Diferencies ente revisiones de «Pianu»

La invención del pianu modernu acreitar a [[Bartolomeo Cristofori]], de [[Padua]], perteneciente entós daquella a la [[República de Venecia]] ([[Italia]]), que foi contratáu pol príncipe [[Fernandu II de Toscana|Fernandu II de Médici]] como conservador de preseos. Foi un espertu fabricante de clavicémbalos y foi según pudo familiarizase coles técniquestéuniques de fabricación de preseos de cuerda con tecláu. Nun se sabe con exactitú la fecha na que Cristofori construyó'l primera pianu pero nun inventariu fechu polos sos [[mecenes]], la familia [[Médici]], indícase la esistencia d'un pianu nel añu [[1700]].

Una de les principales innovaciones técniquestéuniques qu'ayudaron a crear el soníu del pianu modernu ye l'usu del [[fierro fundíu]]. Tamién el llamáu «marcu», el fierro fundíu que s'asitia sobre la [[caxa de resonancia]], que sirve como principal baluarte contra la fuercia exercida pola [[Tensión mecánico|tensión]] de les cuerdes. L'aumentu de la integridá estructural del fierro fundíu dexó l'usu de cuerdes más grueses, más tirantes y más numberoses, en llugar de les cuerdes de [[latón]] que s'emplegaben hasta entós, que yeren más blandes y nun soportaben tensiones tan altes. Darréu usáronse cuerdes d'[[aceru]], más fuertes que les de fierro y que dexaben una tensión entá mayor. Nun pianu de cola modernu'l total de la tensión de les cuerdes puede averase a les 20 [[kilopondio|tonelaes-fuercia]].<ref name="tonelada" /> La pieza simple de fierro fundíu foi patentada en [[1825]] en [[Boston]] por [[Alpheus Babcock]], combinando la gabita del marcu (creáu en [[1821]] y reclamáu por Broadwood en nome de Samuel Hervé) y la barra de resistencia (creada por Thom y Allen en [[1820]], pero tamién reclamada por Broadwood y Érard). Más tarde, Babcock para [[Chickering and Sons|Chickering & Mackays]], empresa que patentó'l primer marcu de fierro de los pianos de cola en [[1843]]. Los fabricantes europeos de pianos prefirieron los marcos de fierro fundíu hasta que principios del [[sieglu XX]], fecha en que'l sistema estauxunidense foi dafechu adoptáu.

Incluyéronse otres innovaciones nel mecanismu del pianu, como l'usu de [[fieltru]] nos macillos en llugar d'anubrilos con [[cueru]]. Estos macillos de fieltru fueron emplegaos per primer vegada por [[Jean-Henri Pape]] en [[1826]]. Al ser un material más consistente, dexaba mayores rexistros dinámicos como'l pesu del macillo y l'aumentu de la tensión de les cuerdes. Otres importantes innovaciones técniquestéuniques d'esta dómina inclúin cambeos na forma de fabricación de les cuerdes, como l'usu d'un coru» de trés cuerdes en llugar de dos pa toles cuerdes, sacante para les de les notes inferiores; y l'usu de distintos métodos d'enterriando. Col métodu d'enterriáu ''over string'', tamién llamáu ''cross-stringing'', les cuerdes asitiar en manera superpuesta inclinada verticalmente, con [[ponte (preséu musical)|pontes]] de dos altures na [[caxa de resonancia]] en llugar de namái unu. Esto dexa cuerdes mayores, pero non necesariamente más llargues, pa encaxar dientro del pianu. L'enterriando ''over string'' foi inventáu por Jean-Henri Pape mientres la [[años 1820|década de 1820]] y foi patentáu pal so usu nos pianos de cola n'Estaos Xuníos por [[Steinway & Sons|Henry Steinway Jr.]] en [[1859]].

