Diferencies ente revisiones de «Castiellu xaponés»

Contenido eliminado Contenido añadido
m Preferencies llingüístiques: -"directu" +"direutu"
m Preferencies llingüístiques: -"característica" +"carauterística"
Llinia 1:
[[Archivu:Himeji Castle Keep Tower after restoration 2015.jpg|thumb|300px|El [[Castiellu Himeji]] na [[prefectura de Hyōgo]] ye unu de los castiellos más importantes de [[Xapón]] y [[Patrimoniu de la Humanidá]].]]
Los {{nihongo|'''[[castiellu|castiellos]] [[Xapón|xaponeses]]'''|城|shiro}} yeren fortificaciones construyíes principalmente con [[piedra]] y [[madera]]. Estos evolucionaron a partir de les edificaciones de madera de sieglos anteriores hasta les formes más conocíes que surdieron a finales del [[sieglu XVI]] y principios del [[sieglu XVII]], siguiendo l'exemplu del [[Castiellu Azuchi]], construyíu por [[Oda Nobunaga]] y el primeru del so tipu qu'utilizó la piedra na base del castiellu, faciéndolo más resistente. De la mesma forma que los [[castiellos]] d'otres partes del mundu, los castiellos xaponeses yeren construyíos pa xixilar llugares estratéxicos o importantes como [[puertu|puertos]], [[ríu|ríos]], o caminos y casi siempres teníen en cuenta les característiquescarauterístiques del llugar pal so meyor defensa.
 
Los castiellos xaponeses vivieron delles etapes de destrucción. Mientres el [[shogunato Tokugawa]] decretóse una llei pa llindar el númberu de castiellos que cada ''[[daimyō]]'' o señor feudal podía tener, llindándose a unu por [[Han (Xapón)|feudu]], polo que dellos fueron destruyíos. Dempués de la cayida del sistema [[shōgun|shogunal]] y del regresu al poder del [[Emperador de Xapón]] mientres la [[Restauración Meiji]], nuevamente munchos castiellos fueron destruyíos y dellos otros esmantelaos, nun intentu de romper col pasáu y modernizar el país. Mientres la [[Segunda Guerra Mundial]] munchos castiellos fueron destruyíos mientres los bombardeos nes rexones de la mariña del [[océanu Pacíficu|Pacíficu]] y namái dellos castiellos allugaos n'árees remotes, como'l [[Castiellu Matsue]] o'l [[Castiellu Matsumoto]] permanecieron intactos.
Llinia 90:
De los castiellos actuales, los castiellos [[Castiellu Matsumoto|Matsumoto]], [[Castiellu Inuyama|Inuyama]], [[Castiellu Hikone|Hikone]] y [[Castiellu Himeji|Himeji]] fueron nomaos {{nihongo|[[Ayalga Nacional de Xapón|Ayalgues nacionales]]|国宝|kokuhō}} pol [[Ministeriu d'Educación, Cultura, Deportes, Ciencia y Teunoloxía de Xapón]], ente que los castiellos [[Castiellu Maruoka|Maruoka]], [[Castiellu Matsue|Matsue]], [[Castiellu Marugame|Marugame]], [[Castiellu Uwajima|Uwajima]], [[Castiellu Bitchū Matsuyama|Bitchū Matsuyama]], [[Castiellu Hirosaki|Hirosaki]] y [[Castiellu Matsuyama|Matsuyama]] fueron designaos {{nihongo|«Propiedá d'importancia cultural»|重要文化財|jūyō bunka zai}}.<ref name="Castleingomodern" /> Finalmente, los castiellos [[Castiellu Nijō|Nijō]], [[Castiellu Himeji|Himeji]], [[Castiellu Nakijin|Nakijin]], [[Nakagusuku|Naka]] y [[Castiellu Shuri|Shuri]] tán catalogaos como [[Patrimoniu de la Humanidá]] pola [[Unesco]].
 
== Elementos y característiquescarauterístiques del castiellu xaponés ==
Tolos castiellos del sistema desenvueltu» (aquellos con bases de piedra y complexos d'edificios) teníen ciertos elementos de mancomún.
 
