Diferencies ente revisiones de «Castiellu xaponés»
Contenido eliminado Contenido añadido
m iguo parámetros de plantía |
m iguo parámetros de plantía |
||
Llinia 10:
== Etimoloxía ==
{{VT|Kanji|Idioma xaponés|y=sí}}
En [[idioma xaponés|xaponés]], el ''[[kanji]]'' utilizáu pa la pallabra castiellu ye 城, que lléese como ''shiro'' según la pronunciación ''[[Kun'yomi]]'',<ref name="japdic">{{Cita web |url=http://www.yamasa.cc/members/ocjs/kanjidic.nsf/542y273y7326836c49256b0400118691/0b3606cff7a2096149256a90002ec1b7!OpenDocument |títulu=Yamasa Online Kanji Dictionary |
N'[[idioma español|español]], pa referise a un castiellu omítese la terminación ''jō'', mentando solamente'l so nome. Otru aspeutu importante a considerar ye que xeneralmente los castiellos tán nomaos d'alcuerdu a la ciudá, rexón o [[prefecturas de Xapón|prefeutura]] na que s'atopen. Por casu el [[Castiellu Gifu]] atopar na [[Gifu (Gifu)|ciudá homónima]], lo mesmo qu'el [[Castiellu Komoro]], el [[Castiellu Hiróxima]], etc.
Llinia 84:
=== Na actualidá ===
Dende [[1931]] empezóse la reconstrucción d'antiguos castiellos, siendo'l primeru'l d'Osaka,<ref name="linkedhist" /> siguíu del [[Castiellu Gujō Hachiman]] en 1933 y l'[[Castiellu Iga Ueno|Iga Ueno]] en 1935.<ref name="Castleingomodern">{{Cita web |url=http://www.jcastle.info/resources/view/13-Modern-History |títulu=JCastle.info - Modern history |
Otra etapa de destrucción de los castiellos tuvo llugar mientres la [[Segunda Guerra Mundial]], na que munchos fueron destruyíos polos bombardeos de les rexones de la mariña del [[océanu Pacíficu|Pacíficu]]. Namái dellos castiellos allugaos n'árees remotes, como'l [[Castiellu Matsue]] o'l [[Castiellu Matsumoto]] permanecieron intactos.<ref name="Turnbull2-55" /> Dempués del conflictu resurdió la intención de reconstruyir los antiguos castiellos, y dende entós una gran cantidá d'ellos fueron alzaos, siendo destinaos na mayoría de les ocasiones a allugar museos locales. Los materiales emplegaos suelen ser materiales modernos, como'l [[formigón]],<ref name="linkedhist" /> polo que de los castiellos esistentes, namái dolce caltienen la so construcción orixinal.<ref name="Castleingomodern" />
Llinia 107:
==== Tipos dependiendo'l so localización ====
Dependiendo del so localización, los castiellos xaponeses pueden estremase en tres tipos:<ref name="GoCastles">{{Cita web |url=http://www.gocastlesgo.com/castlestyles.html |títulu=Three Castle Types |
* {{nihongo|''[[Yamashiro (castiellu)|Yamashiro]]''|山城|extra=castiellu de monte}}.- Esti tipu foi'l más utilizáu en tiempos de guerra, y caracterizábase por tar construyíu nel visu de los montes.
Llinia 115:
=== Murios y muralles ===
[[Archivu:Himejijo sama.jpg|thumb|200px|''Hazama'' o abertures nos murios del [[Castiellu Himeji]].]]
