiones de «Pelota vasca»
Contenido eliminado Contenido añadido
m Iguo testu: -"Castiella'l Llurdiu" +"Castiella-La Mancha" |
m Preferencies llingüístiques: -"directu" +"direutu" |
||
Llinia 43:
== Historia ==
A lo llargo de la historia del mundu numberoses civilizaciones prauticaron distintos xuegos de pelota. Solíen competir individualmente, desenvolviéndose'l xuegu en praderíes convenientemente delimitadas; el xuegu dexaba la distracción y el desafíu personal. La pelota ye polo tanto un xuegu universal; les formes más codificadas del xuegu atópase en [[América del Sur]], [[Oriente Mediu]] o [[Europa Occidental]]. El ''[[Xuegu de palma|Jeu de Paume]]'', el xuegu del tamboril, el del cribu, son manifestaciones vives de los antiguos xuegos de pelota y la pelota vasca y el [[tenis]] son mandaos
La meyora del [[Imperiu Romanu]] llevó al territoriu francés el xuegu denomináu ''pila''. La so posterior evolución derivaría nel ''[[Xuegu de palma|Jeu de Paume]]''. Esti xuegu, que se practicaba nes [[pradería|praderíes]] y nes [[plaza|places]] de los [[pueblu|pueblos]], caltuvo'l so nome de ''paume'' (palma) magar el progresivu usu de diversos implementos de cuto. Los [[burgueses]] y [[aristócrata|aristócrates]] emplegaron [[guante]]s y [[raqueta|raquetes]].<ref name="historia"/>
Llinia 143:
{{AP|Cesta punta}}
[[File:Dania Jai Alai.jpg|thumb|Dania Jai Alai.]]
La cesta punta (''zesta punta'' en vascu, ''cesta-punta'' en francés, ''jai-alai'' n'inglés, del euskera ''fiesta allegre'') ye una especialidá de la pelota vasca que se xuega utilizando como ferramienta una cesta de pelota. Na cesta-punta, a diferencia de les restantes especialidaes, la pelota nun se devuelve
La cesta punta surdió nes últimes décades del sieglu XIX inventáu por un grupu de pelotaris vascos que practicaben el ''[[joko-garbi]]'' en frontones de la [[Arxentina]]. Estos fueron realizando cambeos nes tradicionales ''chisteres'' o ''cestes'' que s'utilizaba na dómina pa xugar al ''joko-garbi''. El cambéu consistió en faer más grande la chistera ya incorpora-y un receptáculu pa embolsar la pelota. Los pelotaris y el públicu afayaron que'l xuegu yera muncho más fácil, rápido y vistosu dexando'l ''atxiki'' o retención de la pelota con esti nuevu tipu de cestes. La cesta punta volvió cruciar l'océanu de vuelta y adquirió gran popularidá ente los vascos de dambos llaos de la frontera, y de ende empezó una estensión imparable, primero por [[Francia]] y [[España]] y depués per mediu mundu.
Llinia 166:
Al marxe de les modalidaes que s'apuesten nos Campeonatos del Mundu de Pelota Vasca, esisten otres menos estendíes qu'anguaño inda s'apuesten de manera más local. Nos frontones de 54 metros, prauticar el [[Remonte (pelota vasca)|Remonte]] y la [[Pala (pelota vasca)|Pala]], y en [[Plaza (pelota vasca)|Plaza]] xugar a [[Pelota esquito (plaza llibre)|Pelota esquito]], [[Pala (plaza llibre)|Pala]], [[Joko garbi]] y [[Gran Chistera]].
Toes estes modalidaes anteriores son les denominaes Xuegos Indirectos, nos que la pelota tien de cutir nel frontis antes de ser devuelta pol rival. Sicasí, tamién esisten los Xuegos
== Esquema d'un frontón ==
| |||