Diferencies ente revisiones de «Liubliana»

Contenido eliminado Contenido añadido
m Preferencies llingüístiques: -"característica" +"carauterística"
m Iguo plantía "Socesión"
Llinia 38:
[[Archivu:Ljubljana under the snow 1.jpg|thumb|right|240px|Vista del centru históricu neváu dende la llomba del castiellu.]]
 
La ciudá de Liubliana ta allugada nel centru de [[Eslovenia]], nuna zona llana regada pel ríu [[Ljublianica]], a una altitú de 298 [[msnm]]. La so posición central al respective d'[[Austria]], [[Hungría]], la rexón de [[Venecia]] ([[Italia]]) y [[Croacia]] influyó notablemente na hestoria y desenvolvimientu de la ciudá. El so términu municipal parte con los de [[Medvode]], [[Kranj]], [[Škofja Loka]], [[Vodice]], [[Mengeš]], [[Trzin]], [[Domžale]], [[Dol pri Ljubljani]], [[Litija]], [[Smartno pri Litiji]], [[Ivančna Gorica]], [[Grosuplje]], [[Škofljica]], [[Ig]], [[Brezovica]] y [[Dobrova-Polhov Gradec]].<ref>{{Cita web |url=http://maps.google.es/maps?ie=UTF8&ll=46.065608,14.518433&spn=0.461173,1.235962&z=10 |títulotítulu=Google Maps |fechaacceso=18 de mayu de 2009}} Situación de Liubliana en Eslovenia.</ref>
 
;Relieve ya hidrografía
Llinia 183:
A mediaos del [[sieglu I e.C.|sieglu I&nbsp;a.&nbsp;C.]], los [[Imperiu romanu|romanos]] construyeron nel llugar un campamentu militar, ocupáu pola ''[[Legio XV Apollinaris]]''<ref name="Apollinaris" /> y más tarde l'asentamientu permanente de [[Emona]] (Colonia Iulia Emona).<ref name="Histo2" /><ref>{{Cita web |url=http://www.visitljubljana.si/en/ljubljana-and-more/history-of-ljubljana/roman-emona/ |idioma=inglés |títulu=The time of the Roman Emona |fechaacceso=5 d'abril de 2010 |autor=Visitljubljana.si |urlarchivo=https://web.archive.org/web/20110615191617/http://www.visitljubljana.si/en/ljubljana-and-more/history-of-ljubljana/roman-emona/ |fechaarchivo=15 de xunu de 2011 }}</ref> Ésti cuntó con muralles y la so población aportó a de 5.000 o 6.000 persones, munchos d'ellos comerciantes, artesanos y veteranos de guerra. Les sos cases taben feches de lladriyu, y cuntaben con sistema de calefacción y conexón col alcantarelláu público. Les parés y suelos de les mesmes taben decoraes con pintura y mosaicos.<ref name="Histo2" />
 
Al igual qu'asocedió nel restu del Imperiu, Emona foi decayendo progresivamente, y asina la ciudá foi destruyida en [[452]] polos [[hunos]], so les ordes de [[Atila]],<ref name="Histo2" /><ref name="Attila">{{Cita web |url=http://www.nationmaster.com/encyclopedia/Colonia-Iulia-Aemona |títulotítulu=Colonia Iulia Aemona |fechaacceso=30 de xunetu de 2008-}}</ref> y dempués polos [[Pueblu ostrogodu|ostrogodos]] y los [[llombardos]].<ref name="Artis" />
 
=== Edá Media ===
Llinia 216:
{{Pirámide de población
|año=(2008)<ref>{{Cita web |url= http://www.stat.si/pxweb/Dialog/varval.asp?ma=0520302Y&ti=Population+by+age+groups+and+sex%2C+municipalities%2C+Slovenia&path=../Database/Demographics/05_population/02_05007_numb_struct/01_05203_age_sex/&lang=1
|títulotítulu=Población por grupos d'edá y sexu, por conceyos, en 2008 |editor= Oficina Estadística de la República d'Eslovenia. |fechaacceso=19 de mayu de 2009}}</ref>
|v0=2.44| v5=2.08| v10=2.09| v15=2.46| v20=3.34| v25=3.96| v30=4.07| v35=3.73| v40=3.88| v45=3.65| v50=3.76| v55=3.65| v60=2.50| v65=2.19| v70=1.89| v75=1.37| v80=0.82| v85=0.45
|m0=2.30| m5=1.93| m10=2.01| m15=2.35| m20=2.93| m25=3.50| |m30=3.66| m35=3.56| m40=3.83| m45=3.70| m50=3.93| m55=3.93| m60=2.94| m65=2.85| m70=2.54| m75=2.34| m80=1.82| m85=1.35
Llinia 481:
{{AP|Estación de Liubliana}}
 