L'[[afinación del pianu]] consiste en realizar el cambéu de la tensión de les cuerdes de manera tal qu'éstes cimblen nes [[frecuencia|frecuencies]] fayadices. Asina se llogra que la música resultante sía prestosa al escuchu según los cánones de la música occidental. Esta xera ye realizada por persones especializaes llamaes «técnicostéunicos afinadores de pianos».

El pianu foi un preséu representativu del [[música del Romanticismu|romanticismu musical]], non yá nel ámbitu musical sinón tamién nel técnicutéunicu yá que gracies a les meyores llograes gracies a la [[Revolución industrial]] el so mecanismu foi ameyoráu sustancialmente. De la mesma forma qu'el [[capitalismu]] influyó na manera d'organización xerárquicu de les [[Producción en cadena|cadenes de producción]], el pianu utilizóse como ferramienta pa consiguir la espresión musical y como ayuda a la composición.<ref name="lliteratura_pianu">{{cita web | url = http://www.hagaselamusica.com/ficha-periodos-musica/romanticismu/musica-pa-pianu/ | títulu = Música pa pianu | fechaacceso = 5 de payares | añoacceso = 2008}}</ref> En dichu periodu hubo importantes compositores como Son

Nel que periodu ente la [[Primer Guerra Mundial|Primer]] y [[Segunda Guerra Mundial]] destacaron percima del restu'l compositor ya intérprete rusu [[Sergéi Rajmáninov]], l'[[Austria|austriacu]] [[Artur Schnabel]], la [[Reinu Xuníu|inglesa]] [[Myra Hess]], los alemanes [[Walter Gieseking]] y [[Wilhelm Kempff]], los [[España|españoles]] [[José Cubiles]], [[Ricardo Viñas]] y la [[Brasil|brasileña]] [[Guiomar Novaes]]. En [[1945]], pasada la Segunda Guerra Mundial, apaecieron pianistes [[Xunión Soviética|soviéticos]] como [[Sergéi Prokófiev]] y [[Dmitri Shostakóvich]], [[Emil Gilels]] y [[Sviatoslav Richter]]. El [[Chile|chilenu]] [[Claudio Arrau]] destacar por ser maestru nun ampliu [[:wikt:repertoriu|repertoriu]]. Al pie de ellos sobresalieron l'intérprete y pedagogu [[República Checa|checu]] [[Rudolf Serkin]], el [[Virtuosismu|virtuosu]] soviéticu [[Vladimir Horowitz]] y los españoles [[Rafael Orozco Flores|Rafael Orozco]] y [[Alicia de Larrocha]]. En dicha dómina amás destacaron l'anglo-austriacu [[Alfred Brendel]], protagonista dellos discutinios estéticos pol so enfoque [[musicoloxía|musicolóxicu]], el [[Canadá|canadiense]] [[Glenn Gould]], que grabó la obra de Bach, los norteamericanos [[Van Cliburn]] y [[Murray Perahia]], el soviéticu [[Vladímir Áshkenazi]], y los [[Arxentina|arxentinos]] [[Daniel Barenboim]] y [[Martha Argerich]]. A finales del sieglu XX y empiezos del [[sieglu XXI|XXI]], la calidá técnicatéunica foi n'aumentu, lo que favoreció la proliferación de concursos internacionales que sirvieron como plataforma a artistes nuevos.<ref name="encarta">{{cita web | url = http://es.encarta.msn.com/encyclopedia_761553075/Pianu.html | títulu = Pianu | editor = [[Encarta]] | fechaacceso = 14 d'ochobre | añoacceso = 2008}}</ref><ref>{{cita web | url = http://www.epdlp.com/interprete1.php?preséu=Pianu | títulu = El poder de la pallabra. 20 intérpretes de pianu | fechaacceso = 17 d'ochobre | añu = 2008}}</ref>

* [http://www.cassapiano.com.ar Caltenimientu d'un pianu, información técnicatéunica y exemplos oyibles sobre pianos]