Los socesivos ''kuruwa'' y ''maru'' taben estremaos ente sigo por [[foso]]s, [[dique]]s, murios de menor tamañu construyíos enriba de les bases de piedra, llamaes {{nihongo|''dobei''|土塀}},<ref name="Wileyshiro">{{Cita web |url=http://www.angelfire.com/wy/svenskildbiter/shiro.html |títulu=Shiro - A japanese castle |
Los murios, fechos a base de [[yelsu]] y roques, solíen tener [[aspillera|aspilleres]] llamaes {{nihongo|''hazama''|狭間}} que la so función yera dexar a los defensores atacar a los sitiadores dende una posición interior lo más protexía posible. Utilizábense furos circulares o triangulares para [[arcabuz|arcabuces]], y rectangulares pa fleches.<ref name="Castlewall">{{Cita web |url=http://www.jcastle.info/resources/view/21-Walls |títulu=JCastle.info - Walls |idioma=inglés |urlarchivu=https://web.archive.org/web/20090115023111/http://www.jcastle.info/resources/view/21-Walls |fechaarchivu=15 de xineru de 2009 }}</ref> Estos murios teníen tamién una función estética, polo que yeren pintaos y afataos con fileres d'árboles y parrotales; xeneralmente pinos.<ref name="Turnbull2-26">{{Cita Harvard |Turnbull|2003| p=26 |sp=sí}}.</ref>
Llinia 156:
=== Portones ===
Na [[arquiteutura xaponesa]] esistíen una gran cantidá de portones, llamaos {{nihongo|''Mon''|門}} en xaponés, anque toos teníen carauterístiques de mancomún: dos [[columna (arquiteutura)|columnes]] (''kagamibashira''), xeneralmente xuníes a dos pilastres (''hikaebashira''), conectaes por un [[dintel]] (''kabuki''). El restu de los detalles arquiteutónicos dependía de la so posición, función o necesidaes defensives.<ref name="Castleinfogate">{{Cita web |url=http://www.jcastle.info/resources/view/19-Gates |títulu=JCastle.info - Gates |
Ente los distintos tipos de portones destaquen:<ref name="Castleinfogate" />
Llinia 200:
=== Fosos ===
{{VT|Foso}}
Unu de los aspeutos defensivos más importantes dientro d'un castiellu yera'l so sistema de [[foso]]s o {{nihongo|''hori''|堀}}. Dependiendo de la forma qu'estos pudieren tener, pueden clasificase en {{nihongo|''hakobori''|箱堀}} o con fondu en forma de «caxa», {{nihongo|''yagenbori''|薬研堀}} o con fondu en forma de «V», {{nihongo|''katayangenbori''|片薬研堀}} o con fondu rectu cargáu escontra dalgunos de los sos llaos y {{nihongo|''kenukibori''|毛抜堀}} o con fondu en forma de «O».<ref name="JAANUShori">{{Cita web |url=http://www.aisf.or.jp/~jaanus/deta/h/hori.htm |títulu=JAANUS - hori |
Amás de la forma del so fondu, yera común atopar fosos rellenos d'agua llamaos {{nihongo|''mizuhori''|水堀}},<ref name="JAANUShori" /> y fosos secos llamaos {{nihongo|''karabori''|空堀}}.<ref name="JAANUShori" />
Usualmente amás construyíense estructures no fondero de los fosos a manera de murios, cola cuenta d'amenorgar l'exércitu enemigu qu'intentara crucialo, creando barreres adicionales que tendríen que sortear el invasores. Toos aquellos fosos nos que namái se construyía una única filera de crestes denominar {{nihongo|''unebori''|畝堀}},<ref name="Castleinfomoat">{{Cita web |url=http://www.jcastle.info/resources/view/20-Moats |títulu=JCastle.info - Moats |
{{Imaxe múltiple |
Llinia 218:
=== Yagura ===
En xaponés, el términu {{nihongo|''[[yagura]]''|櫓|extra=lit. «almacén de fleches»<ref name="jcastleyagura">{{Cita web |url=http://www.jcastle.info/resources/view/18-Yagura |títulu=JCastle.info - Yagura |
Nes esquines de les muralla construyía otru tipu de torres, llamaes ''sumi yagura'', que xeneralmente incorporaben ''ishi otoshi'', similar al [[matacán]].<ref name="Turnbull2-30" />
Llinia 250:
==== Clasificación per estructura ====
D'alcuerdu a la estructura, les torres del homenaxe pueden estremase en dos tipos: ''borogata'' y ''sotogata''.<ref name="borosoro">{{Cita web |url=http://www.jcastle.info/resources/view/15-Donjon |títulu=JCastle.info - Donjon |
L'estilu {{nihongo|''borogata''|望楼型}}, presente naquellos castiellos construyíos cuando entá nun se desenvolviera na so totalidá la base de piedra, son fácilmente reconocibles porque cunten con un teyáu a cuatro enagües y [[gablete]], estilu conocíu como ''irimoya'', que produz la impresión de que los pisos inferior y cimeru fueren de distintos estilos, o de qu'una torre fuera construyida sobre otru edificiu.<ref name="borosoro" />
Llinia 319:
== Los cien castiellos xaponeses más importantes ==
Nel añu [[2006]] la {{nihongo|''Japan Castle Foundation''|財団法人日本城郭協会|[[Nihon Jōkaku Kyōkai]]}}, una fundación cultural adscrita al {{nihongo|''[[Monbu-kagakushō]]''|文部科学省}}, anunció una llista de los 100 castiellos más importantes del país. La seleición, realizada por un grupu d'especialistes, basóse primordialmente en tres aspecto:<ref>{{Cita web |url=http://www.jcastle.info/resources/view/43-Top-100-Castles |títulu=JCastle.info - Top 100 Castles |
