Diferencies ente revisiones de «Arnaldo Otegi»

Contenido eliminado Contenido añadido
m iguo parámetros de plantía
m iguo parámetros de plantía
Llinia 2:
'''Arnaldo Otegi Mondragon''' {{nym}} ye un políticu español d'ideoloxía [[Nacionalismu vascu|independentista vasca]] y [[marxista]], actual coordinador xeneral d'[[Euskal Herria Bildu]]. Enantes foi secretariu xeneral de [[Sortu]] y voceru de [[Batasuna]].
 
De 1995 a 2005 foi [[Parllamentu Vascu|parllamentariu vascu]] por [[Herri Batasuna]] y [[Euskal Herritarrok]], declaraos illegales n'España en 2003 xuntu con Batasuna por tar consideraos baxu tutelar d'[[Euskadi Ta Askatasuna|ETA]].<ref>{{cita web|autor=Tribunal Supremu|enllaceautor=Tribunal Supremu (España)|títulu=Sentencia d'illegalización de los partíos políticos Herri Batasuna, Euskal Herritarrok y Batasuna|url=http://www.elmundo.es/documentos/2003/03/espana/batasuna.pdf|fecha=27 de marzu de 2003}}</ref> Na so mocedá foi miembru de la sumida organización terrorista [[ETA políticu-militar]].<ref name=dialnet>{{cita publicación|apellidoapellíu=Fernández Soldevilla|nome=Gaizka|enllaceautor=Gaizka Fernández Soldevilla|títulu=Agur a les armes. EIA, Euskadiko Ezkerra y la disolución d'ETA políticu-militar (1976-1985)|publicación=Sancho'l Sabiu. Revista de cultura ya investigación vasca|fecha=2010|númberu=33|páxina=92|url=http://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=3401994|issn=1131-5350}}</ref> Foi encarceláu en cinco causes,<ref name=bio /> la postrera en 2009 por un [[Delitu de pertenencia a banda armada (España)|delitu de pertenencia a banda armada]] nel polémicu «casu [[Bateragune]]».<ref name=LV>{{cita noticia|nome=Joaquín|apellíos=Lecumberri|títulu=Otegi, fin a seis años y mediu de condena polémica|url=http://www.lavanguardia.com/local/paisvasco/20160222/302345138309/arnaldo-otegi-prision-conderga-casu-bateragune-llibertá.html |periódicu=La Vanguardia|fecha=29 de febreru de 2016|fechaaccesu=1 de marzu de 2016}}</ref>
 
== Biografía ==
Llinia 34:
El 27 d'abril de 2006 foi condergáu a quince meses de prisión pola [[Audiencia Nacional]], por enaltecimientu del terrorismu, por cuenta de la so participación nel homenaxe al históricu miembru d'ETA [[Argala|José Miguel Beñarán, ''Argala'']], n'avientu de 2003.<ref>{{cita noticia|títulu=L'Audiencia Nacional condena a Otegi a 15 meses de cárcel|url=http://www.20minutos.es/noticia/113434/0/ESPANA/OTEGI/CONDENA/|fechaaccesu=8 de setiembre de 2016|obra=20 minutos|fecha=28 d'abril de 2006|axencia=Reuters}}</ref> La sentencia foi recurrida, lo qu'evitó'l so ingresu en prisión hasta'l resolución del recursu.
 
Mientres el [[Gobiernu español]] axustaba con ETA en [[Xinebra]] (Suiza) y [[Oslu]] (Noruega), paralelamente, ente'l 20 de setiembre y el 10 de payares de 2006, Arnaldo Otegi y [[Rufi Etxeberria]], en representación de la ilegalizada [[Batasuna]], axuntar con regularidá nel [[Santuariu de Loyola]] con [[Jesús Eguiguren]] y [[Rodolfo Ares]], pol [[Partíu Socialista d'Euskadi]] (PSE), y con [[Josu Jon Imaz]] y [[Iñigo Urkullu]], pol [[Partíu Nacionalista Vascu]] (PNV), col fin d'algamar un preacuerdo políticu qu'impulsara'l procesu de paz.<ref name=bio /><ref>{{cita noticia|apellidoapellíu=Rodríguez Aizpeolea|nome=Luis|títulu=Les conversaciones secretes con ETA: "¿Cómo va dicir ETA que non a un preacuerdo ente PNV, Batasuna y PSE?"|url=http://politica.elpais.com/politica/2011/12/05/actualidá/1323101732_939325.html|fechaaccesu=12 de payares de 2016|obra=El País|fecha=6 d'avientu de 2011}}</ref> Sicasí, estes negociaciones nun espolletaron.
 
