Diferencies ente revisiones de «Filosofía del llinguaxe»
Contenido eliminado Contenido añadido
m "rellación" en cuenta de "relación" (que nun ta nel DALLA) |
m "rellación" en cuenta de "relación" (que nun ta nel DALLA) |
||
Llinia 1:
[[Archivu:BoobaKiki.png|miniaturadeimagen|¿Cuál d'estes figures ye kiki y cuál ye bouba? El [[efeutu bouba/kiki]] suxure que la
La '''filosofía del llinguaxe''' ye la caña de la [[filosofía]] qu'estudia'l [[llinguaxe]] nos sos aspeutos más xenerales y fundamentales, como la naturaleza del [[significáu]] y de la [[referencia]], la
La filosofía del llinguaxe estremar de la [[llingüística]] en que se sirve de métodos non-empíricos (como [[Esperimentu mental|esperimentos mentales]]) pa llegar a les sos conclusiones.<ref>{{cita enciclopedia|título=Philosophy of language|enciclopedia=Encyclopædia Britannica Online|apellíos=Blackburn|nome=Simon W.|url=http://search.eb.com.central.ezproxy.cuny.edu:2048/eb/article-9389133|fechaacceso=15 de xunu de 2009|páxina=1|idioma=inglés}}</ref> Amás, na filosofía del llinguaxe xeneralmente nun se fai diferencia ente'l llinguaxe faláu, l'escritu o cualesquier otra de les sos manifestaciones, sinón que s'estudia aquello que ye común a toes elles. A lo último, los llingüistes polo xeneral estudien el llinguaxe con fines descriptivos, analizando les sos formes, niveles y funciones. Sicasí, l'enfoque de los filósofos del llinguaxe ye más astractu y desligado de la descripción práutica de los llinguaxes particulares.
La [[semántica]] ye la parte de la filosofía del llinguaxe (y de la llingüística) que s'ocupa de la
Un problema ulterior nesta direición ye que si una interpretación dar en términos llingüísticos (por casu: «''Venus'' ye'l nome del segundu planeta a partir del Sol»), entós queda la dulda de cómo tienen d'interpretase les pallabres de la interpretación. Si interpretar per mediu de nueves pallabres, entós el problema resurde, y faise visible una amenaza de regresión al infinitu, de circularidá, o de corte arbitrariu nel razonamientu (seique en pallabres que'l so significáu seya supuestamente autoevidente). Pero pa dalgunos esti problema convida a pensar nuna forma d'interpretación non llingüística, como por casu el [[conductismu]] o la [[definición ostensiva]].
La [[pragmática]], per otra parte, ye la parte de la filosofía del llinguaxe que s'ocupa de la
== La naturaleza del significáu ==
Llinia 52:
El [[significáu]] ye un conceutu fundamental pa la filosofía del llinguaxe. El conceutu ye miráu dende un puntu de vista netamente filosóficu y dacuando [[psicoloxía|psicolóxicu]]. Polo xeneral, nun s'estudia lo que pallabres individuales o oraciones puedan significar, cosa pa la cual esisten los diccionarios y enciclopedies. Asina entós, con respectu al significáu, surdieron les siguientes entrugues: ¿Cuál ye la naturaleza del significáu?, ¿qué significa la pallabra "''significáu''"?, ¿cuál ye la [[razón]] pola cual les espresiones tienen los significaos que tienen y non otru?, ¿qué espresiones tienen el mesmu significáu qu'otres? y ¿Por qué?. ¿Cómo ye posible componer les oraciones en "[[tou]]" con sentíu?, ¿tienen les partes d'una [[Oración (gramática)|oración]] sentíu? y ¿cómo pueden los significaos de les pallabres ser conocíos polos seres humanos?
Nuna temática asemeyada surde'l [[fenómenu]] de la [[verdá]] y la so
Con respectu al usu del llinguaxe, dende una área de la llingüística llamada [[pragmática]], pueden surdir entrugues tales como: ¿Qué ye lo qu'en realidá faemos col llinguaxe?, ¿cómo ye que lo ''usamos'' socialmente?, ¿cómo se rellaciona'l llinguaxe col mundu? y ¿cuál ye'l propósitu del llinguaxe?
