Diferencies ente revisiones de «Phaseolus vulgaris»

*En [[Méxicu]], [[Centroamérica]] ([[Guatemala]], [[Hondures]], [[El Salvador]], [[Nicaragua]], [[Costa Rica]]), [[Cuba]] y [[Puertu Ricu]], la planta ye conocida como '''"planta de frijol"''', a la vaina llámase-y "'''ejote'''", del náhuatl ''exotl'' . (salvu en Costa Rica, onde se-y llama "'''vainica'''") y a les granes llámase-yos '''"frijoles"''' (términu que vien del llatín ''phaseolus'', y esti del griegu ''phásēlos''). En toos estos países, la grana típica o más preferida ye de color negru, sacante n'Hondures, El Salvador y Nicaragua onde ye la de color coloráu.

*Tamién en [[Méxicu]] dízse-y "'''fabes'''" a la variedá blanca y "'''frijoles bayos'''" a la variedá café.

*En Costa Rica, a una variedá de frijoles grandes conózse-yos como '''"cubaces"'''.

*En [[Panamá]] llámase '''"porotos"''' a los granos grandes de color negru o colloráu y '''"frijoles"''' al restu de les variedaes.

*En [[Venezuela]], llámase-yos '''caraotas''' y formen parte del platu más tradicional del país que se consume mientres tol añu, conocíu como "pabellón criollu": inclúi arroz blanco, carne (corte de falda de ganáu vacuno) mechada guisada y tayaes (plátanu maduru) frites. Tamién se preparar en sopes con carne de cochino (marranu, gochu) o pollu. Estos platos varien según les rexones, en dalgunes añedir azucre. Un datu interesáu ye que nel oriente d'esta nación, especialmente nel estáu Sucre, les caraotas son guisaes y sirvíes con quesu arralláu como rellenu d'arepas y empanaes. Esta última combinación conózse-y coloquialmente col nome de '''apoderó''' debíu al contraste ente'l color negru de los granos y el blancu del quesu. Cabo destacar que nel [[estáu Lara]] faíse-yos llamar popularmente ''carotas'' (dizse que d'equí provieno'l nome de la famosa agrupación musical "Carota, Ñema y Tajá"). El restu de les variedaes utilízase xeneralmente pa preparar sopes, asopados o otros platos como'l llamáu '''''palu a pique''''', que prepárase con frijoles del tipu "boca de santu" o "cabecita negra" (son más pequeños que les variedaes negra, colorada y blanca).

*En [[Méxicu]], [[El Salvador]], [[Guatemala]] y [[Hondures]], onde se-yos denomina '''frijoles''', peracábense cocíos, llamaos comúnmente "de la olla", esmagayaos y fritos tradicionalmente con mantega de puercu, o bien con aceite de maíz dempués de ser fervíos y conózse-yos como «[[frijoles refritos]]» xeneralmente peracábense acompañaos de [[Tortiella de maíz|tortilla de maíz]]. Tamién esisten otres variantes como los «[[frijoles charros]]», «frijoles puercos», «[[enfrijoladas]]», sopa de frijol, frijoles con chorizu, etcétera.

*En [[Cuba]] conozse como '''frijoles''' y peracábense les llegumes seques en potaxes ellaboraos con verdures y especias arumoses siempres acompañaes con arroz. Cuando s'acompaña la variedá colorada col arroz faise llamar ''"congrí"'' y nel casu de la variedá negra llámase '''"moros con cristianos".'''

*En [[República Dominicana]] conózse-y como habichuela y ye parte esencial de la gastronomía, yá que se cultiven casi toles variedaes y consúmese de diverses maneres, puede atopase nel platu típicu conocíu como "la bandera" que consiste n'arroz blanco con habichuelas (comúnmente coloraes o pintes) y carne de pollu guisada, tamién ta'l "moru" que ye la resultancia del amiestu d'arroz blanco con cualquier variedá de habichuela. Un postre típicu son les «habichuelas con dulce» que consiste nel licuado y coláu de la variedá colorada d'esta especie, amestándo-yos distintos ingredientes tales como lleche evaporada o de cocu, azucre, canela, sal, pases, [[Ipomoea batates|batata]] y galletes de lleche. Ye bien popular en dómines de [[Cuaresma]].