Liubliana ye'l centru de la rede eslovena de ferrocarriles y cuenta, amás de la estación principal, con otros once paraes na ciudá. A nivel nacional, tien conexón coles principales ciudaes del país,<ref>{{Cita web |títulotítulu= Slovenske železnice |url= http://www.slo-zeleznice.si/en/ |fechaacceso=29 de mayu de 2009 |idioma=inglés}} Páxina oficial de los ferrocarriles eslovenos.</ref> ente que a nivel internacional forma parte de cuatro linia que la conecten col restu de Centroeuropa:<ref name="Sloveniainfo" /><ref>{{Cita web |títulotítulu= International links |url= http://www.slo-zeleznice.si/en/international_transport/international_links/ |fechaacceso=29 de mayu de 2009 |idioma=inglés}} Información de los percorríos internacionales na páxina oficial de los ferrocarriles eslovenos.</ref>
 
* La primera conecta [[Alemaña]] y [[Croacia]] per mediu de la exa [[Múnich]]-[[Salzburgu]]-Liubliana-[[Zagreb]].
Llinia 488:
* Una cuarta xune la capital eslovena con [[Budapest]], en [[Hungría]].
 
La estación foi construyida en [[1849]] cuando'l ferrocarril ente [[Viena]] y [[Trieste]] llegó a la ciudá. Anovada en [[1980]] por [[Marko Mušič]], dende [[2008]] atópase somorguiada nes obres d'un complexu multiusos, el [[Emonika]], que va combinar edificios d'oficines, centros comerciales y d'ociu, un hotel, un centru de congresos, zona residencial, amás de la estación de ferrocarril y una nueva terminal d'autobuses. Prevese que la so construcción acabe en [[2010]].<ref>{{Cita web |títulotítulu= Emonika |url= http://www.emonika.si/en/citycenter/concept |fechaacceso=13 de xunu de 2009 |idioma=inglés}} Páxina oficial del complexu, con abondosa información sobre'l mesmu.</ref><ref>{{Cita web |títulotítulu= Junija začetek projekta Emonika |url= http://www.rtvslo.si/gospodarstvo/junija-zacetek-projekta-emonika/79811 |fechaacceso=13 de xunu de 2009 |idioma=eslovenu}} Noticia sobre les obres del complexu Emonika.</ref>
 
