Wikipedia

Diferencies ente revisiones de «Furnarius rufus»

Navegar l'historial de mou interactivu
← Edición más antiguaEdición más nueva →
Contenido eliminado Contenido añadido
VisualTestu wiki
m Bot: Troquéu automáticu de testu (- el [[e + l'[[e)
Sin resumen de edición
Etiqueta: edición de fonte 2017
Llinia 1:
{{Tradubot3|Furnarius rufus}}
 
{{noaves}}
{{Ficha de taxón
Línea 27 ⟶ 25:
 
 
''''''''Furnarius rufus''''', <ref name="Sociedá Española d'Ornitoloxía"></ref><ref name="NATURE WORLDWIDE: WICE">[http://www.birdlist.org/arxentina.htm «Nature Worldwide: WICE.»] Aves d'Arxentina. Consultáu'l 7 de marzu de 2015.</ref> tamién conocíu como '''alonsito''' (n'[[Arxentina]] y [[Paraguái]]),<ref name="Furnarius rufus subespecies distribución"></ref> '''caseru''' (n'Arxentina),<ref name="Nomes vulgares de delles aves d'Ente Ríos">[http://digital.bl.fcen.uba.ar/Download/008_ElHornero/008_ElHornero_v007_n03_articulo397.pdf «Nomes vulgares de delles aves d'Ente Ríos.»] ''El Forneru''. Consultáu'l 22 de xineru de 2015.</ref> '''tiluchi''' (en [[Bolivia]]), a cencielles '''forneru''' (n'[[Uruguái]] y Arxentina) o '''joão-de-folla''' (en portugués, en [[Brasil]]),<ref name="Furnarius rufus subespecies distribución"></ref> ye una [[especie]] d'[[ave]] [[Passeriformes|paseriforme]] perteneciente a la [[Familia (bioloxía)|familia]] de los furnáridos ([[Furnariidae]]), y que de la mesma compon xuntu con otros cinco especies el [[Xéneru (bioloxía)|xéneru]] ''[[Furnarius]]''. Ye un [[Passeriformes|páxaru]] pequeñu que mide ente 16-23&nbsp;cm de llargor y nun presenta [[dimorfismu sexual]] aparente. Ye reinaln'endemismu d'[[América del Sur]] y ta presente nuna amplia variedá de hábitats.
 
El forneru común ye un ave insectívora que consigue'l so alimentu mientres camina pel suelu. La so dieta consiste principalmente en pequeños invertebraos como [[Coleoptera|coleópteros]], [[Gryllidae|grillos]], [[Lepidoptera|camparinescaparines]] y otros [[Insecta|inseutos]]. Trátase d'una especie [[monoginia|monógina]] que constrúi un carauterísticu [[Nieru|nial]] de folla nd'árboles, [[Construcción|construcciones]] y otres estructures. La fema deposita de trés a cuatro güevos, que dambos sexos ayuden a guarar. Al ser un ave de vezos non [[Migración de les aves|migra a otras migratorioszones]], vive y reproduzse nel so área de residencia. Por cuenta de la so amplia área de distribución y la so bayura en medría, el forneru común ye clasificáu como d'[[Especie so esmolición menor|esmolición menor]] pola [[Unión Internacional pal Caltenimientu de la Naturaleza]].<ref name="LC"></ref>
 
El forneru común favorecerfavorécese cola presencia del [[Homo sapiens|ser humanu]], convirtiéndose nel centru de munches [[Leyenda|leyenda]] y [[canción|canciones]] pertenecientes al [[folclore]] de les persones d'América del Sur. Amás, el llabradores almiten al forneru común una y bones ésti protexe'l [[Plantadera|semáu]] d'inseutos dañibles. Ye l'ave nacional de l'[[Arxentina]] dende 1928.<ref name="Del forneru y otros páxaros">[http://www.lanacion.com.ar/1182460-del forneru-y-otros-pajaros «Del forneru y otros páxaros.»] ''La Nación''. Consultáu'l 22 de xineru de 2015.</ref> Apaeció na moneda [[Austral (moneda)|austral]] arxentina de mediu centavu acuñada en 1985.
 
