Wikipedia

Diferencies ente revisiones de «Guerra d'Independencia d'Arxelia»

Navegar l'historial de mou interactivu
← Edición más antiguaEdición más nueva →
Contenido eliminado Contenido añadido
VisualTestu wiki
m cartafueyu de países: Túnez => Tunicia
m apostrofación
Llinia 47:
=== Nacionalismu arxelino ===
[[Archivu:French Algeria 1934-1955 administrative map-es.svg|División alministrativa d'Arxelia al empiezu de la guerra.|miniaturadeimagen|upright=1.7]]
Munchos arxelinos participaron na [[Primer Guerra Mundial]] lluchando del llau de Francia. Los arxelinos sirvieron como ''[[tirailleur]]s'' (tales reximientos yá fueren creaos en [[1842]]). Colos [[Catorce puntos]] de [[Woodrow Wilson]], proclamar nel quintu puntu l'autodeterminación de los pueblos. Dellos intelectuales arxelinos, moteyaos ''[[Ulema|Ulemes]]'', empezaron a nutrir el deséu de d'[[independencia]], [[autonomía]] y [[autogobiernu]]. Dientro d'esti contestu, un nietu de d'[[Abd al-Qádir]], antiguu [[emir]] d'Arxelia antes de la conquista, encabezó la resistencia contra la ocupación francesa dende la primer metá de la [[década de 1920]]. Foi miembru del comité de direición del [[Partíu Comunista Francés]]. En [[1926]], fundó'l ''Étoile Nord-Africaine'', faición independentista a la que [[Messali Hadj]], tamién miembru del Partíu Comunista, xunir al añu siguiente.
 
La ''Étoile Nord-Africaine'' dixebrar del Partíu Comunista en [[1928]], primero que'l gobiernu francés eslleir en [[1929]]. En mediu del creciente descontentu de la población d'Arxelia, la [[Tercer República Francesa]] (1871-1940) reconoció delles demandes, cosa que enfureció a los arxelinos d'orixe européu, que se manifestaron en contra. Los partíos independentistes fueron eslleíos en [[1937]], y los sos dirixentes, encarcelaos. Fundóse entós el [[Partíu Popular d'Arxelia]] (PPA),{{harvnp|Courrière|1988|p=51}} que magar nun buscaba la independencia, pidía una amplia autonomía. Esti nuevu partíu tamién s'eslleió, en [[1939]]. Mientres la [[Francia de Vichy]] intentóse derogar la llei que concedía a los [[xudíos]] ciudadanía francesa de nacencia, ensin ésitu. Messali Hadj, el fundador y caudiellu del PPA foi condergáu en 1941 a trece años de trabayos forzaos, que la cayida de Vichy fixo que se tresformara n'arrestu domiciliariu y en dellos periodos de cárcel.{{harvnp|Courrière|1988|p=52}} Ello nun fixo que Hadj dexara de dirixir el partíu, yá clandestín, dende l'esiliu.{{harvnp|Courrière|1988|p=52}}
Llinia 68:
Nel estranxeru, el xefes del FLN llograron l'adhesión de los representantes del MTLD n'Exiptu, cola esperanza, baldida mientres enforma tiempu, de llograr d'esta armes y dineru.{{harvnp|Courrière|1988|p=81}} La [[Lliga árabe]] tampoco apurrió ayuda.{{harvnp|Courrière|1988|p=92}} Ente los miembros del MTLD que se pasaron a les files del FLN cuntábase [[Ahmed Ben Bella]], que caltenía escelentes relaciones col presidente [[Gamal Abdel Nasser]].{{harvnp|Courrière|1988|p=81}} Les primeres armes del FLN nun provinieron d'Exiptu, sinón de les despintaes pola VOS antes del so esmantelamientu pola policía francesa en 1950.{{harvnp|Courrière|1988|p=81}}
 
