Diferencies ente revisiones de «Chueta»

Diversos estudios realizaos, principalmente, pol ''Departamentu de Xenética Humana'' de la [[Universidá de les Islles Baleares]] acreditaron que conformen un bloque [[xenética]]mente homoxéneu allegada nes poblaciones xudíes orientales, pero tamién rellacionaos colos [[askenazí]]es y los xudíos norteafricanos, tantu nel analís del [[cromosoma Y]], d'ascendencia patrilineal, como nel del [[ADN mitocondrial]], d'ascendencia matrilineal.<ref>{{cita web |url= http://www.uib.es/servei/comunicacio/sc/projectes/arxiu/nousprojectes/xen/xen.pdf|títulu=Trés poblacions genèticament diferenciades a les Illes Balears |autor= |apellíu= |nome= |enllaceautor= |coautores= |fecha= |añu= |mes= |formatoformatu= Web institucional de la UIB, consultada 27-10-2009|obra= |editor= |editorial= UIB|allugamientu=|páxina= |páxina= |idioma= catalán|cita= }}</ref>

Por causa de la intensa actividá económica esterior volver# a entamar los contactos coles comunidaes xudíes internacionales, especialmente de [[Livorno]],<ref>{{cita web|url=http://www.comunitaebraica.org/main.htm|títulu=Web de la ''Comunità Ebraica di Livorno''.|autor=|apellíu=|nome=|enllaceautor=|coautores=|fecha=|añu=|mes=|formatoformatu=Web asociativa, consultada 5-11-2009|obra=|editor=|editorial=|allugamientu=|páxina=|páxina=|idioma=italianu ya inglés|cita=|urlarchivu=https://web.archive.org/web/20091203093231/http://www.comunitaebraica.org/main.htm|fechaarchivu=3 d'avientu de 2009}}</ref> [[Roma]], [[Marsella]] y [[Ámsterdam]], por aciu les cualos los conversos tienen accesu a lliteratura xudaica. Sábese que Rafel Valls, líder relixosu de los conversos mallorquinos, viaxó a [[Alexandría]] y [[Esmirna]] na dómina del falsu [[mesíes]] [[Shabtai Tzvi]], anque se desconoz si caltuvo dalgún contautu con él.<ref>Cortès, ''La nissaga…'' p. 153.</ref>

La llibertá de cultu priváu establecida poles lleis del final del [[franquismu]] fixo posible un ciertu contautu col xudaísmu y favoreció nos años 60 ciertos movimientos d'aproximamientu que nun se concretaron más allá del casu de Nicolau Aguiló, qu'en [[1977]] emigró a Israel y volvió al xudaísmu col nome [[Nissan ben Avraham]] llogrando darréu'l títulu de [[rabino]].<ref>Font, ''La fe vençuda…'' p. 163.</ref> Sía que non, el xudaísmu y los chuetas tuvieron una rellación de cierta ambivalencia pol fechu de tratase de xudíos de tradición cristiana, fechu non contempláu poles autoridaes polítiques y relixoses d'Israel, que paecen dar importancia al fechu de ser de ''tradición cristiana'', ente que pa los chuetas comenenciudos en dalguna forma d'aproximamientu, la so esistencia estremada namái s'esplica pol fechu de ser ''xudíos''.<ref>Per exemplu ver el final d'esti artículu: {{cita web |url= http://www.tarbutsefarad.com/index.php?option=com_content&task=view&id=2157&Itemid=1752|títulu= Fai 57 años que me "''comí un rabino''"|autor= |apellíu= Segura Aguiló|nome= Miquel|enllaceautor= |coautores= |fecha= |añu= |mes= |formatu= artículu d'opinión, consultáu 27-10-2009|obra= |editor= |editorial= |allugamientu= |páxina= |páxina= |idioma= castellanu|cita= }}</ref> Quiciabes esta dualidá esplica la esistencia d'un cultu sincréticu xudeocristianu denomináu ''cristianismu chueta'', per otra parte bien minoritariu, predicáu por [[Cayetano Martí Valls]].<ref>{{cita web |url= http://www.cayetanomartivalls.com|títulu= Web sobre Cayetano Martí Valls |autor= |apellíu= |nome= |enllaceautor= |coautores= |fecha= |añu= |mes= |formatoformatu= web privada na so memoria, consultada 27-10-2009|obra= |editor= |editorial= |allugamientu= |páxina= |páxina= |idioma= castellanu|cita= }}</ref>

Nos últimos años creóse l'asociación ''ARCA-Llegat Jueu'',<ref>{{cita web |url= http://www.arcallegatjueu.com/ |títulu= ARCA-Llegat Jueu |autor= |apellíu= |nome= |enllaceautor= |coautores= |fecha= |añu= |mes= |formatoformatu= web oficial, consultada 27-10-2009|obra= |editor= |editorial= |allugamientu= |páxina= |páxina= |idioma= catalán|cita= }}</ref> el grupu d'investigación ''Memòria del Carrer'',<ref>{{cita web |url= http://www.memoriadelcarrer.com|títulu= Memòria del Carrer|autor= |apellíu= |nome= |enllaceautor= |coautores= |fecha= |añu= |mes= |formatoformatu= web oficial, consultada 27-10-2009|obra= |editor= |editorial= |allugamientu= |páxina= |páxina= |idioma= catalán, castellán, inglés y hebréu|cita= }}</ref> el ''Institutu Rafel Valls'', de calter relixosu, la revista ''Segell''<ref>{{cita web|url=http://www.lleonardmuntanereditor.cat/book/show/249|títulu=Segell|autor=|apellíu=|nome=|enllaceautor=|coautores=|fecha=|añu=|mes=|formatoformatu=web de la editorial, consultada 27-10-2009|obra=|editor=|editorial=|allugamientu=|páxina=|páxina=|idioma=catalán y castellán|cita=|urlarchivu=https://web.archive.org/web/20100620064908/http://www.lleonardmuntanereditor.cat/book/show/249|fechaarchivu=20 de xunu de 2010}}</ref> y la ciudá de Palma integróse na ''Rede de Juderías''.<ref>{{cita web|url=http://www.redjuderias.org/rede/index.php|títulu=Red de Juderías|autor=|apellíu=|nome=|enllaceautor=|coautores=|fecha=|añu=|mes=|formatoformatu=web oficial, consultada 27-10-2009|obra=|editor=|editorial=|allugamientu=|páxina=|páxina=|idioma=castellanu|cita=|fechaaccesu=18 d'ochobre de 2009|urlarchivu=https://web.archive.org/web/20091002080956/http://www.redjuderias.org/rede/index.php|fechaarchivu=2 d'ochobre de 2009}}</ref> Tou ello implica empezar a pasar d'una actitú de tapecimientu, a la espresión d'una realidá plural que se manifiesta con naturalidá.