Diferencies ente revisiones de «Orchidaceae»
Contenido eliminado Contenido añadido
m iguo parámetros de plantía |
m iguo parámetros de plantía |
||
Llinia 25:
Les '''orquídees''' o '''orquidacees''' ([[nome científicu]] '''Orchidaceae''') son una [[familia (bioloxía)|familia]] de plantes [[monocotiledónea|monocotiledónees]] que s'estremen pola complexidá de les sos [[flor]]es y poles sos [[ecoloxía|interaiciones ecolóxiques]] colos axentes [[polinizador]]es y colos [[fungu|fungos]] colos que formen [[micorriza|micorrices]].
La familia entiende aprosimao 25.000 (delles fontes informen de 30.000) [[especies]], y quiciabes otros 60.000 [[híbridu (bioloxía)|híbridos]] y variedaes producíes polos [[Horticultura|horticultor]], polo que resulta ser una de les families con mayor riqueza d'especies ente les [[anxospermes]]. Pueden ser reconocíes polos sos [[flor]]es de simetría fuertemente billateral, nes que la pieza media del [[verticilu]] internu de tépalos —llamada labelo— ta fondamente modificada, y l'o los [[estame]]s tán fundíos al [[Estilu (botánica)|estilu]], siquier na base.<ref name="APW">{{cita web|url =http://www.mobot.org/mobot/research/apweb/|títulu =Angiosperm Phylogeny Website (Versión 9, xunu de 2008, y actualizáu dende entós)|
Les orquídees constitúin un grupu desaxeradamente diversu de plantes, que pueden tener dende unos pocos milímetros de llargor (ciertes especies de los xéneros ''[[Bulbophyllum]]'' y ''[[Platystele]]'') hasta constituyir xigantescos agregamientos de dellos cientos de kilogramos de pesu (delles especies de ''[[Grammatophyllum]]'') o presentar llargores d'hasta 13,4 m, como ye'l casu de ''[[Sobralia altissima]]'', una orquídea recién descrita en [[1999]] nel [[Perú]].<ref name="Bennett ">{{cita publicación|autor=David Y. Bennett Jr. y Eric A. Christenson|añu=1999|títulu=Sobralia altissima|publicación=Orchids|volume=68|númberu=11|páxines=1112-1113|idioma=inglés}}</ref><ref name="FNA" /> De la mesma, les flores de les orquídees varien en tamañu dende menos de 1 mm y difícilmente visibles a güeyu (''Platystele'') pasando poles grandes flores de 15 a 20 cm de diámetru en munches especies de los xéneros ''[[Paphiopedilum]]'', ''[[Phragmipedium]]'' y ''[[Cattleya]]'' hasta los 76 cm de les flores de ''[[Phragmipedium caudatum]]''. L'arume de les sos flores nun ye menos variable, dende'l delicáu arume de ''Cattleya'' hasta'l repulsivo fedor de les flores de ciertes especies de ''Bulbophyllum ''.<ref name="FNA" />
Llinia 31:
Atópase na mayor parte del [[mundu]], magar son especialmente abondosos nos [[trópicu|trópicos]]. Sicasí, la so capacidá d'adaptación dexó-yos conquistar una tremera de [[nichu ecolóxicu|nichos ecolóxicos]], dende los más secos y calientes del planeta hasta los más húmedos y fríos yá que se distribúin dende les [[rexones polares]] hasta'l [[Ecuador terrestre|ecuador]].<ref name="FNA" />
La familia foi reconocida polos sistemes clásicos de clasificación de plantes, como'l [[sistema de Cronquist]],<ref name="Cronquist 1981">{{Cita llibru|autor=Cronquist, A.|añu=1981|títulu=An integrated system of classification of flowering plants|editorial=Columbia University Press |allugamientu=Nuevu York}}</ref> según polos más modernos, como'l [[sistema de clasificación APG II]] y el [[sistema de clasificación APG III]].<ref name="APG II 2003">{{cita publicación|autor =Chase, M.|añu=2003|títulu=An Update of the Angiosperm Phylogeny Group Classification for the orders and families of flowering plants: APG II.|publicación=Botanical Journal of the Linnean Society|númberu=141|páxines=399-436|url=http://www.blackwell-synergy.com/doi/pdf/10.1046/j.1095-8339.2003.t01-1-00158.x|formatu=pdf|
== Descripción ==
Llinia 78:
|url =http://www.scribd.com/doc/1020721/Orchid-Growth-Types-Sympodial-or-Monopodial
|títulu = Orchid Growth Types: Sympodial or Monopodial
|
|apellíu = Scribd
|idioma = inglés
Llinia 98:
|url = http://delta-intkey.com/angio/www/orchidac.htm
|títulu = Orchidaceae
|
|apellíu = Watson
|nome = L.