=== Aeropuertu ===
Llinia 559:
;Prensa escrita
 
En Liubliana pueden atopase los principales periódicos d'información xeneral,<ref>{{Cita web |títulotítulu= Slovenian Newspapers |url= http://www.abyznewslinks.com/slove.htm |fechaacceso=12 de xunu de 2009 |idioma=inglés}} Directoriu dixital de periódicos d'Eslovenia.</ref> como [[Delo]],<ref>{{Cita web |títulotítulu= Spletno Delo |url= http://www.delo.si/ |fechaacceso=12 de xunu de 2009 |idioma=eslovenu}} Edición dixital del periódicu.</ref> [[Dnevnik (Eslovenia)|Dnevnik]],<ref>{{Cita web |títulotítulu= Dnevnik |url= http://www.dnevnik.si/ |fechaacceso=12 de xunu de 2009 |idioma=eslovenu}} Edición dixital del periódicu.</ref> [[Večer]],<ref>{{Cita web |títulotítulu= Večer na spletnu |url= http://www.vecer.si/ |fechaacceso=12 de xunu de 2009 |idioma=eslovenu}} Edición dixital del periódicu.</ref> [[Slovenia Times]]<ref>{{Cita web |títulotítulu= Slovenia Times |url= http://www.sloveniatimes.com/ |fechaacceso=12 de xunu de 2009 |idioma=inglés}} Edición dixital del periódicu.</ref> y [[Zurnal]],<ref>{{Cita web |títulotítulu= Zurnal24 |url= http://www.zurnal24.si/cms/home/index.html |fechaacceso=12 de xunu de 2009 |idioma=eslovenu}} Edición dixital del periódicu.</ref> diarios económicos como [[Podjetnik]]<ref>{{Cita web |títulotítulu= Podjetnik |url= http://www.ekipa.org/?cc=1 |fechaacceso=12 de xunu de 2009 |idioma=eslovenu}} Edición dixital del periódicu.</ref> o [[Economist]]<ref>{{Cita web |títulotítulu= Economist.com |url= http://www.economist.com/countries/slovenia/ |fechaacceso=12 de xunu de 2009 |idioma=inglés}} Edición eslovena del periódicu.</ref> y deportivos como [[Ekipa]].<ref>{{Cita web |títulotítulu= Ekipa |url= http://www.ekipa.org/?cc=1 |fechaacceso=12 de xunu de 2009 |idioma=eslovenu}} Edición dixital del periódicu.</ref> Tocantes a periódicos locales, tán [[Indireck]],<ref>{{Cita web |títulotítulu= Indirekt |url= http://www.indirekt.si/ |fechaacceso=12 de xunu de 2009 |idioma=eslovenu}} Edición dixital del periódicu.</ref> el periódicu dixital [[Ljubljanske Novice]],<ref>{{Cita web |títulotítulu= Ljubljanske Novice |url= http://www.mtaj.si/ |fechaacceso=12 de xunu de 2009 |idioma=eslovenu}} Edición dixital del periódicu.</ref> el relixosu [[Druzina]]<ref>{{Cita web |títulotítulu= Druzina |url= http://www.druzina.si/ |fechaacceso=12 de xunu de 2009 |idioma=eslovenu}} Edición dixital del periódicu.</ref> y l'económicu [[Finance]].<ref>{{Cita web |títulotítulu= Finance |url= http://www.finance.si/ |fechaacceso=12 de xunu de 2009 |idioma=eslovenu}} Edición dixital del periódicu.</ref>
 
;Radio
 
La capital eslovena cuenta con delles [[Emisora de radio emisores de radiu]].<ref>{{Cita web |títulotítulu= Slovenian radiu stations |url= http://www.listenlive.eu/slovenia.html |fechaacceso=12 de xunu de 2009 |idioma=inglés}} Relación de radios d'Eslovenia.</ref> D'información xeneral hai presencia de les principales cadenes nacionales: [[RTVSLO|Radio Slovenija A1]]<ref name = "RTV">{{Cita web |títulotítulu= RTVSLO |url= http://www.rtvslo.si/strani/introduction/3 |fechaacceso=12 de xunu de 2009 |idioma=inglés}} Edición inglesa de la páxina oficial de la Radiotelevisión Eslovena.</ref> y [[Radio Kaos]].<ref>{{Cita web |títulotítulu= Radio Kaos |url= http://www.radiokaos.info/english/ |fechaacceso=12 de xunu de 2009 |idioma=inglés}} Información sobre la radio na so páxina oficial.</ref> Tocantes a emisores musicales o culturales, Liubliana cuenta con [[RTVSLO|Radio Slovenija Ars]],<ref name = "RTV" /> [[RTVSLO|Radio Slovenija Val202]],<ref name = "RTV" /> [[Radio 1 (Eslovenia)|Radio 1]],<ref>{{Cita web |títulotítulu= Radio 1 |url= http://www.radio1.si/ |fechaacceso=12 de xunu de 2009 |idioma=eslovenu}} Páxina oficial.</ref> [[Radio Antena]],<ref>{{Cita web |títulotítulu= Radio Antena |url= http://www.radioantena.si/ |fechaacceso=12 de xunu de 2009 |idioma=eslovenu}} Páxina oficial.</ref> [[Radio Center]],<ref>{{Cita web |títulotítulu= RadioCenter |url= http://www.radiocenter.si/ |fechaacceso=12 de xunu de 2009 |idioma=eslovenu}} Páxina oficial.</ref> [[Radio Ekspres]],<ref>{{Cita web |títulotítulu= Radio Ekspres |url= http://www.radioekspres.si/ |fechaacceso=12 de xunu de 2009 |idioma=eslovenu}} Páxina oficial.</ref> [[Radio Salomon]],<ref>{{Cita web |títulotítulu= Radio Salomon |url= http://www.radiosalomon.si/ |fechaacceso=12 de xunu de 2009 |idioma=eslovenu}} Páxina oficial.</ref> [[Radio Student]]<ref>{{Cita web |títulotítulu= Radio Student |url= http://www.radiostudent.si/ |fechaacceso=12 de xunu de 2009 |idioma=eslovenu}} Páxina oficial.</ref> y [[Radio Veseljak]].<ref>{{Cita web |títulotítulu= Radio Veseljak |url= http://www.radioveseljak.si/ |fechaacceso=12 de xunu de 2009 |idioma=eslovenu}} Páxina oficial.</ref>
 