== Taxonomía ==
 
El forneru común describióse per primer vegada en 1788 por [[Johann Friedrich Gmelin]] nel primer tomu de la so obra ''[[Systema Naturae . . . editio decima tertia, aucta, reformata|Systema Naturae]]'', sol [[nome científicu]] de ''Merops rufus'',<ref name="Systema Naturae">[http://www.biodiversitylibrary.org/item/10285#page/477/mode/1up «''Systema Naturae per Regna Tria Naturae, Secundum Classes, Ordines, Xenera, Species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis''»]. Gmelin, Johann Friedrich (en llatín). Consultáu'l 10 de xineru de 2015.</ref> <ref name="Furnarius rufus rufus taxonomía">[http://digital.bl.fcen.uba.ar/Download/008_ElHornero/008_ElHornero_v011_n02_articulo113.pdf «Contribución al estudiu de les aves de San Luis.»] ''El Forneru''. Consultáu'l 10 de xineru de 2015.</ref> anque [[Philibert Commerson]] realizó delles notes sobre la especie en 1767, d'un espécime que llogró na [[Ancón de Barragán]], mientres la espedición de [[Louis Antoine de Bougainville]]. Commerson llamó al forneru común como ''Turdus fulvus'' y les sos notes fueron publicaes en 1779 por [[Georges Louis Leclerc|Georges Buffon]] na so obra ''Histoire Naturelle''.<ref name="El Forneru Ave Nacional">[https://books.google.com.ar/books?id=iI6JExdQ4mAC&pg=PA41&lpg=PA41&dq=Merops+rufus+a+furnarius+rufus&source=bl&ots=hANelgcoB7&sig=g2JBk4co-gKiidE9otAD7AmLjkg&hl=es&sa=X&ei=FGaxVLrnD6-ZsQS7q4CQBw&vei=0CEoQ6AEwBw#v=onepage&q&f=false «El Forneru, Ave Nacional.»] Narosky, Tito; Carman, Raúl. Consultáu'l 10 de xineru de 2015.</ref><ref name="Histoire Naturelle">[http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k975106/f514.tableDesMatieres ''Histoire Naturelle des Oiseaux Volume XXI'', páxina 476.] Buffon, Georges (en francés). Consultáu'l 29 de marzu de 2015.</ref> El so [[nome científicu]] actual utilizar por primer vegada na ornitoloxía nel llibru ''Zoology of the Voyage of H.M.S. Beagle'', publicáu pol [[Ornitoloxía|ornitólogu]] inglés [[John Gould]] en 1841.<ref name="El Forneru Ave Nacional"></ref><ref name="Zoology of the Voyage">[https://books.google.com.ar/books?id=GsdCAAAAYAAJ&printsec=frontcover&dq=the+zoology+of+the+voyage+of+h.m.s.+beagle+Part+3.+Birds&hl=es&sa=X&ei=CHSxVNakFabdsATGkILYCQ&vei=0CD8Q6AEwAw#v=onepage&q&f=false ''Zoology of the Voyage of H.M.S. Beagle'', páxina 64.] Gould, John (n'inglés). Consultáu'l 10 de xineru de 2015.</ref>
 
Anguaño, el forneru común compon xuntu con otros cinco especies el [[Xéneru (bioloxía)|xéneru]] ''[[Furnariidae|Furnarius]]'', que de la mesma pertenez a la [[Familia (bioloxía)|familia]] de los ''[[furnáridos]]'',<ref name="Subespecies">[http://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=560127 «Furnarius rufus (Gmelin, 1788).»] Integrated Taxonomic Information System (n'inglés). Consultáu'l 11 de xineru de 2015.</ref> qu'entiende a [[aves]] [[passeriformes]] naturales d'[[América Central]] y [[América del Sur]].<ref name="Paseriformes Allugamientu">[http://animaldiversity.ummz.umich.edu/accounts/Furnariidae/ «Furnariidae ovenbirds.»] Animal Diversity Web (n'inglés). Consultáu'l 8 de marzu de 2014.</ref> El pariente más cercanu del forneru común ye'l [[Furnarius cristatus|forneru copetón]] (''Furnarius cristatus''), que presenta un [[plumaxe]] y costumes similares al ''Furnarius rufus'',<ref name="Family Ovenbirds (Furnariidae)">[http://www.hbw.com/species/rufous-forneru-furnarius-rufus «Rufous Forneru (Furnarius rufus).»] ''Handbook of the Birds of the World Alive'' (n'inglés). Consultáu'l 10 de xineru de 2015.</ref> anque'l forneru copetón ye más pequeñu y tien el so carauterísticu copete.<ref name="Furnarius rufus rufus taxonomía"></ref>
 