Llinia 107:
|url = http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=5&taxon_id=10638
|títulu = Orchidaceae
|
|apellíu = Renz
|nome = J.
Llinia 115:
|url = http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=1&taxon_id=10638
|títulu = Orchidaceae Jussieu
|
|apellíu = Gustavo A. Romero-González, Germán Carnevali Fernández-Concha, Robert L. Dressler, Lawrence K. Magrath & George W. Argus
|obra = [http://www.efloras.org/flora_page.aspx?flora_id=5 Flora of North America ]
Llinia 175:
|url =http://www.kew.org/science/orchids/orchidstructure.html#Inflor
|títulu = Orchid structure: the inflorescence.
|
|apellíu = Royal Botanic Garden, Kew. Science & Horticulture
|obra =Major Groups, Families and Xenera: Orchidaceae.
Llinia 201:
|url =http://www.kew.org/science/orchids/whystudy.html
|títulu = Orchid Fact File
|
|apellíu = Royal Botanic Garden, Kew. Science & Horticulture
|obra =Major Groups, Families and Xenera: Orchidaceae.
Llinia 237:
| editorial = John Murray
| url =http://darwin-online.org.uk/content/frameset?viewtype=text&itemID=F800&pageseq=1
|
</ref><ref name="van der Cingel" />
Llinia 289:
|númberu=61
|páxines=1-79
|
}}</ref> Judd ''et ál.'' 1993,<ref name="Judd et al. 1993">{{cita publicación
|autor =Judd, W. S.
Llinia 298:
|númberu=113
|páxines=87-94
|
}}</ref> Chase ''et ál.'' 2000,<ref name="Chase et al. 2000">{{Cita llibru |apellíos
=Chase
Llinia 329:
|númberu=91
|páxines=149-157
|
}}</ref>). Coles mesmes, les rellaciones filoxenétiques dientro de la familia, motivu d'actives investigaciones nes últimes décades qu'inda siguen, fueron resueltes por aciu analises cladísticos de la morfoloxía y de secuencies calteníes del ADN (Dressler 1983,<ref name="Dressler 1983">{{cita publicación
|autor =Dressler, R. L.
Llinia 337:
|volume=2
|páxines=413-424
|
}}</ref> 1993,<ref name="Dressler 1993" /> Chase 1986,<ref name="Chase 1986">{{cita publicación
|autor =Chase, M. W.
Llinia 345:
|volume=11
|páxines=477-491
|
}}</ref> 1988,<ref name="Chase 1988">{{cita publicación
|autor =Chase, M. W.
Llinia 352:
|publicación=Selbyana
|páxines=24-30
|
}}</ref> Chase y Hills 1992,<ref name="Chase y Hills 1992">{{cita publicación
|autor =Chase, M. W.