;Televisión
 
En Liubliana, al igual que nel restu del país, ta presente la [[RTVSLO|Radiotelevisión Eslovena]] (''Radiotelevizija Slovenija''), de calter públicu, qu'ufierta tres canales: TV SLO 1, TV SLO 2 y TV SLO 3.<ref name = "RTV" /> Tocantes a la televisión privada, cuenta, ente otros, con [[Pop TV]]<ref>{{Cita web |títulotítulu= poptv |url= http://poptv.si/ |fechaacceso=12 de xunu de 2009 |idioma=eslovenu}} Páxina oficial de la cadena.</ref> y [[Kanal A]].<ref>{{Cita web |títulotítulu= Kanal A |url= http://24ur.com/tv-vsebine/kanal-a/ |fechaacceso=12 de xunu de 2009 |idioma=eslovenu}} Páxina oficial de la cadena.</ref>
 
== Cultura ==
Llinia 618:
=== Festividaes y eventos ===
 
A lo llargo del añu celébrense numberosos eventos culturales y festivos na capital eslovena. Cronológicamente, a finales de mayu tien llugar el [[Festival Internacional de Músiques Alternatives y Étniques]] "Druga Godba".<ref>{{Cita web |títulotítulu= 25th International Druga Godba Festival |url= http://www.ljubljana.si/en/tourism/events/14164/podrobno.html |fechaacceso=11 de xunu de 2009 |idioma=inglés}} Páxina con información sobre la edición de 2009 del festival.</ref> Ente xunu y xunetu celebren el [[Festival Internacional de Jazz]], que presenta dalgunes de les figures más importantes del [[jazz]] a nivel internacional, y que en [[2009]] celebra'l so 50º edición,<ref>{{Cita web |títulotítulu= 50th Ljubljana Jazz Festival |url= http://www.ljubljana.si/en/tourism/events/14168/podrobno.html |fechaacceso= 11 de xunu de 2009 |idioma= inglés |urlarchivo= https://web.archive.org/web/20090804125310/http://www.ljubljana.si/en/tourism/events/14168/podrobno.html |fechaarchivo= 4 d'agostu de 2009 }} Páxina con información sobre la edición de 2009 del festival.</ref><ref>{{Cita web |títulotítulu= Jazz Festival Ljubljana |url= http://en.ljubljanajazz.si/home/ |fechaacceso= 11 de xunu de 2009 |idioma= inglés |urlarchivo= https://web.archive.org/web/20090522013155/http://en.ljubljanajazz.si/home/ |fechaarchivo= 22 de mayu de 2009 }} Páxina oficial del festival.</ref> y el [[Festival Internacional de Teatru na Cai]] "Ana Desetnica", nel que, dende fai 12 años, artistes, payasos o músicos presenten les sos actuaciones poles cais y places del cascu antiguu de la ciudá.<ref>{{Cita web |títulotítulu= Ana Desetnica 2009 |url= http://www.ljubljana.si/en/tourism/events/13779/podrobno.html |fechaacceso= 11 de xunu de 2009 |idioma= inglés |urlarchivo= https://web.archive.org/web/20090615002203/http://www.ljubljana.si/en/tourism/events/13779/podrobno.html |fechaarchivo= 15 de xunu de 2009 }} Páxina con información sobre la edición de 2009 del festival.</ref>
 
Tamién nos meses de branu tien llugar el [[Festival Internacional de Branu]] (''Ljubljanski poletni festival''), que'l so orixe remontar a [[1953]], con actuaciones musicales, teatrales y danza por artistes nacionales ya internacionales que cada añu atraen a 80.000 visitantes a la ciudá,<ref>{{Cita web |títulotítulu= The Festival Ljubljana |url= http://www.ljubljanafestival.si/en/ |fechaacceso=11 de xunu de 2009 |idioma=inglés}} Páxina oficial del festival.</ref> y el Branu nel Cascu Antiguu, con actos en direuto pos les cais y places de la ciudá.<ref name = "TIV" />
 