La pallabra ''Furnarius'' del so [[nome binomial]] deriva del [[llatín]] ''furnus'', que fai referencia al [[fornu de leña|horno de folla]], que la so forma ye similar a la del [[Nieru|nial]] del forneru. Per otru llau, l'[[epítetu]] ''rufus'', tamién en llatín, denota el tonu [[Ablondu (color)|ablondu]] que tien el plumaxe del forneru.<ref name="El Forneru Ave Nacional"></ref> Nel 2003, la [[Sociedá Española d'Ornitoloxía]] encamentó'l nome de forneru común pa nomar a la especie ''Furnarius rufus''.<ref name="Sociedá Española d'Ornitoloxía">[http://www.seo.org/wp-content/uploads/2014/03/ORDE-PASSERIFORMES-FAMILIES-EURYLAIMIDAE-A-RHINOCRYPTIDAE_8.pdf «Nomes en castellán de les aves del mundu encamentaos pola SEO.»] [[Sociedá Española d'Ornitoloxía]]. Consultáu'l 13 de xineru de 2015.</ref>
 
=== Subespecies ===
Línea 55 ⟶ 52:
* ''F. r. schuhmacheri'', descritu por [[Alfred Laubmann|Laubmann]] en 1933. Habita al norte y al este de Bolivia, dende los departamentos de [[Departamentu de La Paz (Bolivia)|La Paz]] y [[Departamentu del Beni|Beni]] hasta'l departamentu de [[Departamentu de Tarija|Tarija]].<ref name="Furnarius rufus subespecies distribución"></ref>
 
Enantes, la subespecie ''albogularis'' denominardenominase solcol nome de ''badius'' y foi clasificada equivocadamente dientro del xéneru ''[[Turdus]]''. Dellos autores entá nun consideren la subespecie ''Furnarius rufus schuhmacheri'' como tal, yá que aseguren que les descripciones feches tán basaes en especímenes deterioraos.<ref name="Family Ovenbirds (Furnariidae)"></ref>
 
== Descripción ==
 
{{Imaxe múltiple |
posición_tabla = left
Línea 80 ⟶ 76:
 
=== Vocalizaciones ===
 
[[Archivu:Furnarius rufus.ogg|thumb|220px|right|Cantar y llamada d'una pareya de forneros comunes grabáu en Artur Nogueira, [[Brasil]].]]
 
Línea 88 ⟶ 83:
 
== Ecoloxía y comportamientu ==
 
[[Archivu:Furnarius rufus-3.jpg|thumb|170px|left|Forneru común sobre un parrotal nel Parque da Independência, Brasil.]]
 
El forneru común ye reinal,'endemismu d'[[América del Sur]] y ye xeneralmente atopáuatópase en hábitats d'escasa vexetación como [[Herbazal|pastizal]] y [[Matorral|matorral]]. Tamién lo repara en [[Parque urbanu|parques urbanos]], tierres agrícoles, [[Xardín]] y otres árees urbanes. L'hábitat d'ésta ave tien de contener [[folla]] pa la construcción del nial. El forneru común vive usualmente en tierres baxes, cerca de [[Cuerpu d'agua|cuerpo d'agua]], anque la so área de residencia tamién inclúi hábitats en [[Bolivia]] a 3500&nbsp;m d'altor.<ref name="Hábitat 1"></ref> El forneru común distribúise dende'l norte de [[Bolivia]] y el centru de [[Brasil]] hasta [[Uruguái]] y el centru d'[[Arxentina]].<ref name="The Birds of South America: Vol. II"></ref>
 
