Diferencies ente revisiones de «Comedia»

[[Archivu:Actor slave Massimo.jpg|thumb|175px|Actor cómicu (un esclavu) con mázcara. Estauína de [[bronce]] del sieglu III, procedente de Piazza Madonna dei Monti (1973), espuesta nel [[Muséu Nacional Romanu]], Roma (Italia).]]

 

 

Na [[Antigua Grecia]] adquirió la so máxima rellumanza con [[Aristófanes]] (periodu antiguu) y pasó a la [[Roma Antigua|cultura romana]] de la mano de [[Menandro]] (periodu mediu), nel sieglu IV.{{sfn|González Vázquez|2014|p=90}}{{sfn|Oliva y Monrreal|2002|p=51}} Mientres el [[Edá Media|medievu]] adquier un tonu más llixeru y elemental, aportando a [[bufo (teatru)|burlesco]] en munchos subxéneros y convirtiéndose n'espectáculu bien popular como nel casu de la «[[Commedia dell'Arte]]»,{{sfn|Salvat|1983|pp=41-45}} Como xéneru dramáticu global definió'l conxuntu del [[Sieglu d'Oru|teatru clásicu español]], coles coordenaes del conxuntu de la obra dramática de [[Lope de Vega]].{{sfn|Ruiz Ramón|1986|pp=127-128 }}<ref group='lower-alpha'>Ruiz Ramón esplica'l confusionismo creáu pol usu global de "comedia" identificáu como "drama" (''pieza teatral''), más allá de la ''pieza risible'' que na actualidá acomuñar al términu 'comedia' nel mundu del espectáculu, y llegando a provocar caprichos léxicos redundantes como "comedia dramática" o "comedia tráxica".</ref> Ta clasificada, xuntu cola [[traxicomedia]],<ref group='lower-alpha'>Rellata l'historiador Francisco Ruiz Ramón qu'un contemporaneu de Lope, el dramaturgu valencianu [[Ricardo del Turia]], nel so ''Apologético de les comedies españoles'' publicáu en [[Valencia]] en 1616, alvertía de que «...nenguna comedia de cuantes representar n'España lo ye, sinón traxicomedia». (Ruiz Ramón citando a Sánchez Escribán y Gocheres Mayu).</ref> como una de les formes clásiques del drama [[Grecia|griegu]], y unu de los trés xéneros dramáticos llamaos [[Realismu lliterariu|realistes]].{{sfn|Güerta y otros|2005|pp=170-171}}

Al igual que la Traxedia, la Comedia escuerre provocar emoción nel espectador. Pero ente que na primera —dichu con pallabres de [[Ramón María del Valle Inclán]]— l'autor contempla a los sos personaxes como fuercies cimeres gobernaes pol [[Fatum|destín]], nel espaciu de la comedia "autor y personaxes conviven, el primeru como [[títeres|titiriteru]] y los segundos como marionetes", qu'inclusive pudiendo llegar a situaciones [[esperpento|esperpénticas]],{{sfn|González Vázquez|2014|p=90}} amuésense como seres llibres, dueños del so propiu destín y por tanto, capaces de conducir el filo de la trama (dacuando bien enrevesosu) escontra un desenllaz feliz. Esa llibertá esencial que trescala'l xéneru fai de la comedia'l paraísu de la versatilidad, la sorpresa, la xenialidá, los cambeos de ritmu y el disparate.{{sfn|Pavis|1996|p=72}}

 

 

=== Personaxe, trama y moraleja ===

* [[Comedia mitolóxica]],{{sfn|Güerta y otros|2005|p=176}} como'l so nome indica con trames protagonizaes por dioses paganos.{{sfn|Gómez García|1998|p=190}}

 

 

* [[Comedia nueva]],{{sfn|Güerta y otros|2005|p=177}} entiende la tercer etapa de la comedia clásica griega (sieglos IV ya II e.C. ){{sfn|Gómez García|1998|p=190}}

* [[Comedia negra (cine)|Comedia negra]], na llinia del humor negro y con un variáu espectru, dende prototipos como ''[[Arsénicu per compasión]]'' (1944) hasta ''[[American beauty]]'' (1999).

* Comedia sofisticada, cuando enceta la psicoloxía de los personaxes: ''[[Tou lo que quixo saber sobre'l sexu|Tou lo que quixo saber sobre'l sexu y nun s'atrevió a preguntar]]'' (1972) de [[Woody Allen]].

* Comedia animada (cartoon): dende clásicos como los personaxes creaos por [[Tex Avery]], o rescataos del mundu del cómic ([[La mázcara]], de 1994), hasta afayos como ''[[Shrek]]'' (2001) o creaciones de [[Pixar]] como ''[[The Incredibles]] (2004), yá dientro de les nueves teunoloxíes d'animación dixital.