Diferencies ente revisiones de «Phaseolus vulgaris»

*En [[Cataluña]] y en [[Baleares]] conócense tamién col nome de '''''"mongetes"''''' (singular, '''''"mongeta"''''') y '''''"fesol"''''' (de ''[[Phaseolus]]'').

*Na [[Comunidá Valenciana]] conózse-y tamién como '''''"fesol"''''' (de ''[[Phaseolus]]''), cocináu con arroz y nabos, (''arròs amb fesols i naps''), platu típicu en dicha rexón levantina.

*En [[Navarra]] na zona media y [[Tierra Estella]] llámense-y '''"calbotes"''', que nun se debe confundir colo que llamen asina n'[[Estremadura]], que son les [[castaña|castañes]] asaes.

*En [[Estremadura]] denominar '''"frijones"''' o '''"fabes"''' según la zona.

*En munchos países d'América ye común l'amiestu d'arroz con frijoles o porotos. En [[Nicaragua]] y [[Costa Rica]] llámase-y «[[gallu pintu]]» y n'[[El Salvador]] y [[Hondures]] llámense «casoriu». En [[República Dominicana]] y [[Cuba]] esti platillo típicu conózse-y como « arroz moro», y consiste en frijoles negros con arroz blanco acompañáu de carne guisao. En delles rexones de Cuba a esti platu típicu tamién se-y llama «congrí». Hai quien cunta que esti nome provien del francés ''CongRiz'' (o arroz congo), pos asina llamaben los emigrantes franceses que llegaron d'Haití al oriente de Cuba a esti platu. Otres versiones afirmen que provien del inglés ''concrete'' y significa 'formigón', por cuenta de que los estauxunidenses qu'allegaben a la islla consideraben que los frijoles yeren demasiáu duros.

*Nel [[Perú]] esiste un platu que ye l'amiestu del arroz con frijoles, y conózse-y col nome de «[[tacu tacu]]» (de taka-taka: cutir en quechua), pero que tradicionalmente (receta orixinal de los limeños antiguos) ye l'arroz con frijoles que quedaron del día anterior y espolvoriscar con oriéganu. Tamién se preparar el frijol como duce llamáu «[[frejol coláu]]», que consúmese como rellenu en dellos bocainos chinos o a cencielles como postre. El frijol tamién ye usáu en sopes como'l «[[menestrón]]» y el «[[shambar]]» o preparáu en guisos como la «[[frejolada]]». El zuque de porotos ye un platu tradicional de la ciudá sureña de Tacna.

*En [[Chile]], onde se-yos conoz como '''porotos''', formen parte de la [[gastronomía de Chile|comida típica]], como por casu, los «[[porotos con riendes]]»; que son porotos secos, preparaos con [[pasta (gastronomía)|pasta]] de [[trigu]] (xeneralmente [[tallarines]]). Otros exemplos son «porotos con [[chuchoca]]»; «porotos con papes» (consumíos nel mundu rural); o tamién con [[llamátigu]] de trigu (y que se peracaben principalmente nel centru del país). Cola variedá fresca, prepárense los «porotos granaos», que son porotos tienros, cocíos con granos de choclo esbillaos y molíos, zapallo y albahaca.

*En [[Colombia]] conócense como '''fríjoles''' o '''granos''', y formen parte fundamental de la cocina de la [[Región Caribe (Colombia)|Costa Caribe]] y [[Antioquia]]. Na Mariña Caribe prepárense guisaos les zaragozas (variedá de fríjol coloráu), les [[Pisum sativum|arbeyera]]s, los fríjoles cabecita negra, les [[llenteya|llenteyes]], los [[palomito]]s, les caraotas o zaragozas negres y variedaes de fríjol coloráu, y cómense acompañaos de dalguna carne y arroz básicamente, y ye bien común añedir tamién tayaes de plátanu maduru frites. Tamién se preparar en sopes (de zaragozas, d'arbeyeres, de fríjol cabecita negra, de llenteyes, de [[Cajanus cajan|guandú]]), n'arroces (de fríjol cabecita negra, de llenteyes, de guandú) y en dulces (guandú). N'[[Antioquia]], los fríjoles coloraos son componente fundamental de la [[bandexa paisa]] y de los fríjoles con garra ([[Panceta|tocino]]), patica o pezuña de gochu. Otros granos son el palomito, la [[caraota]] y variedaes de fríjoles coloraos como'l cargamanto.

*N'[[Ecuador]] conózse-y como '''frejol''' o '''poroto''', y la so preparación más común ye cocelo hasta qu'empieza a desfacer de la so forma (los granos entemécense y formen un guisu), lo que se-y llama menestra (puede ser tamién de llenteya, alberja, etc.). Ye bien común sirvila con arroz y carne de res, gochu o pexe.

*N'[[Arxentina]] cocínase'l [[locro]], [[guisu]] que'l so orixe ye [[España|prehispánicu]] y que se preparar a base de productos como'l poroto, el [[Cucurbita|zapallo]] y el [[Zea mays|maíz]]; al ser un alimentu con munches [[caloría|caloríes]] y nutrientes el locro resulta bien afechu pa consumir mientres l'iviernu o en zones fríes. Tradicionalmente consumir de manera masiva'l 1º de mayu, día de los trabayadores, y el [[25 de mayu]], día en que se conmemora la formación del [[Primer Xunta|primer gobiernu patriu]]. Por esti motivu ye un platu rexonal y tradicional pa festexar les feches patries.

*En [[Brasil]] la [[Feijoada]] ye consideráu'l platu nacional, tamién ta bien espublizáu en [[Portugal]]. Preparar con frijoles y carnes de gochu, y suel acompañase d'arroz, mandioca frita y naranxes. Otros platillos típicos son acarajé, feijão tropeiro, tutu de feijão, etc.