Revisión a fecha de 09:53 7 och 2019 editar XabatuBot (alderique \| contribuciones) Bots, Exenciones de bloqueos IP 1 394 825 ediciones m "rellación" en cuenta de "relación" (que nun ta nel DALLA) ← Edición más antigua		Revisión a fecha de 14:54 22 och 2019 editar desfacer XabatuBot (alderique \| contribuciones) Bots, Exenciones de bloqueos IP 1 394 825 ediciones m iguo parámetru de plantía "cita" Edición más nueva →
Llinia 15: Amás de estes intuiciones básiques, el problema del movimientu ye bien complexu: toos aquellos que se reparen na naturaleza (cayida d'un oxetu nel aire, movimientu d'una bicicleta, un coche o un cohete espacial) son complicaos. Esto motivó que la conocencia sobre estos fechos fuera erróneu mientres sieglos. [[Aristóteles]] pensó que'l movimientu d'un cuerpu detiense cuando la [[fuercia]] que lo emburria dexa d'actuar. Darréu afayóse qu'esto nun yera ciertu pero'l prestíu de Aristóteles como [[filósofu]] y [[científicu]] fixo qu'estes idees perduraren sieglos,<ref group="nota">Los primeros esfuercios rexistraos pol ser humanu p'axuntar sistemáticamente la conocencia sobre'l movimientu de los cuerpos vienen de l'antigua Grecia. Na filosofía natural establecida por Aristóteles les esplicaciones de los fenómenos físicos deducir de la hipótesis sobre'l mundu y non de la esperimentación.</ref>{{Harvnp\|Tipler\|Mosca\|2006\|pp=4}} hasta que científicos como [[Galiléu Galilei]] o [[Isaac Newton]] fixeron meyores bien importantes coles sos nueves formulaciones. Sicasí hubo dellos físicos que s'averaron de manera bien certera a les formulaciones de Newton muncho primero de qu'esti formulara les sos lleis del movimientu. [[Archivu:DOMINGO DE SOTO016.JPG\|thumb\|260px\|Bustu de [[Domingo de Sotu]] en [[Segovia]]]] Ye'l casu del [[España\|español]] [[Juan de Celaya]],<ref>{{cita web \|url=http://www.mcnbiografias.com/app-bio/do/show?key=celaya-juan-de \|título=Juan de Celaya \|fechaacceso=16 de mayu de 2015 \|apellíu=Navarru \|nombre=Víctor \|publicación=mcnbiografias.com}}</ref> matemáticu, físicu, cosmólogu, teólogu y filósofu qu'en 1517 publicó un tratáu tituláu ''In octo llibros physicorum Aristotelis cum quaestionibus eiusdem, secundum triplicem viam beati Thomae, realium et nominatium'', obra d'especial interés pal estudiu de los oríxenes de la moderna ciencia del movimientu. Mientres la so etapa en [[Francia]] foi un escritor prolíficu, escribiendo sobremanera alrodiu de la física de Aristóteles y el movimientu. Tamién publicó numberosos trabayos sobre [[filosofía]] y [[lóxica]]. Foi unu de los impulsores de la [[Nominalismu\|lóxica nominalista]] y de les idees mertonianas de los calculatores alrodiu de la dinámica. Foi capaz d'enunciar, dientro de les lleis de Newton, la primer llei d'o primer principiu de la dinámica (una de les lleis más importantes de la física) un sieglu primero que Newton.<ref>{{cita llibru\|~~apellíos~~apellíu=Battaner\|nombre=Eduardo\|títulu=Física de les Nueches Estrellaes\|fecha=2011\|editorial=Tusquets\|isbn=9788483833421\|cita=Tolos países tienen l'enclín a atribuyir a dalgunos de los sos pretéritos fíos los grandes descubrimientos. Nós paez que non. Menéndez Pelayo cúntanos que Juan de Celaya yera escolásticu dexeneráu, recalcitrante y bárbaru. ¡Inxustos epítetos pal científicu qu'enunció per primer vegada una de les lleis más importantes de la Física!