Diferencies ente revisiones de «Adolescencia»

 

=== Carauterístiques ===

 

Munches cultures difieren al respective de cuál ye la edá na que les persones apuerten a adultes. En diverses rexones, el pasu de l'adolescencia a la edá adulta va xuníu a [[ceremonia|ceremonies]] y/o [[fiesta|fiestes]], como por casu nel [[Benei Mitzvá]], que se celebra a los 12 años pa les neñes y 13 años pa los neños (12 Años pa los neños ortodoxos).<ref name="sidur">{{cita llibru|apellíos=Melamed |nome=Meir Matzliah (comentarios y notes) |títulu=Sidur hai-mercaz |añu=1983 |editorial=Centru Educativu Sefaradí Xerusalem |páxines=565/566 |ubicación=Xerusalem}}</ref> Anque nun esiste un consensu sobre la edá na que termina l'adolescencia, [[Sicoloxía|sicólogu]]s como [[Erik Erikson]] consideren que l'adolescencia toma dende los dolce o trece años hasta los venti o veintiún años.<ref>{{Cita web |url= http://html.rincondelvago.com/adolescencia_21.html |títulu= Adolescencia}}</ref> Según [[Erik Erikson]], esti periodu de los 13 a los 21 años ye la busca de la [[crisis d'identidá (psicoloxía)|identidá]], define al individuu pa tola so vida adulta quedando dafechu consolidada la [[personalidá]] a partir de los 21 años.<ref>[//ye.wikipedia.org/wiki/Erik_Erikson].</ref> Sicasí, nun puede xeneralizase, una y bones el final de l'adolescencia depende del desarrollu psicolóxicu, la edá esacta en que termina nun ye homoxénea y va depender de cada individuu, etc.

El primer cambéu identificable na mayoría de les muyeres ye l'apaición del [[botón mamariu]]. L'adolescencia nes muyeres empieza a los 10 o 12 años.

 

 

El vellu púbicu, so l'aición de los andróxenos adrenales y ováricos, ye finu, escasu y apaez primeramente a lo llargo de los [[llabios (xenitales)|llabios mayores]], y depués vase espandiendo. El vellu púbicu en dellos casos coincide col desarrollu mamariu y n'otros pue ser el primer niciu puberal. Suel empezar a notase a los 9 o 10 años d'edá. Al pasar los años, el vellu pubiano faise más gruesu y menos llaciu, mestu, rizáu y cubre la superficie esterna de los llabios, y estiéndese hasta'l [[monte de Venus]], y algama la forma triangular carauterística adulta dempués de 3 a 5 años (aproximao ente los 15 y 16 años d'edá). El [[vellu axilar]] y el [[vellu corporal]] apaecen más tarde.

 

=== Altor: l'estirón de l'adolescencia ===

 

Anguaño considérase que la medría na velocidá de crecedera ye'l primer signu d'entamu de la pubertá nes neñes, anque ye más bono de visualizar dichu cambéu nel [[botón mamariu]]. La crecedera corporal nun ye homoxéneu, polo xeneral apréciase un gradiente distal:proximal, esto ye, los [[pie]]s y les [[mano|manes]] crecen primero que les [[pierna|piernes]] y los [[antebrazu|antebrazos]], y éstos facer primero que los [[zanca|zanques]] y los [[brazu|brazos]]. La [[articulación del cadril|cadril]] crez primero que los [[costazu|costazos]] y el tueru, qu'acompáñase d'una [[epífisis]] vertebral transitoria. Tolos órganos participen nel estirón de la crecedera, sacante la [[cabeza]], el [[timu]], el texíu linfático y la [[grasa]] subcutánea. L'entamu del estirón ye variable n'edá, polo que los padres o l'adolescente puede manifestar esmolición por una supuesta precocidá o retardo na crecedera. Les [[nutrición|necesidad nutricionales]] fáense más intenses, hai [[disimetría]] fisiolóxica que causa cierta torpeza motora, aumenta'l metabolismu del [[calciu]] nel periodu de crecedera rápida.