El forneru común ye un ave sedentaria, de vuelu curtiu y abondo territorial. El territoriu d'una pareya de forneros varia ente 0.25-1 hectárees y ye defendíu por dambos individuos mientres tol añu. A pesar de que la llonxevidá d'esta especie nun foi bien estudiada, rexistróse que siquier el 71,4&nbsp;% de forneros comunes adultos sobreviven añalmente nel so hábitat natural, con una esperanza de vida promedio que varia ente trés y cuatro años,<ref name="THE BREEDING OF RUFOUS FORNEROS (FURNARIUS RUFUS)">[https://sora.unm.edu/sites/default/files/journals/condor/v082n01/p0058-p0068.pdf «The Breeding of ''Rufous forneros'' (''Furnarius rufus'').»] The Cooper Ornithological Society (n'inglés). Consultáu'l 15 de febreru de 2015.</ref> anque tamién se demostró que son capaces de vivir hasta los ocho años.<ref name="LONGEVITY OF WILD BIRDS BRASIL">[https://sora.unm.edu/sites/default/files/journals/jfo/v051n02/p0144-p0148.pdf «Longevity of Wild Birds Obtained During a Banding Program in Sao Paolo, Brasil.»] ''Journal of Field Ornithology'' (n'inglés). Consultáu'l 15 de febreru de 2015.</ref> Los principales depredadores del forneru común son les [[Ave de presa|aves de presa]], [[Serpentes|culiebres]], [[Lacertilia|llagartos]], [[Didelphis albiventris|papalbes]], [[Vulpini|foinos]] y otros [[Felidae|félidos]].<ref name="Un páxaru albañil: el forneru"></ref>
Línea 98 ⟶ 92:
 
=== Alimentación ===
 
El forneru común aliméntase principalmente d'[[insecta|inseutos]] como [[gryllidae|grillos]], [[blattodea|cucaraches]], [[Lepidoptera|camparines]], [[coleoptera|escarabayos]], [[acrididae|llagostes]], [[formicidae|formigues]] y [[nezara viridula|chinches]].<ref name="Alimentación de delles aves de La Pampa">[http://digital.bl.fcen.uba.ar/Download/008_ElHornero/008_ElHornero_v011_n04_articulo322.pdf «Alimentación de delles aves de La Pampa.»] ''El Forneru''. Consultáu'l 29 de xineru de 2015.</ref><ref name="OBSERVACIONES DE CAMPU NA ALIMENTACIÓN DE LES AVES"></ref> Tamién formen parte de la so dieta otros pequeños [[invertebráu|invertebraos]] como [[lumbricidae|merucos]], [[cascoxu|cascoxos]], [[vierme]]s y [[Araneae|arañes]].<ref name="Un páxaru albañil: el forneru">[http://www.nortecorrientes.com/article/1763/un-pajaro-albanil-el forneru «Un páxaru albañil: el forneru.»] ''Diariu Norte Corrientes''. Consultáu'l 29 de xineru de 2015.</ref><ref name="Alimentación Río de los Sauces">[http://bibliotecavirtual.unl.edu.ar/publicaciones/index.php/Natura/article/view/3730/5632 «Alimentación d'aves insectívores nun monte de coníferes en Ríu de los Sauces.»] ''Natura Neotropicalis''. Consultáu'l 14 de febreru de 2015.</ref> Dacuando nútrese de [[grana|granes]], [[vexetal|vexetales]], [[fruta|frutes]] y [[pan]].<ref name="OBSERVACIONES DE CAMPU NA ALIMENTACIÓN DE LES AVES">[http://www.museoameghino.gob.ar/archivos/repositorios/102_descarga_30_biologica_n13.pdf «Observaciones de campu na alimentación de les aves.»] ''Biolóxica''. Consultáu'l 27 de xineru de 2015.</ref><ref name="Feeding associations between capybaras and birds">[http://www.scielo.br/pdf/rbzool/v22n3/26194 «Feeding associations between capybaras Hydrochoerus hydrochaeris (Linnaeus) (Mammalia, Hydrochaeridae) and birds in the Lami Biological Reserve.»] ''Revista Brasileira de Ornitologia'' {{en}}. Consultáu'l 30 de xineru de 2015.</ref><ref name="Llista sobre'l conteníu estomacal de les aves arxentines">[http://digital.bl.fcen.uba.ar/Download/008_ElHornero/008_ElHornero_v007_n03_articulo402.pdf «Llista sobre'l conteníu estomacal de les aves arxentines.»] ''El Forneru''. Consultáu'l 15 de febreru de 2015.</ref> Amás, rexistróse que'l forneru común ye capaz de prindar pequeños [[pisces|peces]] y [[cucharapa|cucharapes]] para'l so consumu.<ref name="CUATRO FURNARIIDAE ‘PESCANDO’">[http://www.avesargentinas.org.ar/12/observacion/NuestrasAves/55/revista_les nueses_aves55_nota07.pdf «Cuatro Furnariidae 'pescando'.»] ''Les nueses Aves''. Consultáu'l 27 de xineru de 2015.</ref> Ésti páxaru recueye'l so alimentu mayoritariamente mientres camina o realiza pequeños trotes. Ye común velo nel suelu buscando la so comida ente les fueyes seques y la vexetación escasa. Tamién rexistra'l fango y la corteza de los árboles en busquen de posibles preses.<ref name="Hábitat 1"></ref><ref name="Alimentación de delles aves de La Pampa"></ref> Si prinda un invertebráu o inseutu enforma grande estazar.<ref name="OBSERVACIONES DE CAMPU NA ALIMENTACIÓN DE LES AVES"></ref>
 