}}</ref> Otru destacáu pioneru foi'l tamién español, y discípulu de Celaya, [[Domingo de Sotu]],<ref>{{cita web \|url=http://www.mcnbiografias.com/app-bio/do/show?key=sotu-domingu-de \|título=Domingo de Sotu \|fechaacceso=16 de mayu de 2015 \|apellíu=Navarru \|nombre=Víctor \|publicación=mcnbiografias.com}}</ref> flaire [[Orde_de Predicadores dominicu]] y [[Teoloxía\|teólogu]] consideráu como'l promotor de la física moderna.<ref name="SOTU">{{cita publicación \|apellido=Pérez Camacho \|nombre=Juan José \|apellíos2=Sols Llucía \|nome2=Ignacio\|añu=1994 \|título=Domingo de Sotu nel orixe de la ciencia moderna \|publicación=Revista de filosofía \|número=12 \|páxines=455-476 \|issn=0034-8244 \|url=http://revistas.ucm.es/index.php/RESF/article/download/RESF9494220455A/11294 \|fechaacceso=16 de mayu de 2015}}</ref> La so teoría del movimientu uniformemente aceleráu y la cayida de los graves foi'l precedente de la llei de la gravedá de Newton. Escribió numberoses obres de teoloxía, derechu, filosofía y lóxica y tamién comentó dellos llibros de física y lóxica aristotélica, de los cualos el más importante foi ''Quaestiones super octo llibros physicorum Aristotelis'' (1551), sobre [[cinemática]] y [[dinámica]], que foi publicada en delles ciudaes italianes, influyendo en personaxes como [[Giambattista Benedetti\|Benedetti]] o Galiléu. Domingo de Sotu foi unu de los primeres n'establecer qu'un cuerpu en cayida llibre sufre una aceleración uniforme con respectu al tiempu dicha afirmación tamién fuera establecida por [[Nicolás Oresme]] casi dos sieglos antes— y la so concepción sobre la masa foi avanzada na so dómina. Nel so llibru ''Quaestiones'' esplica l'aceleración constante d'un cuerpu en cayida llibre d'esta manera: {{cita\|Esti tipu de movimientu puramente asocede nos graves naturalmente movíos y nos proyeutiles. Onde un pesu cai dende lo alto per un mediu uniforme, muévese más rápidu nel fin que nel principiu. Sicasí'l movimientu de los proyeutiles ye más lentu a la fin que de primeres: el primeru aumenta de manera uniformemente disforme, y el segundu sicasí mengua de manera uniformemente disforme.<ref>{{cita llibru\|~~apellíos~~apellíu=de Sotu\|nome=Domingo\|títulu=Quaestiones\|capítulu=7}}</ref>}} Domingo de Sotu yá rellacionaba dos aspeutos de la física: el movimientu uniformemente disforme (movimientu uniformemente aceleráu) y la cayida de graves (resistencia interna). Na so teoría combinaba l'astraición matemática cola realidá física, clave pa la comprensión de les lleis de la naturaleza. Tenía una claridá atayante alrodiu de esti fechu y espresar n'exemplos numbéricos concretos. Clasificó los distintos tipos de movimientu en:<ref name="SOTU"/><ref group="nota">Sotu destaca ensin dulda como un magníficu profesor, el meyor simplificador na clasificación de los movimientos, y quien más comenenciudu taba n'unificar les formulaciones astractes col mundu físicu real.</ref> Llinia 358: == Bibliografía == {{cita llibru \| ~~apellíos~~apellíu = {{versalita\|Alonso}}\| nome = Marcelo \|apellíos2 = {{versalita\|Finn}}\| nome2 = Edward J.