Diferencies ente revisiones de «Les Reines d'Amarna»

Del rexistru arqueolóxicu relativu al periodu d'[[Tell el-Amarna|Amarna]], tamién conocíu como “Herexía de d'[[Atón]]” o'l reináu de d'[[Amenofis IV]] o [[Ajenatón]], surden principalmente trés figures femenines de relevancia, independientemente de les fíes del rei, estes son: [[Tiy]]a, la madre del faraón, [[Nefertiti]], la [[Gran Esposa Real]] y [[Kiya]], con quien bien probablemente'l faraón heréticu niciara'l so únicu herederu sobreviviente, [[Tutankamón]].

El descubrimientu d'una tumba non real nel añu 1905 por James Quibell nuna espedición de Theodore Davies foi la fonte d'importantes datos el descubrimientu de la tumba de [[Yuya y To]], padres de la gran esposa real de d'[[Amenofis III]] y madre del faraón [[Ajenatón]]. El descubrimientu de la tumba casi intacta foi solo superáu, tocantes a la riqueza arqueolóxica apurrida, pol descubrimientu de la tumba de Tutankamón.

Tiya yera proveniente probablemente de la ciudá de d'[[Ajmin]] (Akhmin), onde'l so padre yera'l principal Profeta del dios local [[Min]] (de la fecundidá) y Superintendente del ganáu del templu. Esta foi la postrera de les posiciones oficiales ocupaes pol padre de la futura reina, una vegada que se retiró de les sos principales responsabilidaes como Comandante de Carros y Señor de los caballos, posiciones qu'exerció mientres el reináu del rei [[Tutmosis IV]] (padre de d'[[Amenofis III]] y güelu de Ajenatón).

El parentescu de la reina foi de muncha especulación; como [[Gran Esposa Real]], yera la dadora d'herederos per sobre'l restu de les muyeres del harén real. Verdaderamente, la posición ocupada por Nefertiti yera amosada por completu en munchos monumentos como ser los cercos fronterizos de la ciudá Ajetatón, les tumbes de los sacerdotes del nuevu credo de d'[[Atón]], como [[Fuxa]] y [[Tute]], onde se proclama:

Como heredera, ye presumible que Nefertiti fuera descendiente de d'[[Ahmose-Nefertari]], anque nun ye descrita cola clásica cita “Esposa del Dios Amón”, esta omisión ye fácilmente esplicada pola senciellu razón de que'l cultu y toa mención a Amón tuvo proscrita dende casi los empiezos del reináu de Ajetatón.

La crecedera del rol de Nefertiti sigue al del so maríu Ajenatón, tal ye asina qu'alredor del 5º añu del reináu, el mesmu periodu aparente onde Amenofis IV camuda'l so nome pol de d'[[Ajenatón]], al nome de Nefertiti amiéstase-y el prefixu ''[[Neferneferuatón]]''.

La imaxe de Nefertiti ye quiciabes unu de los emblemes clásicos de la cultura del Antiguu Exiptu, centrada nos afayos del taller del escultor Tutmosis alcontráu na ciudá de d'[[Amarna]].

Como enantes na mesma dinastía XVIII [[Hatshepsut]], Nefertiti alredor del añu 12º del reináu de d'[[Ajenatón]], [[Nefertiti]] ye alzada a la correxencia, usando'l nome ''Nefernefruaton'' col epítetu ''“Amada de Uaenra-Ajenatón”.'' La hipótesis suxure que nos años finales de Ajenatón, esistió una correxencia con Nefertiti, quedando namái al mandu Nefertiti, quien se camudaría'l so nome a un ignoto Semenejkara.

Sicasí, si unviamos namái les fontes atopaes, les menciones a Nefertiti mientres los últimos años del reináu de d'[[Ajenatón]] son escases. Sábese que tuvo nel probable festival Sei del añu 12º de reináu de Ajenatón, como lo amuesen los relieves nes tumbes de [[Fuxa]] y Merira II, sacerdotes del cultu de Atón.

Ye bien difícil determinar esta instancia, porque se sabe anguaño que orixinalmente los llugares d'entierru entamaos na nueva ciudá de Amarna fueron usaos de volao, pa los entierros de la princesa [[Meketatón]] de primeres y pa la pareya real dempués. Pero mientres los reinaos de [[Smenejkara]] o [[Tutanjamón]] fueron treslladaos a la necrópolis de [[Tebas (Exiptu)|Tebas]] y dempués, a empiezos de la [[Dinastía XIX]] toa mención al periodu de d'[[Atón]] foi pretendidamente borráu del mapa.

Al día de güei, inda nun s'identificó fehacientemente la momia de [[Nefertiti]], nin la de d'[[Ajenatón]], tampoco'l so sarcófagu, polo tanto nun hai elementos p'avanzar.

Los despachos de jarras de vinos etiquetaos como de la ''“Casa de Neferneferuatón”'' terminen nel añu 11º del reináu de d'[[Ajenatón]]. Pero sabemos polos relieves que [[Nefertiti]] tuvo nel festival del añu 12º como asina tamién na ceremonia aciaga de la so fía "a posteriori". Tamién esisten restos de jarras etiquetaes nel añu 15º y 17º del reináu del rei, pero estes etiquetes faen referencia a la Casa de la Esposa del Rei”; sábese qu'alredor del añu 14º del reináu de Ajenatón, la so fía Meritatón tomó'l cargu de “Gran Esposa Real” y como reina consorte. Esta conocencia nun ye solo polos restos atopaos en Amarna sinón tamién per correspondencia diplomática caltenida col reinu de [[Babilonia]].

Asina, toa mención fidedigna a [[Nefertiti]] cesa ente los años 12 y 14 del reináu de d'[[Ajenatón]], pero aun así ye difícil determinar qu'asocedió con ''“la Bella que llegó”''.

Finalmente una prueba a favor d'esta hipótesis basar nun [[ushebti]] atopada cola inscripción: ''“La Heredera, alta y poderosa nel palaciu, confidente del señor del Altu y So Exiptu Neferjeperura Uaenra, el fíu de Ra, [[Ajenatón]], la Gran esposa Real Neferneferuatón Nefertiti”.'' Esta inscripción confirma que la estauína foi iguada para [[Nefertiti]] y non pal so maríu. Esti oxetu yera usualmente fechu mientres el periodu d'embalsamamientu "a posteriori" de la muerte de la persona; y l'imaxe de la estauína ye d'una reina colos cetros reales y non d'un gobernante en correxencia. ''Esti niciu apunta a que [[Nefertiti]] tuvo que morrer alredor del añu 14º del reináu de d'[[Ajenatón]], sía que non nun-y sobrevivió.''

El nome de [[Kiya]] ye reparáu como una forma embrivida o diminutivu d'un nome más completu y ellaboráu. Dellos eruditos ven nesti razonamientu una conexón coles princeses estranxeres que taben nel harén real de d'[[Ajenatón]], que foi heredáu del so padre, el faraón [[Amenofis III|Amenhotep III]]. Tien De concentrase en qu'estos llazos tienen un fundamentu más acorde a la política internacional qu'a un costume dada, considerando que dambes princeses del reinu de [[Mitani]] yeren el símbolu d'una alianza ente les "Dos Tierres" (Exiptu) y dichu reinu asiáticu.

Adicionalmente atópense rastros de Kiya en dellos restos d'edificios de d'[[Ajetatón]], en capiyes, tales como'l templu ''“Maru-Atón”'' en dicha ciudá.