En marzu de 2007 Otegi foi absueltu d'un delitu d'apoloxía del terrorismu, al retirar l'acusación el fiscal de l'Audiencia Nacional, dempués de qu'el [[Tribunal Supremu (España)|Tribunal Supremu]] ordenara l'anulación d'una condena impuesta pol [[Tribunal Cimeru de Xusticia del País Vascu]] y la repetición del xuiciu, pola so participación nel entierru en 2001 de la presunta militante d'ETA [[Olaia Castresana]].<ref name=EM />
 
El 8 de xunu de 2007 ingresó na prisión de [[Martutene]] pa cumplir la condena pol homenaxe a ''Argala'' tres la confirmación de la mesma pol Tribunal Supremu.<ref>{{cita noticia|títulu=Otegi ingresa en prisión en confirmando'l Supremu la pena de 15 meses per enaltecimientu del terrorismu|url=http://elpais.com/elpais/2007/06/08/actualidá/1181290618_850215.html/|obra=El País|fecha=8 de xunu de 2007}}</ref> Salió de la cárcel el 30 d'agostu de 2008 manifestando qu'apostaba pol diálogu y la negociación» p'arreglar el conflictu vascu». Mientres la so reclusión nun hubo movilizaciones significatives pa reclamar la so puesta en llibertá.<ref>{{cita noticia|títulu=Arnaldo Otegi sale de la cárcel de San Sebastián en cumpliendo 15 meses de condena|url=http://www.20minutos.es/noticia/407811/0/otegi/carcel/terrorismu/|obra=20 minutos|fecha=30 d'agostu de 2008|axencia=EFE}}</ref> Otegi fixera una vida discreta na cárcel y dedicárase a aprender inglés, calteniendo distancies cola estratexa de la direición d'ETA.<ref>{{cita noticia|títulu=Otegi, desaposiáu por ETA, va dexar la política cuando sala de prisión|url=http://www.20minutos.es/noticia/402465/0/otegi/batasuna/eta/|fechaaccesu=8 de setiembre de 2016|obra=20 minutos|fecha=28 de xunetu de 2008}}</ref> Según [[Luis Rodríguez Aizpeolea]], analista del diariu ''[[El País]]'', el [[atentáu de la T4]], que supunxo la rotura de la [[Procesu de paz con ETA del Gobiernu socialista de Rodríguez Zapateru|vía dialogada col Gobiernu]], marcó'l puntu d'inflexón na rellación de Otegi con ETA, dando per escosa la vía de la violencia y amosándose bien críticu dende la cárcel col asesinatu d'[[Isaías Carrasco]]. Otegi yá empecipiaría la so crítica a armar tiempo antes con un analís del contestu vascu ya internacional, pero a partir del atentáu empezaría a apostar pola nuevu estratexa d'acumuladura de les fuercies independentistes en redol al denomináu «[[polu soberanista]]», que se materializaría en 2011 na coalición eleutoral [[Bildu]].<ref>{{cita noticia|apellidoapellíu=Rodríguez Aizpeolea|nome=Luis|títulu=El divorciu de la izquierda ‘abertzale'|url=http://politica.elpais.com/politica/2013/11/29/actualidá/1385746457_654739.html|fechaaccesu=8 de setiembre de 2016|obra=El País|fecha=1 d'avientu de 2013}}</ref>
 