El forneru común xeneralmente busca la so comida solo o cola so pareya, anque tamién puede integrase eventualmente a un grupu de [[Mimus saturninus|calandrias]] (''Mimus saturninus'').<ref name="BIRD MIXED FLOCK LED BY Cypsnagra hirundinacea">[http://www.scielo.br/pdf/rbbio/v60n3/3933.pdf «Raptors and "Campu-zarrao" Bird Mixed Flock Led by ''Cypsnagra hirundinacea'' (Emberizidae: Thraupinae).»]. Ragusa-Netto, José (n'inglés). Consultáu'l 18 de febreru de 2015.</ref> Mientres la dómina de reproducción, los [[Polluelo|polluelopolluelos]] son alimentaos con [[Anisoptera|libélulas]], [[gata|gates]], [[mosca|mosques]] y otros pequeños inseutos ya invertebraos.<ref name="A reprodução do joão-de-folla"></ref>
 
=== Reproducción ===
 
[[Archivu:JoaodeBarroemguanandi.jpg|thumb|240px|left|Pareya de forneros comunes construyendo un nial sobre un árbol.]]
 
Línea 113 ⟶ 105:
Dambos padres alimenten a les críes desque nacen hasta los 4-5 díes dempués de que los pequeños abandonen el nial. Mientres primeres trés selmanes depués d'abandonar el nial, los pitucos amodo independícense de los sos padres, anque permanecen nel territoriu de los sos padres por aprosimao nueve meses ya inclusive pueden ayudar a los sos padres a construyir el nial pa la próxima temporada de reproducción.<ref name="THE BREEDING OF RUFOUS FORNEROS (FURNARIUS RUFUS)"></ref>
 
=== NialNieru ===
 
El forneru común constrúi'l so nialnieru principalmente ente los meses d'abril y xunu, empezando la construcción ente 3-4 meses enantes de la postura de los güevos.<ref name="THE BREEDING OF RUFOUS FORNEROS (FURNARIUS RUFUS)"></ref> El nial ye construyíu tantu pol machu como pola fema nun periodu de tiempu que varia ente los cuatro díes hasta alredor d'un mes dependiendo de la disponibilidad de los materiales. Mientres dichu periodu, les glándules salivales del forneru común s'[[Hipertrofia|hipertrofian]], fechu que-y apurre una mayor cantidá de cuspia. El nial tien la forma d'un fornu de folla y ye construyíu con folla combinada con fibres vexetales, [[Crin|crin]], cuchu y piedres pequeñes.
[[Archivu:Horneroynido.jpg|thumb|230px|left|Forneru sobre un nial termináu.]]
 