Llinia 79:
Ye bien conocíu qu'esisten distintos partes del llinguaxe. Una [[oración (gramática)|frase común]] ta compuesta por [[sustantivu|sustantivos]], [[verbu|verbos]], [[axetivu|axetivos]] y otres pallabres con significancia gramatical. La entruga más importante nesta área, y quiciabes la entruga más importante pa'l pensadores [[generativismo|generativistas (formalistes)]] y [[Estructuralismu (llingüística)|estructuralistes]], ye: «¿de qué manera remanez el significáu de la frase, como resultáu de cada parte?»
Munchos aspeutos del problema de cómo tán formaes les frases, tán dirixíes a la área llingüística de la [[sintaxis]]. Los filósofos semánticos tienden a enfocalo nel [[principiu de composicionalidad]], pa esplicar la
== Les tradiciones d'estudiu del llinguaxe ==
Llinia 85:
Na cultura Occidental l'estudiu del llinguaxe foi lleváu a cabu per trés tradiciones distintes d'investigación que pueden ser caracterizaes de manera un tanto simplaya como les tradiciones [[teolóxica]], [[filosófica]] y [[científica]]. Bien probablemente la más antigua d'estes tradiciones seya l'estudiu teolóxicu y relixosu del llinguaxe. Tanto la tradición [[xudaica]] como la cristiana emprestaron siempres nes sos enseñances una atención escepcional a los testos y a les sos interpretaciones. En particular a los relatos de la creación del mundu pola pallabra divina, la primer actividá d'Adán al dar nome a los animales o al relatu del tracamundiu de les llingües de [[Babel]] fueron fonte permanente de reflexón. “Nel principiu yera Pallabra” entendía l'apóstol Juan al empezar el so Evanxeliu. La exéxesis la conciencia de la llimitación del llinguaxe humanu pa falar de Dios, la necesidá de inculturar en toles llingües el mensaxe salvífico o'l valor pragmáticu del llinguaxe sacramental son elementos esenciales que dexen alvertir la importancia asignada al estudiu del llinguaxe na tradición cristiana.
L'alderique filosóficu más antiguu sobre la llingua que se caltuvo ye'l diálogu de [[Platón]] (c. 427-347 a. de C.) tituláu Cratilo. Tratar d'un discutiniu alrodiu de los oríxenes del llinguaxe y la naturaleza del significáu, na que Hermégenes sostien la opinión de que les pallabres son convencionales y la so
Dende finales del sieglu XVIII el llinguaxe y la diversidá de les llingües atraxeron l'atención d'un númberu d'especialistes cada vez mayor. Esti enfoque foi conocíu primero como “[[Filoloxía]]” centrándose nel estudiu del desenvolvimientu históricu del llinguaxe.
Llinia 94:
Gottlob Frege, Un lóxicu, fixo delles contribuciones a la filosofía d'influencia de la llingua. Les investigaciones sobre cómo'l llinguaxe interactúa col mundu son llamaos les teoríes de referencia de Gottlob Frege, yera un defensor de la teoría de referencia mediada. Frege estremó'l conteníu semántico de cada espresión, incluyíes les condenes, en dos componentes: Sinn (xeneralmente traducíu como "sentíu") y Bedeutung (traducíu como "significáu", "denotación", "nominatum" y "de referencia", ente otros). El sentíu d'una oración ye'l pensamientu qu'espresa. Tal pensamientu ye astractu, universal y oxetiva. El sentíu de cualesquier sub-espresión proposicional consiste na so contribución a la idea de que la so sentencia ye incrustación espresa. Los sentíos de referencia y determinar tamién les formes de presentación de los oxetos a que se refieren les espresiones. Los referentes son los oxetos nel mundu que les pallabres escueyen. Poro, los referentes de "la estrella de la tarde" y "la estrella de la mañana" son los mesmos, el planeta Venus. Pero son dos maneres distintos de presentar el mesmu oxetu y polo tanto tienen dos sentíos distintos. Los sentíos de les sentencies son pensamientos, ente que los sos referentes son los valores de verdá (verdaderu o falsu). Los referentes de les oraciones enllastraes n'actitú proposicional adscripciones y otros contestos opacos son los sos sentíos habituales.