El territoriu arxelín quedó partíu ente los distintos xefes del FLN: [[Mustapha Ben Boulaid]] encargar del cordal del [[Aurés]]; [[Krim Belkacem]], de la Kabilia; [[Larbi Ben M'hidi]], la rexón de d'[[Orán]]; [[Rabah Bitat]], la d'Arxel, [[Mourad Didouche]], el norte de Constantina.{{harvnp|Courrière|1988|p=111}} [[Mohammed Boudiaf]] quedó encargáu del enllaz colos representantes esteriores del FLN (el grupu de d'[[El Cairo]] y el vastu sur del país quedó ensin asignar.{{harvnp|Courrière|1988|p=111}} Pa evitar centralizar demasiáu la organización, la xefatura colexada decidió que cada zona gociara de total autonomía; cada xefe encargar de reclutar a los miembros del FLN de la so rexón.{{harvnp|Courrière|1988|p=111}}
 
== Cronoloxía de la guerra ==
Llinia 113:
 
== Congresu de Soummam y organización territorial del FLN ==
Nel Congresu de Soummam, el FLN estremó'l territoriu arxelín en seis zones, denominaes «wilayas».{{harvnp|Courrière|1970|p=64}} Caúna d'elles subdividíase en cuatro zones y cada zona, en cuatro región.{{harvnp|Courrière|1970|p=65}} Cada zona cuntaba con un comandu de tropes selectes y cada rexón formada por cuatro sectores— d'una ''katiba'', unidá militar compuesta per unos cien o cientu venti homes bien armaos.{{harvnp|Courrière|1970|p=65}} Cada sector d'una rexón cuntaba amás con unos cuarenta auxiliares o ''musibilin'', civiles qu'allegaben a collaborar colos guerrilleros en casu necesariu.{{harvnp|Courrière|1970|p=65}} Cada unidá territorial cuntaba con un xefe y dos axuntos, unu militar y otru responsable de la organización política, qu'el FLN trató d'estender por toles poblaciones y que qu'en 1958 foi l'oxetivu principal del exércitu francés, empeñáu en desmantelala.{{harvnp|Courrière|1970|p=65}}
 
La wilaya 4 cuntaba con unos cinco mil hombre n'armes na primavera de 1957.{{harvnp|Courrière|1970|p=65}} Pa prevenir la infiltración francesa nes sos files, establecióse un ferrial control del tránsitu ente sectores y rexones.{{harvnp|Courrière|1970|p=65}} El pasu d'unes a otres riquía salvoconductos y, polo xeneral, cada ''katiba'' operaba namái na so rexón, sacantes-y la riquir espresamente n'otra pa dalguna aición concreta.{{harvnp|Courrière|1970|p=65}}
Llinia 121:
=== Batalla d'Arxel ===
[[Archivu:Bataille_d%27Alger.jpg|miniaturadeimagen|200px|Batalla d'Arxel. Los barrios controlaos pol FLN en verde, los barrios controlaos pol exércitu francés en naranxa. Les zones de los atentaos tán marcaes con un iconu.]]
P'aumentar l'atención internacional y nacional francesa a la so llucha, el FLN decidió llevar el conflictu a toles ciudaes del país, llamando a una fuelga xeneral y asitiando bombes en llugares públicos. L'exemplu más notable foi la Batalla d'Arxel, qu'empezó'l [[30 de setiembre]] de [[1956]], cuando tres muyeres asitiaron esplosivos de forma simultánea en tres sitios, incluyendo les oficines de d'[[Air France]]. Mientres tola primavera de [[1957]], el FLN llevó a cabo bombardeo y tiroteos por tola ciudá d'Arxel, con un resultáu de numberoses baxes civiles y una aplastante respuesta de les autoridaes.
 