Nel interior, un tabique estrema la entrada de la cámara d'incubación, que usualmente ye recubierta con plumes y paya. La entrada del nial puede tar allugada del llau derechu o del llau esquierdu,<ref name="Forneros: El Forneru">[http://digital.bl.fcen.uba.ar/Download/008_ElHornero/008_ElHornero_v006_n03_articulo462.pdf «Forneros.»] ''El Forneru''. Consultáu'l 20 de febreru de 2015.</ref> ente que la orientación de la mesma entá ye un misteriu. Estos niales son allugaos n'árboles o otres estructures que dexen al forneru común tener una bona visibilidá de la contorna. N'ocasiones, los forneros comunes abandonen el nialnieru incompletu por cuenta de la falta de materiales. Una vegada termináu, el pesu promediu del nialnieru ye de 5 kilogramos. Una pareya de forneros constrúi cada añu un nialnieru nuevu, anque se rexistraron casos onde reutilicen los niales. A pesar de la seguridá qu'aprove'l nialnieru, los forneros prefieren dormir na vexetación trupa.<ref name="A reprodução do joão-de-folla"></ref>
 
Los niales abandonaos d'ésta especie son utilizaos por una amplia variedá d'aves, tales como [[Tarphonomus certhioides|bandurritas chaqueñas]], [[Myiodynastes maculatus|benteveos rayaos]], [[Myiarchus swainsoni|burlistos pico pardu]], [[Glaucidium brasilianum|caburés chicos]], [[Sturnus vulgaris|estorninos pintos]], [[Tachycineta leucorrhoa|golondrines cejiblanca]], [[Progne tapera|golondrines pardes]], [[Passer domesticus|gorriones comunes]], [[Sicalis flaveola|xilgueros doraos]], [[Xolmis irupero|monxines blanques]], [[Machetornis rixosa|picabueyes]], [[Troglodytes aedon|mures comunes]], [[Leptasthenura platensis|coluditos copetones]] y [[Agelaioides badius|tordos músicos]].<ref name="REUTILIZACIÓN DE NIDO CÓRDOBA">[http://www.avespampa.com.ar/Notes/Reutilizacion_Niales.pdf «Reutilización de niales por aves na área central de Córdoba, Arxentina.»] ''Les nueses Aves''. Consultáu'l 18 de febreru de 2015.</ref><ref name="Usu de niales pol estornín pintu">[http://www.avesargentinas.org.ar/12/observacion/NuestrasAves/55/revista_les nueses_aves55_nota14.pdf «Usu de niales de forneru (Furnarius rufus) pol estornín pintu (Sturnus vulgaris).»] ''Nótulas Faunístiques''. Consultáu'l 18 de febreru de 2015.</ref>
Línea 126 ⟶ 118:
El forneru común ye un ave [[Sinantropia|sinantrópica]] que resultó mayormente beneficiáu pola esistencia del [[Homo sapiens|ser humanu]]. Les [[Construcción|construcciones]] y estructures feches pol home son munches vegaes utilizaes por estes aves pal allugamientu de los sos niales,<ref name="PREFERÊNCIA OCUPACIONAL DE NINHOS DE JOÃO-DE-BARRU">[http://revistaseletronicas.pucrs.br/ojs/index.php/biodiversidadepampeana/article/viewFile/2576/2000 «Preferência ocupacional de ninhos de Joâo-de-Barru (''Furnarius rufus'', Gmelin) ente área urbanizada y natural.»] ''Biodiversidade Pampeana'' (en portugués). Consultáu'l 19 de febreru de 2015.</ref> como asina tamién los sistemes de riego facilita'l llogru del fango pa los sos niales. Amás, el removimientu de la tierra nos campos agrícoles y el segáu de les distintes [[Hierba|hierba]] facilíta-y la xera d'atopar el so alimentu.<ref name="Mechanical cattle: bird opportunists">[http://www4.museu-goeldi.br/revistabrornito/revista/index.php/BJO/article/viewFile/5215/pdf_834 «Mechanical cattle: lawn mower attracts the Smooth‑billed Ani (''Crotophaga ani'') and an assemblage of bird opportunists in southeastern Brazil.»] ''Revista Brasileira de Ornitologia'' (n'inglés). Consultáu'l 19 de febreru de 2015.</ref> Sicasí, el forneru común sueli ser vulnerable a los choques y accidentes contra los automóviles.<ref name="Roadkill of neotropical birds">[http://www.lauxen.net/conecte/referencies/Rosa_2012a.pdf «Seasonality and habitat types affect roadkill of neotropical birds.»] ''Journal of Environmental Management'' (n'inglés). Consultáu'l 19 de febreru de 2015.</ref> Per otra parte, les persones tamién se beneficiaron cola esistencia del forneru, que s'alimenta de munchos inseutos ya invertebraos que son perxudiciales pa la [[Sema|llantadera]], anque n'ocasiones al construyir el so nial sobre los postes telefónicos o de tensión pueden causar [[Cortocircuito|cortocircuito]], ente otros problemes.<ref name="Los niales d'aves nos postes telefónicos">[http://digital.bl.fcen.uba.ar/Download/008_ElHornero/008_ElHornero_v008_n02_articulo250.pdf «Los niales d'aves nos postes telefónicos.»] ''El Forneru''. Consultáu'l 19 de febreru de 2015.</ref>
 