Llinia 361:
|volume=42
|páxines=43-49
|
}}</ref> Chase y Palmer 1992,<ref name="Chase y Palmer 1992">{{Cita llibru |apellíos
=Chase
Llinia 381:
|volume=86
|páxines=208-224
|
}}</ref> Kores ''et ál.'' 2000,<ref name="Kores et al. 2000">{{Cita llibru |apellíos
=Kores
Llinia 401:
|volume=87
|páxines=1842-1856
|
}}</ref> Salazar ''et ál.'' 2003,<ref name="Salazar et al. 2003">{{cita publicación
|autor =Salazar, G. A.
Llinia 410:
|volume=90
|páxines=777-795
|
}}</ref> Burns-Balogh y Funk 1986,<ref name="Burns-Balogh y Funk 1986" /> Cameron 2006,<ref name="Cameron 2006">{{cita publicación
|autor =Cameron, K. M.
Llinia 418:
|páxines=447-464
|
}}</ref> Dressler 1986,<ref name="Dressler 1986">{{cita publicación
|autor =Dressler, R. L.
Llinia 426:
|númberu=1
|páxines=5-20
|
}}</ref> 1993,<ref name="Dressler 1993" /> Judd ''et ál.'' 1993,<ref name="Judd et al. 1993" /> Dressler y Chase 1995,<ref name="Dressler y Chase 1995" /> Cameron ''et ál.'' 1999,<ref name="Cameron et al. 1999"/> Freudenstein y Rasmussen 1999,<ref name="Freudenstein y Rasmussen 1999">{{cita publicación
|autor =Freudenstein, J. V.
Llinia 435:
|númberu=86
|páxines=225-248
|
}}</ref> Cameron y Chase 2000,<ref name="Cameron y Chase 2000">{{Cita llibru |apellíos
=Cameron
Llinia 477:
|númberu=92
|páxines=613-624
|
}}</ref>).
Llinia 490:
|númberu=83
|páxines=1195-1206
|
}}</ref> Cameron ''et ál.'' 1999,<ref name="Cameron et al. 1999" /> Freudenstein y Rasmussen 1999<ref name="Freudenstein y Rasmussen 1999" />). Estos dos xéneros, y especialmente ''[[Neuwiedia]]'', retuvieron munchos calteres ancestrales, como por casu la presencia de dos (''[[Apostasia]]'') o trés (''[[Neuwiedia]]'') estames nes sos flores, los que tán namái llixeramente fundíos al estilu y los granos de polen, independientes ente sigo y non pegañosos. Les restantes orquídees, sicasí, presenten polen pegañosu o colos granos de polen fundíos ente sigo nel momentu en que son lliberaos de los estames. Dientro del grupu d'orquídees con polen pegañosu, les subfamilies [[Cypripedioideae]] y [[Vanilloideae]] son los [[clado]]s basales. La primera d'elles (qu'inclúi, por casu, a ''[[Cypripedium]]'' y ''[[Paphiopedilum]]'') ye claramente monofilética y los sos miembros comparten dellos calteres esclusivos, como'l so labelo en forma de sacu (cola forma d'una zapatiella) y l'antera media modificada nun [[estaminodiu]] con forma d'escudu y dos estames funcionales. Vanilloideae (que contién por casu a ''[[Vanilla]]'', ''[[Pogonia]]'' y ''[[Cleistes]]'') estrémase porque les sos flores tienen namái un estame funcional y tampoco presenten polinies.
Llinia 512:
|númberu=113
|páxines=161-197
|
}}</ref><ref name="Dressler 1993" />
L'árbol filoxenéticu de les subfamilies ye'l que sigue (Judd ''et ál.'' 2007, modificáu de Cameron ''et ál.'' 1999,<ref name="Cameron et al. 1999" /> Kocyan ''et ál.'' 2004<ref name="Kocyan et al. 2004">{{cita publicación
Llinia 522:
|númberu=247
|páxines=203-213
|
}}</ref>):
Llinia 632:
|url =http://www.kew.org/science/orchids/whatareorchids.html
|títulu = What are ochids?
|
|apellíu = Royal Botanic Garden, Kew. Science & Horticulture
|obra =Major Groups, Families and Xenera: Orchidaceae.
| |||