Diferencies ente revisiones de «Bética»
Contenido eliminado Contenido añadido
m Bot: Troquéu automáticu de testu (-na actualidá +anguaño) |
m iguo parámetros de plantía |
||
Llinia 29:
La Bética yera una de les provincies del imperiu más dinámiques y desenvueltes económicamente, al ser rica en recursos y al tar fondamente romanizada, absorbiendo poblaciones d'[[esclavu|esclavos]] lliberaos y a una élite pudiente que permaneció como grupu social estable mientres sieglos, anque nun tuvo exenta de trestornos sociales, como los socedíos en dómina de [[Septimio Severu]], quien condergó a muerte a un gran númberu de béticos, incluyendo muyeres. La fonda romanización de la provincia viose compensada cola concesión per parte del emperador [[Vespasiano]] de los derechos de ciudadanía romana (''latinitas''), cuando promulgó'l ''ius latii minor'' per mediu del [[Edictu de Llatinidá de Vespasiano|Edictu de Llatinidá]], que concedió non yá a los béticos sinón a tolos ciudadanos hispanos.
L'asimilación de la cultura romana tamién favoreció una temprana [[Cristianismu primitivu|cristianización]], qu'enraigonó fuertemente nes zones costeres y que foi marcando un nuevu desenvolvimientu cultural en tola Península Ibérica. Nel [[sieglu IV]] el [[Cristianismu]] pasó a ser toleráu nel Imperiu y dempués proclamáu relixón oficial y única dexada, celebrándose en tierres bétiques el [[Concilio d'Elvira]], finxu fundamental na [[Historia del Cristianismu n'España]], al qu'asistieron once obispos béticos, d'un total de diecinueve asistentes.<ref>{{cita web|url = http://descargas.cervantesvirtual.com/servlet/SirveObras/05811731922437739832268/014617.pdf|títulu = La Bética nel Baxu Imperiu|fechaaccesu = 24 d'agostu de 2008|apellíu={{aut|Blázquez}}|
== Bética visigoda ==
{{VT|Ducáu de la Bética}}
[[Archivu:Hispania 700 AD.svg|thumb|200px|La Hispania visigoda escontra l'añu 700.]]
La Bética foi romana hasta que nel [[411]], nel contestu de les Primeres [[Invasiones bárbares]], en virtú d'un ''[[foedus]]'' apautáu col [[Imperiu romanu d'Occidente]], los [[suevos]], [[vándalos]] y [[alanos]] establecer na península Ibérica. Los [[vándalos]] [[silingos]] (empobinaos por [[Fridibaldo]]), más poderosos que los sos hermanos [[asdingos]], recibieron la fértil provincia de la Bética, onde permanecieron poco tiempu antes de pasar al [[Magreb]]. Nun ye posible especificar en qué zones d'Andalucía asitiáronse, por cuenta de la so curtia permanencia y a la falta d'afayos arqueolóxicos.<ref>{{cita llibru| enlaceautor =José Orlandis|apellíu={{aut|Orlandis}}|
Cola irrupción de los [[visigodos]] nel escenariu políticu de la península Ibérica'l [[418]], los vándalos fueron espulsaos. La fuerte romanización y la fortaleza d'una oligarquía territorial de la provincia, capaz de tener auténticos exércitos propios, fixo de la Bética un territoriu difícil de conquistar. Foi l'últimu territoriu controláu de facto polos visigodos, y el que mayor inestabilidá política presentaba. Amuesa d'ello ye que nel añu [[521]] el [[pontífiz]] nomó [[vicariu]] de la [[Lusitania]] y la Bética al obispu metropolitanu de Sevilla ([[Salustio]]), dando a entender que la xurisdicción eclesiástica de [[Tarragona]] nun controlaba los territorios del sur peninsular.
Llinia 47:
}}</ref> Pa ello Justiniano tuvo de cuntar col sofitu fundamental de la población y élite vernácula, fuertemente romanizada, que taba en contra de los visigodos y deseyaba la vuelta al orde romanu y católicu. Sicasí, la presencia bizantina na Bética foi fugaz, una y bones el [[reinu visigodu de Toledo]] siempres quixo recuperar la mariña perdida. Les campañes, primero de [[Leovigildo]] y depués de [[Suintila]], fixeron que se creara un poder unificáu na península Ibérica.
Los obispos [[Ilesia católica|católicos]] de la Bética, sólidamente sofitaos pola población llocal, consiguieron convertir al rei visigodu [[Arrianismu|arriano]] [[Recaredo]] y los sos nobles. Mientres el periodu visigodu, no relixoso y cultural [[Leandro de Sevilla|San Leandro]] y [[San Isidoro de Sevilla|San Isidoro]] fueron personalidaes fundamentales, que desempeñaron el so llabor principalmente en Sevilla.<ref>{{cita publicación| apellido = {{aut|Orlandis}}|
La [[batalla del Guadalete]], llibrada'l [[711]] en tierres bétiques por [[Rodrigo]], rei visigodu qu'antes fuera [[duque de la Bética]], foi la llucha definitiva na perda de Hispania per parte del poder godu. El musulmanes [[Bereber (etnia)|bereberes]] del norte d'[[África]] al pie de élites [[árabes]] conquistaron la Bética y la mayor parte del restu de Hispania, estableciendo primero'l [[Emiratu de Córdoba|emirato]] y darréu el [[Califatu de Córdoba]], que la so capital se estableción en Córduba, la mesma ciudá que lo yera de la Bética, provincia qu'a partir d'entós dexó d'esistir como tal, anque siguió siendo'l centru neurálxicu d'[[al-Ándalus]].
Llinia 81:
* {{cita llibru |
apellíos = Roldán Hervás
|
| editorial = [[Universidá Nacional d'Educación a Distancia|UNED]]
| títulu = Historia Antigua d'España |
| |||