\| títulu = Física \| volume=1 \| ubicación = Madrid\| añu = 1998\| isbn = 9789684442238 }} {{cita llibru \| ~~apellíos~~apellíu = {{versalita\|Bell}}\| nome = Eric T.\| títulu = On the Seashore: Newton\| añu = 1986\|idioma=inglés\| isbn = 978-0671628185}} {{cita llibru \| ~~apellíos~~apellíu = {{versalita\|Christianson}}\| nome =Gale Y.\| títulu = In the Presence of the Creator: Isaac Newton and His Times\| añu = 1985\|idioma=inglés\| isbn = 978-0029051900}} {{cita llibru \| ~~apellíos~~apellíu = {{versalita\|Da Costa Andrade}}\| nome = Edward N.\| títulu = Sir Isaac Newton\| añu = 1979\|idioma=inglés\| isbn = 978-0313220227}} {{cita llibru \| ~~apellíos~~apellíu = {{versalita\|De Gandt}}\| nombre =François \| títulu = Force and Geometry in Newton's "Principia" (Princeton Legacy Library)\| añu = 2014\|idioma=inglés\| isbn = 978-0691033679}} {{cita llibru \|apellíu={{versalita\|De Juana}} \|nome=José María \|títulu=Física Xeneral \|volume=1 \|añu=2003\|editorial=Pearson Prentice Hall\|isbn=84-205-3342-4}} {{cita llibru \| ~~apellíos~~apellíu = {{versalita\|Fauvel}}\| nombre =John \| apellíos2 = {{versalita\|Flood}}\| nome2 =Raymond \| apellíos3 = {{versalita\|Shortland}}\| nome3 =Michael \| apellíos4 = {{versalita\|Wilson}}\| nome4 =Robin \| títulu = Let Newton Be!\| añu = 1988\|idioma=inglés\| isbn = 978-0198539247}} {{cita llibru\|~~apellíos~~apellíu= {{versalita\|Ortega Girón}}\|nombre= Manuel R.\|título= leición de Física (4 volumes)\|añu = 1989-2010\|editorial= Monytex\|isbn= 84-404-4290-4}} {{cita llibru \| ~~apellíos~~apellíu = {{versalita\|Pickover}}\| nome = Clifford A.\| títulu = De Arquímedes a Hawking. Les lleis de la ciencia y el so descubridores editorial = Críticu\| allugamientu = Barcelona\| añu = 2009\| isbn = 978-84-9892-003-1 }} {{cita llibru \| ~~apellíos~~apellíu = {{versalita\|Sagan}}\| nome = Carl \| títulu = Cosmos \| añu = 1981\| isbn = 2-86374-075-X}} {{cita llibru \| ~~apellíos~~apellíu = {{versalita\|Sears}}\| nome =W. \| apellíos2 = {{versalita\|Zemansky}}\| nome2 =M.W. \| apellíos3 = {{versalita\|Young}}\| nome3 =H.D. \| apellíos4 = {{versalita\|Freedman}}\| nome4 =F.\| títulu = Física Universitaria\|editorial=Addison-Wesley-Longman \|volume=1\|añu=1999\| isbn =968-444-277-7}} {{cita llibru \|apellíu={{versalita\|Tipler}} \|nombre=Paul Allen \|apellíu2={{versalita\|Mosca}} \|nome2=Gene \|títulu=Física pa la ciencia y la teunoloxía \|volume=2 \|añu=2006 \|editorial=Reverté \|isbn=8429144129}} {{cita llibru \| ~~apellíos~~apellíu = {{versalita\|Tippens}}\| nombre =Paul Y.\| títulu = Física Conceutu y aplicaciones\|editorial=McGraw-Hill \|añu=2007 \|ubicación=Méxicu\| isbn =9789701062609 }} {{cita llibru \| ~~apellíos~~apellíu = {{versalita\|Westfall}}\| nome =Richard S.\| enlaceautor=Richard S. Westfall\| títulu = Never at Rest: A Biography of Isaac Newton (Cambridge Paperback Library)\| añu = 1983\|idioma=inglés\| isbn = 978-0521274357}} *{{cita llibru \| ~~apellíos~~apellíu = {{versalita\|Zitzewitz}}\| nombre = Paul W. \|apellíos2 = {{versalita\|Neff}}\| nome2 = Robert F.\| títulu = Física 1 \| editorial= McGraw-Hill\| añu =1995 \| isbn = 978-958-600-381-0}} ==Enllaces esternos==

Diferencies ente revisiones de «Lleis de Newton»