En xineru de 2009 el [[Tribunal Cimeru de Xusticia del País Vascu]] archivó la causa abierta ente otros a Otegi y a los lehendakaris [[Patxi López]] (PSE) y [[Juan José Ibarretxe]] (PNV), por axuntase en 2006 y 2007. En marzu d'esi mesmu añu foi acusáu d'enaltecimientu del terrorismu pola so participación nel [[Batasuna#La propuesta de Anoeta|actu de Batasuna nel velódromu de Anoeta]] en 2004,<ref name=EM /> pero foi absueltu n'avientu de 2010 pola Audiencia Nacional al considerar que nel actu nun eponderó a ETA, sinón que defendió «la conveniencia y necesidá d'un procesu de diálogu y negociación pal resolución del conflictu de manera pacífica y democrática».<ref>{{cita noticia|títulu=L'Audiencia Nacional absuelve a Otegi d'emponderar a ETA nel mitin de Anoeta|url=http://www.elmundo.es/elmundo/2010/12/09/espana/1291899408.html|fechaaccesu=8 de setiembre de 2016|obra=El Mundo|axencia=Europa Press|fecha=9 d'avientu de 2010}}</ref>
Llinia 47:
N'espera de la causa pola que foi deteníu, tamién se-y xulgó por enaltecimientu del terrorismu pola so participación en 2005 nun actu d'homenaxe a [[José María Sagardui]], ''Gatza'', el presu d'ETA que más tiempu llevaba encarceláu. L'Audiencia Nacional condergó-y a dos años de cárcel y dieciséis de inhabilitación en marzu de 2010;<ref>{{cita noticia|nome=Iñaki|apellíos=Iriondo|títulu=L'Audiencia Nacional cebar con Arnaldo Otegi p'acallantalo y fai el ridículu al dicir que Mandela nunca usó la violencia|url=http://gara.naiz.eus/paperezkoa/20100303/186080/es/L'Audiencia Nacional-ceba-Arnaldo-Otegi-p'acallantalo-fai-ridiculo-dicir-que-Mandela-nunca-uso-violencia|fechaaccesu=8 de setiembre de 2016|obra=Gara|fecha=3 de marzu de 2010}}</ref> magar dicha sentencia foi anulada pol [[Tribunal Supremu d'España|Tribunal Supremu]] en febreru de 2011, ordenando repitir el xuiciu con unos maxistraos distintos al apreciar «un prexuiciu alrodiu de la culpabilidá» de Otegi.<ref>{{cita noticia|títulu=El TS ordena repitir el xuiciu a Otegi pol homenaxe al etarra Sagarduy|url=http://www.lavanguardia.com/politica/20110208/54112262474/el-ts-ordena-repitir-el xuiciu-a-otegi-pol homenaxe-al etarra-sagarduy.html|obra=La Vanguardia|axencia=EFE|fecha=8 de febreru de 2011}}</ref>
 
A mediaos de marzu de 2011, el [[Tribunal Européu de Derechos Humanos]] condergó al [[España|Tao español]] a pagar la suma de 20.000 euros en conceutu de daños morales por «frayar la llibertá d'espresión de Otegi» nel casu de les inxuries al Rei».<ref>{{cita noticia|nome=Daniel|apellíos=Basteiro|títulu=Estrasburgo declara qu'España violó la llibertá d'espresión de Otegi|url=http://www.publico.es/espana/estrasburgo-declara-espana-violo-llibertá.html|fechaaccesu=8 de setiembre de 2016|obra=Públicu|fecha=16 de marzu de 2011}}</ref><ref>{{cita noticia|nome=Julio|apellidoapellíu=Martínez Lázaro|títulu=El Tribunal de Derechos Humanos condena a España a indemnizar a Otegi por frayar la so llibertá d'espresión|url=http://elpais.com/elpais/2011/03/15/actualidá/1300180622_850215.html|fechaaccesu=8 de setiembre de 2016|obra=El País|fecha=15 de marzu de 2011}}</ref><ref name=européu /> En xunetu d'esi añu l'Audiencia Nacional absolvió-y del delitu d'enaltecimientu del terrorismu pol homenaxe a Sagardui, en repitiéndose el xuiciu n'otra sala. Otegi aseguró que nos sos mítines nunca llamara «a l'acción violenta».<ref>{{cita llibru|apellíos=Batista|nome=Antoni|títulu=Adiós a les armes. Una crónica del final d'ETA|fecha=2011|editorial=Alderica|ubicación=Madrid|isbn=9788499920658|url=https://books.google.es/books?id=CVxubRR97asC&pg=PT214&dq=arnaldo+otegi&hl=ye&sa=X&vei=0ahUKEwi3oqic2_jOAhUDVhQKHbijDqkQuwUIQTAE#v=onepage&q=arnaldo%20otegi&f=false}}</ref><ref name=EM />
 