El forneru común ye l'ave nacional de l'[[Arxentina]] dende 1928.<ref name="Del forneru y otros páxaros"></ref> Tamién apaeció na [[Austral (moneda)|moneda austral]] de mediu centavu de dichu país acuñada en 1985. Amás ta presente en diverses [[sellu postal|estampillasestampilles]] tantu arxentines, brasileras como uruguayes. Nel [[Partíu de Roque Pérez]], provincia de [[Buenos Aires]] alcuéntrase'l monumentu al forneru.
 
Por cuenta de la so popularidá, el forneru común convertir nel centru de munches [[Leyenda|leyenda]] y [[canción|canciones]] pertenecientes al [[folclore]] de les persones d'[[América del Sur]].<ref name="El forneru, esi paciente constructor de ranchos d'adobe">[http://www.lanacion.com.ar/1016923-el forneru-esi-paciente-constructor-de-ranchos-de-adobe «El forneru, esi paciente constructor de ranchos d'adobe.»] ''La Nación''. Consultáu'l 19 de febreru de 2015.</ref><ref name="Lleendes qu'arrodien al forneru">[http://www.lanacion.com.ar/1429451-les-misterioses-lleendes-que-arrodien-al forneru «Les misterioses lleendes qu'arrodien al forneru.»] ''La Nación''. Consultáu'l 23 de febreru de 2015.</ref> El so cantar, xuntu col d'otres aves, foi una inspiración pal compositor clásicu [[Olivier Messiaen]]. El poeta arxentín [[Leopoldo Llugones]] compunxo una poesía sobre'l forneru.
Línea 134 ⟶ 126:
 
== Bibliografía ==
 
* Narosky, Tito; Carman, Raúl (2008). ''El Forneru, Ave Nacional''. Buenos Aires: Albatros. <small>ISBN 978-950-24-1245-0.</small>
 
Línea 144 ⟶ 135:
 
== Enllaces esternos ==
 
{{commonscat}}
{{wikispecies}}
Línea 158 ⟶ 148:
[[Categoría:Animales descritos en 1788]]
[[Categoría:Aves d'América del Sur]]
[[Categoría:TBSpecies]]
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/wiki/Furnarius_rufus»