Al xeneral [[Jacques Massu]] diéronse-y instrucciones d'utilizar cualquier métodu que considerara necesariu pa restablecer l'orde na ciudá y atopar y esaniciar a los rebeldes. L'usu de paracaidistes acabó cola fuelga y destruyó la infraestructura del FLN n'Arxelia. Sicasí, aquel día el FLN yá demostrara la so capacidá pa cutir al exércitu francés y de llograr una respuesta masiva ente la población musulmana. La publicidá qu'el FLN apurrió a los medios demostrando como l'exércitu francés acababa colos rebeldes con métodos brutales, incluyendo la tortura, toque de queda, y represión, acabaron cola imaxe internacional de lo qu'enantes paecía una "pacificación" o "operación d'orde públicu", pasando a ser vista como una guerra colonial llena de violaciones a los [[derechos humanos]].
Llinia 128:
 
=== Guerra de guerrilles ===
Ente los años 1956 y 1957, el FLN aplicó con ésitu'l métodu de [[guerra de guerrilles]]. Ente que per un sitiu dedicábense a atacar oxetivos militares y políticos, tamién s'ocupaben de coaccionar y amedranar a cualesquier qu'amosara simpatía cola autoridá francesa na rexón. Esto dio llugar a actos de tortura sádica contra tolos enantes mentaos, incluyendo muyeres y neños. El FLN evitaba'l contautu cola potencia de fueu cimero de Francia, y dirixía les sos fuercies internes a patrulles del exércitu, campamentos militares, puestos de policías y granxes, mines y fábriques coloniales, según a los medios de tresporte y de comunicaciones. El FLN adulces foi llogrando'l control parcial sobre territoriu arxelín en [[Aurés]], la [[Cabilia]] y delles árees montascoses de [[Constantina (Arxelia)|Constantina]], tamién el sur de d'[[Arxel]] y [[Orán]]. Nestos llugares, el FLN asitió pequeños gobiernos temporales militares simples pero efectivos, que fueron capaces de recaldar impuestos y alimentos, y reclutar mano d'obra. Sicasí, nun foi capaz de caltener posiciones fixes.
 
=== Operaciones de contrainsurgencia franceses ===
A pesar de les quexes de los mandos militares de d'[[Arxel]], el gobiernu francés amosóse ronciegu mientres munchos meses a reconocer que la situación n'Arxelia taba fuera de control y que lo que se consideraba oficialmente como una operación de pacificación convirtiérase nuna guerra. Pa 1956, había más de 400,000 soldaos franceses n'Arxelia. Anque les unidaes d'infantería nel aire colonial d'élite y la lexón estranxera cargaron col pesu de les operaciones de contrainsurgencia ofensives de combate, aprosimao cientu setenta mil arxelinos musulmanes sirvíen nel exércitu regular francés, la mayoría d'ellos como voluntarios. Francia tamién unvió la so fuercia aéreo y unidaes navales a Arxelia, incluyendo helicópteros. Amás de sirvi-yos como ambulancia, los franceses utilizaron helicópteros per primer vegada n'ataques terrestres pa destruyir les unidaes guerrilleres del FLN, métodu que más tarde los [[Estaos Xuníos]] usaríen na [[Guerra de Vietnam]]. Los franceses tamién utilizaron [[napalm]].
 
L'exércitu francés intentó volver a entamar l'alministración local d'Arxelia al traviés de la ''Section Administrative Spécialisée'' (Seición Alministrativa Especial o SAS poles sos sigles en francés) creáu en [[1955]]. El SAS trató d'establecer contautu cola población musulmana arxelina pa debilitar la influencia nacionalista en zones rurales por aciu l'afirmación de "presencia francesa" ellí. El oficiales de la SAS (llamaos ''képis bleus'', que se traduciría como gorres azules), tamién entrenaron [[harki]]s, arxelinos a favor de la presencia francesa, por qu'engarraren contra'l FLN. Los ''harkis'', aprosimao 180.000 voluntarios, más que los activistes del FLN,<ref name="Peterson">Major Gregory D. Peterson, ''The French Experience in Algeria, 1954–62: Blueprint for O.S. Operations in Iraq'', [[Fort Leavenworth|Ft Leavenworth]], Kansas: [[School of Advanced Military Studies]], p.33</ref> yeren un escelente preséu nes operaciones de contrainsurgencia.
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/wiki/Guerra_d%27Independencia_d%27Arxelia»