En septiembre de 2011 l'Audiencia Nacional condergó a Otegi y a Díaz Usabiaga a diez años de prisión y a diez años de pena de inhabilitación pa ocupar cargos públicos por «pertenecer a ETA en grau de dirixentes» al traviés del órganu de coordinación denomináu Bateragune ('puntu d'alcuentru').<ref>{{cita noticia|apellidoapellíu=Altozano|nome=Manuel|títulu=L'Audiencia Nacional condena a Otegi a 10 años de cárcel como dirixente d'ETA|url=http://politica.elpais.com/politica/2011/09/16/actualidá/1316157236_525464.html|fechaaccesu=12 de marzu de 2012|obra=El País|fecha=16 de setiembre de 2011}}</ref> Mientres el xuiciu, Otegi refugó rotundamente la violencia d'ETA, organización que yá en xineru declarara un [[Alto'l fueu d'ETA de 2010-2011|alto'l fueu permanente, xeneral y verificable»]] y n'ochobre anunció'l «[[Anunciu del cese definitivu de l'actividá armada d'ETA|cese definitivu de l'actividá armada]]».<ref name=bio />
 
Darréu, en mayu de 2012, la condena de prisión sería-yos rebaxada pol Tribunal Supremu a seis años y mediu, al considerar que nun había nengún argumentu sólidu pa consideralos dirixentes de dicha organización y refugar la so participación en Bateragune, órganu venceyáu a [[Ekin]].<ref>{{cita web|autor=Tribunal Supremu|enllaceautor=Tribunal Supremu (España)|títulu=Sentencia estimatoria parcial del recursu de casación pol 'casu Bateragune'|url=http://ep00.epimg.net/descargables/2012/05/09/0964a83b7d4c6d6227149eaaaadf19c4.pdf|fecha=7 de mayu de 2012}}</ref> Magar, envaloró acreditáu que formaben parte d'ETA y siguíen les sos directrices pa diseñar una estratexa d'acumuladura de fuercies soberanistas.<ref name=conderga>{{cita noticia|apellíos=Aduriz|nome=Iñigo|títulu=El Supremu rebaxa a seis años y mediu la condena a Otegi|url=http://www.publico.es/espana/supremu-rebaxa-seis-ano-y.html|obra=Públicu|fecha=9 de mayu de 2012}}</ref> Por esi mesmu motivu tamién vieron ratificada la so condena, con ciertu amenorgamientu de la pena, los otros trés encausaos.<ref>{{cita noticia|url=http://politica.elpais.com/politica/2012/05/09/actualidá/1336559163_949797.html|títulu=El Supremu caltién a Otegi en prisión por un votu de diferencia|publicación=El País|fecha=10 de mayu de 2012|nome=Julio|apellidoapellíu=Martínez Lázaro}}</ref> La sentencia nun foi unánime y dos de los cinco maxistraos emitieron dos talos votos particulares, unu partidariu de la llibre absolución y otru de l'anulación del xuiciu.<ref>{{cita noticia|url=http://www.rtve.es/noticies/20120509/supremu-rebaxa-condena-otegi-diez-seis-anos-mediu-querer-reconstruyir-batasuna/523620.shtml|títulu=El Supremu rebaxa la condena de Otegi de 10 años a seis y mediu al nun considera-y dirixente d'ETA|publicación=RTVE|fecha=9 de mayu de 2012|nome=Ana|apellidoapellíu=Martín Plaza}}</ref> El denomináu «casu Bateragune» amenó diverses crítiques de los partíos políticos vascos, sacante [[Partíu Popular|PP]] y [[Unión Progreso y Democracia|UPyD]].<ref name=LV />
 