John Stuart Mill propón un analís distintu de la
Bertrand Russell, Nos sos escritos posteriores, y por razones rellacionaes cola so conocencia de la teoría d'en epistemoloxía, Sostuvo que les espresiones referenciales son namái direutamente, lo qu'él llapada, "lóxicamente los nomes propios". Lóxicamente, los nomes propios términos tales como I, agora, equí y otros deícticos. Consideraba que los nomes propios del tipu descritu enantes como "embrivíu descripciones definíes". Polo tanto Barack H. Obama puede ser una abreviatura de "l'actual Presidente de los Estaos Xuníos y l'home de Michelle Obama". Descripciones definíes son espresiones que denotan (vease El Designando), que son analizaos por Russell en construcciones lóxiques existencialmente cuantificados. Estes frases denotan nel sentíu de qu'hai un oxetu que satisfai la descripción. Sicasí, estos oxetos nun se consideren significativos por sigo mesmos, pero namái tienen sentíu na proposición espresaes poles oraciones de los que formen parte. Poro, nun son direutamente referencial de la mesma manera como los nomes lóxicamente propios, pa Russell.
Llinia 107:
=== Llinguaxe y cultura ===
{{ap|Hipótesis de Sapir-Whorf}}
Ente [[llinguaxe]] y [[cultura]] dase una
La conexón ente llinguaxe y cultura foi acentuada especialmente nel ámbitu del [[idealismu]] [[Idioma alemán|alemán]]. El llinguaxe, a xuiciu de [[Hegel]], ye l'actualidá de la cultura”. [[Wilhelm von Humboldt|Humboldt]] y, darréu [[Karl Vossler]] sorrayaron que l'actividá llingüística representa un objetivarse del suxetu que, al actuar, da forma por sigo mesmu a un [[cosmos]], y dempués d'actuar, contempla'l so productu como daqué distintu de sigo mesmu, llistu pa moldiase en nuevos actos espresivos. El llinguaxe ye consideráu como una creación, [[arte]] realizáu por un [[personalidad|espíritu]] llibre.
Llinia 145:
=== Edá Media ===
Esta dómina vien marcada pola obra de [[San Agustín]] y pola traducción del ''De interpretatione'' per parte de [[Boecio]]. Tocantes a [[San Agustín]], dellos aspeutos de la so teoría del llinguaxe merecen ser destacaos, bien pola so importancia en sí o pola so influencia nos [[escolásticos]] posteriores. Tien una filosofía del signu qu'inclúi la definición d'esti como realidá material que remembra nel entendimientu una realidá ayena (''De doctrina cristiana''). El signu llingüísticu ta constituyíu por una unión intrínseca de soníu y significación (''[[De Magistro]]''). Nun ye concebible un signu ensin significáu (''soníu vacuo''). Nel significáu mora'l nucleu del valor o la fuercia (''vis'') del signu llingüísticu, anque nun s'identifica con elles. La fuercia del signu ye una noción más amplia qu'inclúi tantu la significación como les distintes formes en que tal significación afecta a una audiencia (''principia dialectae''). La impresión que produz la teoría de signu de [[San Agustín]] ye la que defende una conexón direuta ente'l signu y la cosa significativa.
Saber el significáu d'una pallabra ye saber indicar la realidá qu'invoca nel [[Espiritualidad|espíritu]]. Pero hai que tener en cuenta qu'estrema ente dos planos nos cualos puede considerase al signu: unu, el planu esterior, en cuanto realidá fónica (''vox verbi''); otru en cuanto realidá interior, auténticu signu. Les pallabres pertenecientes a esti llinguaxe interior son comunes a toles llingües ya independientes de la so traducción verbal a una llingua concreta. En realidá, la
La conocencia de les obres d'[[Aristóteles]] nel sieglu XIII animó les reflexones llingüístiques de los filósofos medievales. Impulsó les investigaciones sobre les propiedaes terminorum y los sincategoremata, esto ye sobre la naturaleza [[semántica]] de los términos y sobre la función y significáu de les carauterístiques llingüístiques ([[William de Shyreswood]], [[Pedro Hispanu]], [[Guillermo de Ockham]]). Esti autores estremaron dos propiedad fundamentales nos términos: la significatio y la supossitio.
| |||