Diferencies ente revisiones de «Friedrich Ebert»
Contenido eliminado Contenido añadido
m Preferencies llingüístiques |
m Iguo testu: -"pág." +"páx." |
||
Llinia 38:
=== Mocedá y primeros años ===
Nació en Heidelberg el [[4 de febreru]] de [[1871]].<ref>Kavanagh, Dennis (1998). ''A Dictionary of Political Biography''. Oxford: OUP,
=== Carrera política ===
Llinia 46:
Anque, cuando en 1914 españó la [[Primer Guerra Mundial]], Ebert primeramente opúnxose a la guerra,<ref name="Bio"/> lo cierto ye qu'el SPD sofitó de fechu l'esfuerciu bélicu alemán aprobando los presupuestos nel Parllamentu, lo que foi entendíu pol nala esquierda del partíu como una traición al pueblu y un xestu d'enclín claramente del llau de la reacción. A la llarga, estes tensiones nel senu del SPD acabaríen provocando una dixebra nel partíu similar a la de los [[bolcheviques]], dando llugar al depués denomináu [[Partíu Socialdemócrata Independiente d'Alemaña]] (USPD). En xineru de 1918, cuando los obreros de la fábriques de municiones de Berlín fueron a la fuelga, Ebert xunir a los güelguistes, pero esforcióse duramente por que los güelguistes volvieren al trabayu lo antes posible.<ref name="H.H" /> Esto valió-y pa ser acusáu dende la esquierda como un "traidor de la clase obrera" y dende la derecha como un "traidor a la patria".
Tres la derrota alemana na guerra, Ebert encabezó'l gobiernu provisional qu'axustó los principales estremaos del [[Tratáu de Versalles (1919)|Tratáu de Versalles]] en 1919. Amenaciáu tantu pola esquierda como pola derecha, el llamáu «pactu Ebert-Groener» col exércitu dexó-y ganar a la [[Lliga Espartaquista]]. Axuntada l'[[Asamblea Nacional de Weimar|Asamblea Nacional]] na ciudá de [[Weimar]], [[Eleiciones presidenciales d'Alemaña de 1919|foi electu presidente de la República]] en 1919.<ref> Kolb, Eberhard (2005). ''The Weimar Republic'', Psychology Press,
=== Presidencia d'Alemaña ===
Como presidente, una de les primeres xeres de Ebert foi aconseyar a l'Asamblea Nacional qu'aprobaren el Tratáu de Versalles que s'acababa de roblar coles Potencies aliaes, lo qu'esta fixo'l 9 de xunetu de 1919 por una gran mayoría.<ref>Pinson, Koppel S. (1964). ''Modern Germany: Its History and Civilization'', New York: Macmillan,
Mentanto, en delles partes del país siguía la guerra civil empecipiada tres el [[Llevantamientu Espartaquista]]. Coles eleiciones de xineru de 1919 el gobiernu de la "[[Coalición de Weimar]]" (formada pol [[Partíu Socialdemócrata d'Alemaña|SPD]], el [[Partíu de Centru (Alemaña)|Zentrum]] y el [[Partíu Democráticu Alemán|DDP]]) recuperara la llexitimidá democrática, polo cual consideró que les fuercies revolucionaries perdieren toa llexitimidá. Ebert y el Ministru de Defensa [[Gustav Noske]] emplegaron a los ''[[Freikorps]]'' pa ganar a los Conseyos obreros, según pa restaurar la llei y l'orde.<ref> Haffner, Sebastian (2002). ''Die deutsche Revolution 1918/19'', Kindler, pp. 183-196.</ref>
En 1920 la situación nun ameyoró especialmente: Ebert tuvo que responder tantu al [[golpe d'Estáu de Kapp]] en Berlín, d'enclín derechiegu, como al [[Llevantamientu del Ruhr|Llevantamientu obreru del Ruhr]], aniciáu como respuesta al Golpe d'Estáu na capital. Solamente tres la unviada del [[Reichswehr]] y unidaes especiales pudieron ser suprimíos dambos movimientos. En payares de 1923 tuvo de faer frente al [[Putsch de Múnich]] entamáu por [[Adolf Hitler]] y l'entós minoritariu grupu de los [[nacionalsocialismu|nacionalsocialistes]]. Sicasí, el movimientu foi rápido entartalláu poles fuercies del Orde y los principales líderes nazis arrestaos.<ref>[[Shirer, William L.]] (1960). ''The Rise and Fall of the Third Reich'', New York: Simon & Schuster, pp. 73-74.</ref> Por cuenta de esta situación descomanadamente convulsa, ente 1919 y 1924 Ebert emplegó los sos poderes especiales como presidente hasta nun total de 134 vegaes.<ref> Von Krockow, Christian (1990). ''Die Deutschen in ihrem Jahrhundert 1890-1990'', Rowohlt,
=== Fallecimientu ===
Llinia 60:
[[Archivu:Bundesarchiv Bild 183-H0109-0502-007, Berlin, Trauerzug für verstorbenen Friedrich Ebert.jpg|thumb|240px|Funeral de Ebert. Darréu tres el féretro, atópase'l so fíu [[Friedrich Ebert (fíu)|Friedrich]].]]
Ebert sufría de [[colelitiasis]] y de frecuentes ataques de [[colecistitis]]. Aquexáu del estrés al que-y sometía'l so cargu, estes otres constantes afecciones debilitáron-y considerablemente mientres la dómina de la so presidencia. A mediaos de febreru de 1925 cayó enfermu de lo que se creyó que podía ser un gripe, pero esta acabóse convirtiendo nuna aguda septicemia na nueche del 23 de febreru y tuvo que ser sometíu a una apendicectomía d'emerxencia pol doctor [[August Bier]]. Finalmente morrió d'un [[choque séptico]] dellos díes más tarde, a los 54 años d'edá.<ref> Kershaw, Ian (1998). ''Hitler, 1889-1936: Hubris'', New York: W. W. Norton & Company,
== Familia ==
| |||