El 21 de xunu de 2012, na rueda de prensa celebrada a otru día de la llegalización de [[Sortu]] pol [[Tribunal Constitucional d'España|Tribunal Constitucional]], l'abogáu [[Iñigo Iruin]] pidió la lliberación de Otegi y de los otros cuatro condergaos porque, según declaró, «ye un fechu vultable que los cinco condergaos nel sumariu tán nel orixe de too el procesu de reflexón del que surde'l nuevu proyeutu políticu y organizativo de la izquierda abertzale, que se concretó en Sortu»,<ref>{{cita noticia|nome=Unai|apellíos=Morán|url=http://politica.elpais.com/politica/2012/06/21/actualidá/1340277950_503953.html|títulu=Sortu pide tres la so llegalización la puesta en llibertá de Otegi|publicación=El País|fecha=21 de xunu de 2012}}</ref><ref>{{cita noticia |url=http://politica.elpais.com/politica/2012/06/22/actualidá/1340363802_150624.html|títulu=Otegi y Usabiaga recurren n'amparu les condenes pol casu Bateragune'|publicación=El País|fecha=22 de xunu de 2012|axencia=EFE}}</ref> y anunció la interposición d'un recursu d'amparu ante'l Tribunal Constitucional.
Llinia 59:
Foi escoyíu secretariu xeneral de [[Sortu]] tres el so congresu fundacional el 23 de febreru de 2013,<ref>{{cita noticia|url=http://www.lavozdigital.es/cadiz/v/20130224/espana/nueva-batasuna-echa-andar-20130224.html|títulu=La nueva Batasuna echa a andar a la espera de que Otegi sala de la cárcel pa liderar|obra=La Voz Dixital|fecha=24 de febreru de 2013}}</ref> cargu que quedó vacante mientres permaneció en prisión. N'abril de 2013 foi galardonáu xuntu col entós presidente del [[Partíu Socialista d'Euskadi-Euskadiko Ezkerra|Partíu Socialista d'Euskadi (PSE)]] [[Jesús Eguiguren]] col premiu Gernika pola Paz y la Reconciliación pola so aportación na consecución de la Paz en Euskal Herria».<ref>{{cita noticia|url=http://ccaa.elpais.com/ccaa/2013/04/26/paisvasco/1366981375_748971.html|títulu=La fía de Eguiguren pide que los que trabayen pola paz salgan de la cárcel|publicación=El País|fecha=26 d'abril de 2013}}</ref>
 
En mayu de 2013 el Tribunal Constitucional almitió a trámite'l so recursu d'amparu pol casu Bateragune»,<ref>{{cita noticia|url=http://www.naiz.eus/actualidá/noticia/20130509/el-tc-empieza-a-tramitar-el recursu-del casu-bateragune|títulu=El TC empieza a tramitar el recursu del casu Bateragune'|publicación=Naiz|fecha=29 de mayu de 2013|fechaaccesu=4 de payares de 2016}}</ref> que finalmente foi refugáu, por siete votos frente a cinco, en xunetu de 2014.<ref>{{cita noticia|nome=María|apellidoapellíu=Peral|títulu=El Tribunal Constitucional caltién a Otegi na cárcel|url=http://www.elmundo.es/espana/2014/07/22/53ce97aeca4741fe328b45a0.html|publicación=El Mundo|fecha=21 de xunetu de 2014}}</ref> El 1 de marzu de 2016 salió de la prisión de Logroño en cumpliendo íntegramente la pena de prisión de la so condena.<ref name=LV /> En xunu, el Ministeriu del Interior francés anuló la orde d'espulsión que-y impunxo en 1984.<ref name=naiz>{{cita noticia|url=http://www.naiz.eus/eu/actualidá/noticia/20160629/arnaldo-otegi-podra-volver-al estáu-frances-en anulándose-la orde-de-expulsion-que-databa-de-1984|títulu=L'Estáu francés anula la orde d'espulsión sobre Arnaldo Otegi que databa de 1984|publicación=Naiz|fecha=29 de xunu de 2016}}</ref>
 
==== Amueses de sofitu y pidimientos de lliberación ====
Llinia 65:
 
