Diferencies ente revisiones de «Éfesu»
Contenido eliminado Contenido añadido
m página => páxina |
m Bot: Troquéu automáticu de testu (- que É + qu'É) |
||
Llinia 50:
A fines del [[sieglu VI e.C.|sieglu VI a. C.]] pertenecía a [[Imperiu aqueménida|Persia]].
En [[499 e.C.|499 a. C.]], cuando los [[exércitu ateniense|atenienses]] y los [[Eretria|eretrios]] juntamente colos xonios colaron contra [[Sardes]], desembarcaron en Éfeso y dexaron los barcos nel cabu Coreso. Xente de la ciudá empunxéron-yos pol [[valle]] del [[Caístro]] hasta'l [[monte Tmolo]]. Sardes foi amburada y retiráronse, pero fueron escorríos hasta Éfeso, onde fueron ganaos polos perses.<ref>Heródoto V,100-101.</ref> En [[494 e.C.|494 a. C.]] tres la [[Batalla naval de Lade]] dellos combatientes de [[Quíos]] escorríos replegar a [[Mícala]] y fueron de nueche a Éfeso cuando se taba celebrando la fiesta de les [[Tesmoforias]]. Ellí los [[ciudadanu na Antigua Grecia|ciudadanos]], que desconocíen lo que pasara, atacáron-yos pensando que yeren lladronos, y mataron a unos cuantos.<ref>Heródoto VI,16.</ref> {{citarequerida|Por estos fechos sábese
Mientres la primer parte de la [[guerra del Peloponeso]] perteneció a la [[Lliga de Delos]] cuidao que apaez nos rexistros de tributos a Atenes ente los años 454/3 y 415 a. C. onde llegó a pagar un ''[[phoros]]'' de 7,5 [[talentu (moneda)|talentos]]. Sicasí, mientres la parte final d'esta guerra foi una de les ciudaes de Xonia que se remontó contra Atenes.<ref name="HAN">{{cita llibru |autor=[[Mogens Herman Hansen]] & Thomas Heine Nielsen|títulu=An inventory of archaic and classical poleis|idioma=inglés|añu=2004|editorial=[[Oxford University Press]]|allugamientu=Nuevu York|isbn=0-19-814099-1|capítulu=Xonia|páxina=1071}}</ref> Casi a la fin de la guerra, el comandante ateniense [[Trasilo]], que faía una espedición de saquéu, desembarcó en Éfeso; el [[sátrapa]] persa [[Tisafernes]] axuntó un exércitu y, con ayuda de naves procedentes de les ciudaes sicilianes de [[Siracusa]] y [[Selinunte]], pudo evitar el saquéu de la ciudá ganando a los atenienses. Los efesios, estimosos, honraron a los siracusanos y selinuntios ya inclusive dieron el derechu de ciudadanía a los habitantes de Selinunte que quixeren vivir en Éfeso cuidao que la so ciudá fuera destruyida por Cartago nel 409 a. C.<ref>Jenofonte, ''Heléniques'' I,2,6-10.</ref>
Llinia 67:
Volvió ser controláu pol Imperiu Seleúcida na dómina de [[Antíoco III el Grande]], que pasó l'iviernu de 197/6 a. C. na ciudá. Ellí recibió al xeneral cartaxinés [[Aníbal Barca|Aníbal]].<ref>Apiano, ''Guerres siries'' 4.</ref> Mientres la [[guerra romanu-siria]], nel añu 190 a. C. la flota seléucida enfrentar a la [[armada romana|romana]] cerca de [[Córico]] o [[Mioneso]], onde'l [[almirante]] [[exércitu seléucida|seléucida]] [[Polixénidas]] foi derrotáu y túvose qu'abelugar en Éfeso.<ref>Pedrete Livio XXXVI,44-45; Apiano, ''Guerres siries'' V,27.</ref> Dempués de la [[batalla de Magnesia|batalla de Magnesia del Sípilo]], Éfeso foi apurrida a los [[exércitu romanu|romanos]].<ref>Pedrete Livio XXXVII,45.</ref> Dempués de la guerra roblóse la [[paz de Apamea]] na que los romanos dieron la ciudá a [[Eumenes II]] de Pérgamo ([[188 e.C.|188 a. C.]]), según otres ciudaes y contornes.<ref>Polibio XXI,46,10.</ref>
En [[133 e.C.|133 a. C.]], [[Atalo III]] morrió y dexó los sos dominios a Roma, pero [[Aristónico de Pérgamo|Aristónico]], fíu del rei [[Eumenes II]] de Pérgamo y de una muyer de Éfeso, remontóse y quixo ocupar el reinu. Éfeso fíxo-y frente y ganó-y nuna batalla naval cerca de [[Cime]].<ref>Estrabón XIV,1,38; Apiano, ''Guerres mitridáticas'' 62.</ref> Creóse la provincia d'[[Asia (provincia romana)|Asia]] de la
Cuando [[Mitrídates VI del Ponto|Mitridates]] invadió Xonia nel añu [[88 e.C.|88 a. C.]] foi bien recibíu en Éfeso y tiráronse les estatues de los romanos. Mitrídates ordenó la masacre xeneral de los romanos, y los efesios cumplieron la orde ensin respetar nin siquier a los que s'abelugaron nel templu d'Artumisa, a los que mataron. Mitrídates casóse con Monime, la fía de [[Filopemen]], na ciudá de [[Estratonicea]] de [[Caria]], y nomó a ésti como gobernador de Éfeso. Llueu los efesios remontáronse y mataron al xeneral pónticu Zenobio, el mesmu que deportara a la xente de [[Quíos]]. [[Sila]], dempués de ganar a Mitrídates, castigó a Éfeso, a la qu'impunxo una dura contribución.<ref>Apiano, ''Mitridáticas'' 20-23, 48,61-62.</ref>
| |||