Diferencies ente revisiones de «Idioma feniciu»

Contenido eliminado Contenido añadido
m iguo parámetros de plantía
m iguo parámetros de plantía
Llinia 174:
=== Morfoloxía ===
==== Morfoloxía nominal ====
Los [[sustantivu|sustantivos]] fenicios flexionan en [[xéneru gramatical|xéneru]] (masculín y femenín), [[númberu (gramática)|númberu]] (singular, plural y muertes del dual) y estáu (absolutu y [[estáu constructo|constructo]]). Tienen amás la categoría de determinación. Les [[llingües semítiques noroccidentales]] teníen, igual qu'l'[[idioma árabe|árabe clásicu]], un sistema de vocales finales que marcaben los casos: ''-o'' para [[nominativu]], ''-a'' para [[acusativu]] y ''-i'' para [[xenitivu]]. Sicasí, en feniciu les vocales finales cayeron en dómina temprana, polo que namái queden unos pequeños restos del [[xenitivu]] [[protosemítico]], entendiéndose'l restu de rellaciones [[casu (gramática)|casuales]] por aciu la posición de les pallabres nel sintagma o l'usu de preposiciones.<ref name="elem72">{{cita llibru |autor=Cunchillos |nombre=José Luis|coautor=Zamora, José Ángel |títulotítulu=Gramática fenicia elemental |editorial=CSIC |añu=1997 |ubicación=Madrid |isbn=84-00-07702-4 |capítulu=Nomes y axetivos |páxina=72}}</ref> Ente que gran parte de les terminaciones alleguen na ortografía estándar, les inscripciones n'alfabetu llatín y griegu dexaron reconstruyir les terminaciones de sustantivu (que son iguales pa los axetivos):<ref>{{cita llibru |autor=Segert, Stanislav |añu=2007 |títulu=Morphologies of Asia and philippines Morphologies of Asia and Africa |capítulu=Phoenician and Punic Morphology |editor=Alan S. Kaye |páxina=79}}</ref>
 
{| class=wikitable
Llinia 285:
 
==== Morfoloxía verbal ====
El verbu feniciu tien flexón de [[persona (gramática)|persona]], [[númberu (gramática)|númberu]], [[xéneru (gramática)|xéneru]], [[manera (gramática)|manera]], [[voz (gramática)|voz]], [[aspeutu (gramática)|aspeutu]] y [[tiempu (gramática)|tiempu]]. Hai tres modos: [[manera indicativa (gramática)|indicativu]], non-indicativu ([[suxuntivu]], [[optativu]], [[yusivo]], [[cohortativo]]) y [[manera imperativa|imperativu]]; cuatro voces: [[voz activa|activa]] ([[transitividá (gramática)|transitiva]] y [[transitividá (gramática)|intransitiva]]), [[voz pasiva|pasiva]], estativa y reflexiva; dos aspeutos: [[aspeutu gramatical|perfectivu]] y [[aspeutu gramatical|imperfeutivu]]; y seis tiempos: [[pretéritu perfectu simple|pretéritu perfectu]], [[pretéritu imperfectu]], [[pluscuamperfeutu]], [[presente perfectu]], [[presente imperfectu]] y [[Futuru (gramática)|futuru]].<ref name="krahmalkov151s">{{cita llibru|apellíos=Krahmalkov |nome=Charles R. |títulu=A Phoenician-Punic Grammar |añu=2001 |capítulu=9. The verb: introduction and suffixing form |allugamientu=Leiden; Boston; Köln |editorial=Brill |páxines=151 y ss}}</ref> Al igual que les otres llingües semítiques, el feniciu tien dellos patrones verbales» o «raigaños», qu'espresen el tipu d'aición, el nivel de transitividá y la voz. En feniciu estándar esistíen cinco patrón o ''conxugaciones'': G o Qal (ritmu ''qatol''), N o Nipʿal (ritmu ''niqtal''), D o Piʿʿel (ritmu ''qittel''), Y o Yipʿil (ritmu ''yiqtel'') y tD o Yitpeʿʿel (ritmu ''yitqettel'').<ref name="krahmalkov151s"/><ref name="elem53">{{cita llibru |autor=Cunchillos |nombre=José Luis|coautor=Zamora, José Ángel |títulotítulu=Gramática fenicia elemental |editorial=CSIC |añu=1997 |ubicación=Madrid |isbn=84-00-07702-4 |capítulu=El verbu |páxina=53}}</ref> Cada ritmu tien les siguientes formes: forma sufijada (o de perfectu), forma prefijada (o d'imperfectu), participiu activu, participiu pasivu, imperativu, infinitivu absolutu ya infinitivu constructo.<ref name="krahmalkov151s"/><ref name="elem53"/>
 
Les tables siguientes presenten el paradigma, pal patrón Qal o ''básicu'', de la forma de «perfectu» o «sufijada» a la derecha y de la forma de «imperfectu» o «prefijada» a la izquierda. Esta postrera ye indistinguible de la forma [[yusivo|yusiva]] que constituyía un paradigma estremáu en protosemtíco.<ref>Les vocalizaciones siguen {{cita llibru |autor=Hackett, Joe Ann |añu=2008 |capítulu=Phoenician and Punic |títulu=The Ancient Languages of Syria-Palestine and Arabia |editor=Roger D. Woodard}} y l'escritura estrayer de {{cita llibru |autor=Segert, Stanislav |añu=1997 |capítulu=Phoenician and Punic phonology |títulu=Phonologies of Asia and Africa: (including the Caucasus) |editor=Alan S. Kaye; Peter T. Daniels |páxina=82}}</ref>
Llinia 387:
== Bibliografía ==
=== Gramátiques ===
* {{cita llibru|apellíos=Cunchillos |nombre=Jesús Luis|coautor=Zamora, José Ángel |títulotítulu=Gramática fenicia elemental |añu=1997 |ubicación=Madrid |editorial=CSIC| |isbn=84-00-07702-4}}
* {{cita llibru |apellíos= Friedrich |nome= Johannes |títulu= Phönizisch-Punische Grammatik |añu= 1951 |otros = Analecta Orientalia 32 |allugamientu= Romu |editorial= Pontificium Institutum Biblicum}}
* {{cita llibru |apellíos= Friedrich |nome= Johannes|coautores= Röllig, Wolfgang |títulu= Phönizisch-Punische Grammatik |añu= 1970 |edición= 2ª|otros= Analecta Orientalia 46 |allugamientu= Romu |editorial= Pontificium Institutum Biblicum}}