Llinia 96:
Xustu nel apoxéu del típicu castiellu xaponés, nel añu de [[1591]] Toyotomi Hideyoshi decretó l'Edictu de Separación», col que se buscaba dixebrar formalmente a los samuráis de los llabradores. Esti edictu afectó tamién a la organización de les ciudaes castiellu, yá que mientres los soldaos vivíen dientro, el llabradores vivíen fora de la ciudá. Mientres esti tiempu tenía suma importancia'l rangu dientro de la cla, pos cuanto más arriba tuviérase na escala xerárquica, más cerca atoparíense les habitaciones propies de la torre del homenaxe. Los sirvientes más antiguos, o ''[[karō]]'', quedaben xusto fora de la torre principal y fuera quedaben los soldaos ''[[ashigaru]]'', namái protexíos por fosos o murios de tierra. Ente los ''ashigaru'' y los ''[[karō]]'' atopábense los artesanos y mercaderes. Fora del aníu formáu peles habitaciones de los ''ashigaru'' atopábense los templos y santuarios, que constituyíen les llendes de la ciudá castiellu. Xusto pela rodiada atopábense los campos d'arroz.<ref>{{Cita Harvard |Turnbull|2006| p=102-103 |sp=sí}}.</ref>
 
La principal característicacarauterística común de los castiellos xaponeses yera que les torres d'homenaxe atopar nel puntu más altu de la área zarrada del castiellu, arrodiada por una serie de empalizadas intercomunicadas. El términu xeneral emplegáu pa referise a los múltiples patios y árees zarraes formaes por esti tipu de disposición denominar {{nihongo|''[[kuruwa]]''|曲輪}}. Unu de los aspeutos a considerar nel momentu de planiar la construcción d'un castiellu yera saber cómo esos ''kuruwa'' ayudaríen na defensa de la fortificación, lo que xeneralmente yera deseyáu basándose na topografía del llugar. La área central del ''kuruwa'' yera la seición más importante nel aspeutu defensivu, y denominábase {{nihongo|''hon maru''|本丸|extra=ciudadela interior}}.<ref name="Turnbull2-21">{{Cita Harvard |Turnbull|2003| p=21 |sp=sí}}.</ref> Nel ''hon maru'' alcontrábense'l ''tenshu kaku'' y otros edificios residenciales pal usu del ''daimyō''.<ref name="Turnbull2-22">{{Cita Harvard |Turnbull|2003| p=22 |sp=sí}}.</ref> De la mesma, el segundu patiu denominábase {{nihongo|''nin non maru''|二の丸}} y el terceru {{nihongo|''san non maru''|三の丸}}.<ref name="Turnbull2-22" /> Anque nel casu de castiellos de mayores proporciones podíen atopase seiciones circundantes llamaes ''sotu-guruwa'' o ''sōguruwa'',<ref name="Turnbull2-24">{{Cita Harvard |Turnbull|2003| p=24 |sp=sí}}.</ref> los estilos esistentes tán definíos pol allugamientu del ''honmaru''.
 
==== Estilos ====
Llinia 156:
 
=== Portones ===
Na [[arquiteutura xaponesa]] esistíen una gran cantidá de portones, llamaos {{nihongo|''Mon''|門}} en xaponés, anque toos teníen característiquescarauterístiques de mancomún: dos [[columna (arquiteutura)|columnes]] (''kagamibashira''), xeneralmente xuníes a dos pilastres (''hikaebashira''), conectaes por un [[dintel]] (''kabuki''). El restu de los detalles arquiteutónicos dependía de la so posición, función o necesidaes defensives.<ref name="Castleinfogate">{{Cita web |url=http://www.jcastle.info/resources/view/19-Gates |títulu=JCastle.info - Gates |fechaacceso=12 de mayu de 2009 |idioma=inglés |urlarchivo=https://web.archive.org/web/20090114222416/http://www.jcastle.info/resources/view/19-Gates |fechaarchivo=14 de xineru de 2009 }}</ref>
 
Ente los distintos tipos de portones destaquen:<ref name="Castleinfogate" />
Llinia 238:
La primer edificación que solía reparase, primero que muralles o pórticos, yera'l {{nihongo|''tenshu kaku''|天守閣}} o [[torre del homenaxe]], por cuenta de que yera la construcción de mayor altor ya inclusive podía ser visible a dellos cientos de metros de distancia.<ref name="Turnbull2-30" />
 
Un ''tenshu kaku'' típicu, xeneralmente cuntaba con siquier tres piso d'altor, siendo'l más altu de siete. Una característicacarauterística importante yera que'l númberu de pisos que se percibíen dende l'esterior escasamente correspondía a los pisos reales, por cuenta de que solíen construyise suétanos na base de piedra.<ref name="Turnbull2-30" />
 
La función del ''tenshu kaku'' yera de suma importancia dientro del complexu, yá que yera l'encargáu d'aprovir una última llinia de defensa, constituyía la imaxe del ''daimyō'' gobernante, y suponía un llugar d'almacenamientu seguru.<ref name="Turnbull2-30" />