# Importancia cultural o artefactos históricos.
Llinia 353:
|
| [[Castiellu Ne]]
| Ruines<ref>{{Cita web |url=http://www.pref.aomori.lg.jp/culture/kinen_siseki/03.html |títulu=根城跡 |
|- style="background:Whitesmoke; color:black"
|align="center"| [[Prefeutura d'Iwate|Iwate]]
Llinia 365:
|
| [[Castiellu Taga]]
| Ruines<ref>{{Cita web |url=http://web-japan.org/atles/historical/his04.html |títulu=Taga Castle Ruins |
|- style="background:Whitesmoke; color:black"
|align="center"| [[prefeutura d'Akita|Akita]]
| [[Castiellu Kubota]]
| Ruines<ref>{{Cita web |url=http://www.nipponkichi.com/article_list.do;jsessionid=819539C819ED0B1B8CA0951F6Y727687?kwd=2535&ml_lang=en |títulu=Kubota Castle |
|- style="background:Whitesmoke; color:black"
|align="center"| [[Prefeutura de Yamagata|Yamagata]]
Llinia 381:
|
| [[Castiellu Aizu Wakamatsu]]
| Reconstruyíu<ref name="Reconstr">{{Cita web |url=http://www.jcastle.info/castle/browse/top100/listed/condition/Reconstructed |títulu=JCastle.info - Reconstructed |
|- style="background:Whitesmoke; color:black"
|
Llinia 433:
|align="center"| [[Prefeutura de Niigata|Niigata]]
| [[Castiellu Shibata]]
| Reconstruyíu<ref>{{Cita web |url=http://www.enjoyniigata.com/en/report/report02.html |títulu=Niigata travel report |
|- style="background:Whitesmoke; color:black"
|
| [[Castiellu Kasugayama]]
| Ruines<ref>{{Cita web |url=http://www.jnto.go.jp/eng/location/rexonal/niigata/kasuga.html |títulu=Mt. Kasuga yama |
|- style="background:Whitesmoke; color:black"
|align="center"| [[Prefeutura de Yamanashi|Yamanashi]]
Llinia 473:
|align="center"| [[Prefeutura de Toyama|Toyama]]
| [[Castiellu Takaoka]]
| Ruines<ref>{{Cita web |url=http://www.kotodamaya.com/takaoka-castle/ |títulu=Takaoka Castle |
|- style="background:Whitesmoke; color:black"
|align="center"| [[Prefeutura d'Ishikawa|Ishikawa]]
Llinia 489:
|
| [[Castiellu Ichijōdani]]
| Ruines<ref>{{Cita web |url=http://www.city.fukui.lg.jp/lang/english/kankou/ichijo.html |títulu=Asakura Cla Ruins |
|- style="background:Whitesmoke; color:black"
|align="center"| [[Castiellu Gifu|Gifu]]
Llinia 533:
|
| [[Castiellu Matsusaka]]
| Ruines<ref>{{Cita web |url=http://welcome.kankomie.or.jp/english/search/spot.php?act=dtl&id=123 |títulu=Matsusaka Castle ruins |
|- style="background:Gainsboro; color:black"
|align="center"| [[Rexón de Kinki|Kinki]]
Llinia 541:
|align="center"| [[Prefeutura de Shiga|Shiga]]
| [[Castiellu Odani]]
| Ruines<ref>{{Cita web |url=http://www.miyabi-studio.com/01_Miyabi_070621/Miyabi_060507_eng/item_+.html |títulu=ruins of Odani Castle |
|- style="background:Whitesmoke; color:black"
|
Llinia 549:
|
| [[Castiellu Azuchi]]
| Ruines<ref name="Ruinascast">{{Cita web |url=http://www.jcastle.info/castle/browse/top100/listed/condition/Ruins |títulu=JCastle.info - Ruins |
|- style="background:Whitesmoke; color:black"
|
Llinia 577:
|
| [[Castiellu Akashi]]
| Otros edificios<ref name="Otrosedif">{{Cita web |url=http://www.jcastle.info/castle/browse/top100/listed/condition/Other_Buildings/ |títulu=JCastle.info - Other buildings |
|- style="background:Whitesmoke; color:black"
|
| [[Castiellu Himeji]]
| [[Patrimoniu de la Humanidá]] pola [[Unesco]],<ref name="CastleUNESCO">{{Cita web |url=http://www.jcastle.info/castle/browse/unesco/yes/ |títulu=JCastle.info - UNESCO |
|- style="background:Whitesmoke; color:black"
|
| [[Castiellu Ako]]
| Ruines<ref>{{Cita web |url=http://www.ako-hyg.ed.jp/bunkazai/column/presenE.html |títulu=Excavations of Ako Joukamachi |
