Diferencies ente revisiones de «Fala del Rebollal»

Contenido eliminado Contenido añadido
m página => páxina
mSin resumen de edición
Llinia 4:
 
== Trazos que concasen col asturlleonés ==
 
 
* Mantenencia aspirada del fonema inicial /F/: ''ḥígau'' 'fégadu', ''ḥambri'' 'fame', ''ḥadel'' 'facer', ''él ḥadi'' 'elli fae', ''ḥoci'' 'foz', ''ḥongu'' 'fongu'.
 
* Piesllu xeneral de les vocales átones finales -e > -i: ''ḥuenti'', ''nochi'', ''dendi'', ''esti'', ''calli'' 'cai', ''aḥundi'' 'afonda'. El piesllu prodúzse tamién nos reflesivos ''ḥugalsi'' 'fugase', ''aḥallalsi'' 'afayase'.
 
* Piesllu xeneral de les vocales átones finales -o > -u: ''mesmu'', ''por esu''.
 
* Piesllu xeneral de les vocales átones finales -es > -is: ''antoncis'', ''raicis'', ''crasis'' 'clases'.
 
* Piesllu xeneral de les vocales átones finales -os > -us: ''queremus'', ''añus'', ''agüelus''.
 
* Cayida xeneral de la oclusiva sonora /d/: ''vertúis'' 'virtudes', ''metá'', ''defendeol'' 'defensor', ''líquiu'' 'llíquidu', ''áceu'' 'ácidu'.
 
* Ensertu del artículu enantes del posesivu: ''las nuestras callis'', ''los nuestrus dagalis'' 'los nuesos rapacinos'.
 
* Mantenencia de la vieya -e llatina: ''redi'' 'rede', ''ḥoci'' 'foz', ''ḥazi'' 'fexe', ''tosi'' 'tuse', ''sedi'' 'sede', ''peci'' 'pexe'.
 
* Mantenencia del cuelmu llatín mb: ''lombu'', ''lambel''.
 
* Acabu xeneral nel diminutivu –inu: ''librinu'' 'llibrín', ''casina'', ''gatinu'' 'gatín'.
 
* Nel llugar d'El Payu señes d'un antiguu plural femenín en -es, mesmo que nel [[asturianu central]], con desendolcu secundariu en -is (mesmo que nes Regueres, Llangréu y Bimenes): ''lis vaquis'', ''patatis'', ''mantis''.
 
== Trazos que concasen col castellanu ==
 
 
* Non palatización de L-: ''lengua'', ''lumbri'', ''luna'', ''leyis''. Esti trazu torga la posibilidá d'incluyir esta fala dientro del dominiu llingüísticu astur.
 
* Mantenencia de /-r/ final del infinitivu camudau en /-l/ ante pronome reflesivu: ''calentalsi'', ''cansalmi'', ''gobernalmus''.
 
* Tiempos verbales compuestos: ''han cogíu'', ''han síu ḥechas''.
 
* Asitiamientu preverbal de los complementos direutu ya indireutu: ''Li diji l'utru dia''.
 
== Trazos ermunos de la palra ==
 
 
* Cambéu del l > r nos cuelmos trabaos por consonante (cl, pl, bl, fl…): ''craru'', ''pruma'', ''brandeal'' 'ablandiar', ''puebru'', ''fruyil'' 'fluyer', ''frol'' 'flor', ''robri'' 'carbayu'.
 
* Al aviesu cambéu del r > l nel cuelmu pr-: ''plau'' 'prau', ''templanu'' tempranu'.
 
* Acabu xeneral de -r cabera etimolóxica en -l, mesmo que en delles fales del andaluz oriental: ''puel'' 'poder', ''trael'' 'trayer', ''amol'' 'amor'.
 
* Formes de perfeutu fuerte de la tercer persona del plural análogues cola tercer del singular: ''ḥidun'' 'ficieren' (por analoxía con ''ḥidu'', 'fizo'), ''truḥun'' 'traxeren' (por analoxía con truḥu, 'truxo'), ''pudun'' 'pudieren' (por analoxía con ''pudu'', 'pudo'), ''quijun'' 'quixeren' (por analoxía con ''quiju'', 'quixo').
 
* ''ondi'' 'once', ''dodi'' 'dolce', ''porradu'' 'porrazu', ''ḥidu'', 'fizo', ''dagalis'' 'zagales', ''idi'' 'diz', ''vedinu'' 'vecín', ''vadíu'' 'vacíu'.