En septiembre y ochobre de cada añu impar entámase la [[Bienal Internacional d'Artes Gráfiques]], una de les más grandes del mundu y una de les más prestixoses d'esta naturaleza, que los sos orixe remontar a [[1955]].<ref>{{Cita web |títulotítulu= 28th Ljubljana Biennial of Graphic Arts |url= http://www.ljubljana.si/en/tourism/events/14170/podrobno.html |fechaacceso=11 de xunu de 2009 |idioma=inglés}} Páxina con información sobre la Bienal de 2009.</ref> N'ochobre (cada añu par) tien llugar Bio, con exhibiciones internacionales de diseñu industrial, y el [[Festival Internacional d'Arte Contemporáneo]] "Ciudá de les Muyeres" (''Mestu žensk''), dedicáu a les creaciones artístiques femenines contemporanees que cada añu preparen sobre una tema en particular.<ref>{{Cita web |títulotítulu= 15th City of Women - international festival of contemporary arts |url= http://www.ljubljana.si/en/tourism/events/14197/podrobno.html |fechaacceso=11 de xunu de 2009 |idioma=inglés}} Páxina con información sobre'l festival de 2009.</ref><ref>{{Cita web |títulotítulu= Mestu žensk |url= http://www.cityofwomen.org/2008/festival/index.php?option=com_frontpage&Itemid=215&lang=english |fechaacceso=11 de xunu de 2009 |idioma=inglés}} Páxina oficial del festival, con información sobre la edición de 2008.</ref> A finales del mes celebra la [[Maratón Internacional de Liubliana]].<ref name="MAR">{{Cita web |títulotítulu= Ljubljana marathon |url= http://www.ljubljanskimaraton.si/index.asp?s=1&p=1&r=42&lm=10lm&kat=42M&l=en |fechaacceso= 11 de xunu de 2009 |idioma= inglés |urlarchivo= https://web.archive.org/web/20061210190058/http://www.ljubljanskimaraton.si/index.asp?s=1&p=1&r=42&lm=10lm&kat=42M&l=en |fechaarchivo= 10 d'avientu de 2006 }} Páxina oficial del maratón.</ref>
 
En payares celebra'l [[Festival Internacional de Cine de Liubliana]] (LIFFe), qu'en 2009 cumple 20 años dende la so primer edición,<ref>{{Cita web |títulotítulu= LIFFe - 20th Ljubljana International Film Festival |url= http://www.ljubljana.si/en/tourism/events/14172/podrobno.html |fechaacceso=11 de xunu de 2009 |idioma=inglés}} Páxina con información sobre la edición de 2009.</ref><ref>{{Cita web |títulotítulu= LIFFe - Ljubljana International Film Festival |url= http://en.liffe.si/ |fechaacceso= 11 de xunu de 2009 |idioma= inglés |urlarchivo= https://web.archive.org/web/20070923183930/http://en.liffe.si/ |fechaarchivo= 23 de setiembre de 2007 }} Páxina oficial del festival.</ref> y n'avientu, por cuenta de la [[navidá]], tienen lugar concierto y actividaes infantiles, ente otros.<ref name = "TIV" /> Amás, tolos domingos tien llugar un [[mercadín|rastru]] na parte vieya de la ciudá, nel que pueden atopase antigüedaes, obres d'arte y tou tipu de caxigalines.<ref>{{Cita web |títulotítulu= Flea market |url= http://www.ljubljana.si/en/tourism/ljubljana/points_of_interest/flea-market/default.html |fechaacceso= 11 de xunu de 2009 |idioma= inglés |urlarchivo= https://web.archive.org/web/20081206041305/http://www.ljubljana.si/en/tourism/ljubljana/points_of_interest/flea-market/default.html |fechaarchivo= 6 d'avientu de 2008 }} Información sobre'l mercadín.</ref>
 
Liubliana foi escoyida pola [[UNESCO]] «Capital Mundial del Llibru» pal añu 2010.<ref>[http://portal.unesco.org/culture/es/ev.php-URL_DÍI=24019&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html «Capital mundial del llibru»] nel sitiu web de la [[UNESCO]].</ref>