=== Lideralgu de Euskal Herria Bildu ===
Tres la so salida de prisión, [[Euskal Herria Bildu|EH Bildu]] designó a Otegi como'l so candidatu a la [[lendakari|presidencia del Gobiernu Vascu]] pa les [[Eleiciones al Parllamentu Vascu de 2016|eleiciones autonómiques de 2016]], dempués de qu'asina lo decidieren les bases de la coalición.<ref name=candidatu>{{cita web|url=http://politica.elpais.com/politica/2016/05/24/actualidá/1464109893_956366.html|títulu=Les bases d'EH Bildu designen a Otegi como candidatu a lehendakari|fechaaccesu=20 d'agostu de 2016|nome=Pedro|apellíos=Gorospe|fecha=24 de mayu de 2016|obra=El País}}</ref> El 24 d'agostu de dichu añu la Xunta Eleutoral Provincial de Guipúzcoa determinó que nun podía ser candidatu por tar inhabilitáu para [[sufraxu pasivu]] como parte de la so condena.<ref name=JEPG>{{cita web|url=http://politica.elpais.com/politica/2016/08/24/actualidá/1471991800_320234.html|títulu=La Xunta Eleutoral decide que Otegi nun puede ser candidatu por tar inhabilitáu|obra=El País|fecha=24 d'agostu de 2016|fechaaccesu=24 d'agostu de 2016|nome=Pedro|apellíos=Gorospe}}</ref> Esta decisión, darréu respondida por pol [[Tribunal Constitucional (España)|Tribunal Constitucional]] al nun almitir el so recursu d'amparu,<ref name=TC2016>{{cita web|url=http://www.publico.es/politica/tc-nun almite-tramite-recursu.html|títulu=El Constitucional dexa a Otegi fuera de los comicios vascos del 25-S al nun almitir el so recursu d'amparu|obra=Públicu|fecha=6 de setiembre de 2016|fechaaccesu=31 d'ochobre de 2016|nome=Julia|apellidoapellíu=Pérez}}</ref> foi bien acoyida pola [[Asociación Víctimes del Terrorismu]]<ref>{{cita noticia|url=http://www.abc.es/espana/abci-victimas-sobre-candidatura-otegui-non-deberia-cuestionase-terrorista-201608250248_noticia.html|títulu=Alfonso Sánchez, presidente de l'Asociación de Víctimes del Terrorismu celebra la decisión de la Xunta Eleutoral|obra=ABC|fecha=25 d'agostu de 2016}}</ref> y criticada por formaciones polítiques como [[Xuníos Podemos]], [[Partíu Nacionalista Vascu]], [[Esquerra Republicana de Catalunya]] y [[Partíu Demócrata Catalán]].<ref>{{cita web|url=http://www.elmundo.es/espana/2016/08/24/57bd8y63ca4741297d8b4592.html|títulu=Xuníos Podemos sale en defensa de Otegi y denuncia una "enorme cacicada"|obra=El Mundo|fecha=24 d'agostu de 2016|fechaaccesu=26 d'agostu de 2016|nome=Álvaro|apellíos=Carvajal}}</ref><ref>{{cita web|url=http://www.diariosur.es/nacional/201608/25/podemos-independentistes-catalanes-cuestionen-20160824235332-v.html|títulu=Podemos, PNV ya independentistes catalanes cuestionen la esclusión de Otegi|obra=Sur|fecha=24 d'agostu de 2016|fechaaccesu=26 d'agostu de 2016}}</ref>
 
El 17 de xunu de 2017 foi escoyíu coordinador xeneral d'EH Bildu nel so congresu de refundación,<ref>{{cita web|url=http://www.publico.es/politica/congresu-eh-bildu-arnaldo-otegi-escoyíu-coordinador-xeneral-eh-bildu-84-votos.html|títulu=Arnaldo Otegi, escoyíu coordinador xeneral d'EH Bildu col 84% de los votos|obra=Públicu|fecha=17 de xunu de 2017|fechaaccesu=12 de xunetu de 2017|axencia=EFE}}</ref> pa lo cual abandonó la secretaría xeneral de [[Sortu]].<ref>{{cita noticia|títulu=Otegi va dexar la Secretaría Xeneral de Sortu pa liderar EH Bildu |url=http://www.eldiario.es/politica/Otegi-Secretaria-Xeneral-Sortu-EH_0_651985356.html|publicación=El Diariu|fecha=7 de xunu de 2017|fechaaccesu=12 de xunetu de 2017|axencia=EFE}}</ref>