|- style="background:Whitesmoke; color:black"
|align="center"| [[Prefeutura de Nara|Nara]]
| [[Castiellu Takatori]]
| Ruines<ref>{{Enllaz rotu|1={{Cita web |url=http://www.kanko-otakara.jp/webapps/Contribute/Parser.do?codes=294012&prefix=02x01_9MCKI5238zP&l_code=02 |títulu=Takatori Castle |
|- style="background:Whitesmoke; color:black"
|align="center"| [[Prefeutura de Wakayama|Wakayama]]
Llinia 601:
|align="center"| [[Prefeutura de Tottori|Tottori]]
| [[Castiellu Tottori]]
| Ruines<ref>{{Cita web |url=http://metropolis.co.jp/tokyotravel/tokyojapantravel/376/tokyojapantravelinc.htm |títulu=tottori |
|- style="background:Whitesmoke; color:black"
|align="center"| [[Prefeutura de Shimane|Shimane]]
Llinia 609:
|
| [[Castiellu Gassan Toa]]
| Ruines<ref>{{Cita web |url=http://www.kankou.pref.shimane.jp/y/spot/01.html |títulu=Gassan Toa Castle Ruins |
|- style="background:Whitesmoke; color:black"
|
Llinia 621:
|
| [[Castiellu Bitchū Matsuyama]]
| Construcción orixinal<ref name="Constrorig">{{Cita web |url=http://www.jcastle.info/castle/browse/top100/listed/condition/Orixinal/ |títulu=JCastle.info - Orixinal |
|- style="background:Whitesmoke; color:black"
|
Llinia 653:
|align="center"| [[Prefeutura de Tokushima|Tokushima]]
| [[Castiellu Tokushima]]
| Otros edificios reconstruyíos<ref>{{Cita web |url=http://web.archive.org/web/http://www.japanese-castle-explorer.com/castle_profile.html?name=Tokushima%20Castle |títulu=Tokushima Castle |
|- style="background:Whitesmoke; color:black"
|align="center"| [[Prefeutura de Kagawa|Kagawa]]
Llinia 673:
|
| [[Castiellu Yuzuki]]
| Ruines<ref>{{Cita web |url=http://www.city.matsuyama.ehime.jp/lang/en/sightseeing/dogo.html |títulu=Dodo Park (Yuzuki Castle Ruins) |
|- style="background:Whitesmoke; color:black"
|
Llinia 697:
|
| [[Castiellu Ono]]
| Ruines<ref>{{Cita web |url=http://www2.city.dazaifu.fukuoka.jp/dazaifu/eng_kanko.html |títulu=Ono Castle Ruin |
|- style="background:Whitesmoke; color:black"
|align="center"| [[Prefeutura de Saga|Saga]]
Llinia 729:
|align="center"| [[Prefeutura de Ōita|Oita]]
| [[Castiellu Oita]]
| Ruines<ref>{{Cita web |url=http://web.archive.org/web/http://74.125.95.132/search?q=cache:eSrIj5uJfnAJ:www.jnto.go.jp/eng/location/rtg/pdf/pg-710.pdf+%22Oita+castle%22&cd=15&hl=ye&ct=clnk&gl=mx |títulu=Oita |
|- style="background:Whitesmoke; color:black"
|
Llinia 737:
|align="center"| [[Prefeutura de Miyazaki|Miyazaki]]
| [[Castiellu Obi]]
| Otros edificios<ref>{{Cita web |url=http://www.kotodamaya.com/obi-castle/ |títulu=Obi Castle |
|- style="background:Whitesmoke; color:black"
|align="center"| [[Prefeutura de Kagoshima|Kagoshima]]
Llinia 791:
== Enllaces esternos ==
{{commonscat|Castles in Japan}}
* {{Cita web |url=http://www.jcastle.info/castle/index.html |títulu=Guide of Japanese Castles |
* {{Cita web |url=http://pages.ca.inter.net/~ttoyooka/oshiro/ |títulu=Castles of Japan |
* {{Cita web |url=http://www.pbase.com/xerius/castles |títulu=Japanese Castles |
* {{Cita web |url=http://www.japanese-castle-explorer.com/ |títulu=Japanese Castle Explorer |
* {{Cita web |url=http://www.asahi-net.or.jp/~qb2t-nkns/ |títulu=Oshiro non Tabi Nikki |
* {{Cita web |url=http://www.geocities.jp/shiro20051212/ |títulu=The Photograph of a Castle |
* {{Cita web |url=http://web-japan.org/nipponia/nipponia17/es/feature/index.html |títulu=La Mística de los Castiellos Xaponeses |
{{Tradubot|Castillo japonés}}
|