Diferencies ente revisiones de «Aguardiente»
Contenido eliminado Contenido añadido
m iguo testu: legalmente => llegalmente |
mSin resumen de edición |
||
Llinia 1:
{{wikificar|t=20110308|gastronomía|}}
Avérase l'apaición de la ellaboración de bébores destiladas, xuntu col usu d'[[alambique]]s y alquitaras por alquimistas árabes na antigüedá, pero los métodos de destilación nun se desenvolvieron dafechu hasta finales de la [[Edá antigua]] y principios de la [[Edá Media]]. La fabricación de bébores destiladas esparder por toa Europa y el mundu, dando pasu a una gran variedá de sabores, colores y arumes, que se dan en función del tipu de [[destilación]], de [[materia primo]] destilada y d'aditivos. Estes propiedaes camuden d'una [[cultura]] a otra d'alcuerdu a los costumes, según l'usu mesmu del términu ''aguardiente''.
== Historia ==
Na Antigüedá yá s'utilizaba l'arte de destilar. Usáu en [[arume]]ría, pero non pa llograr bébores alcohóliques. L'arte de destilar apruz na cultura occidental de mano de la [[Mundu árabe|cultura árabe]] medieval al traviés d'[[España]]. [[Alambique]] ye pallabra árabe, lo mesmo que «alcohol». Dambes pallabres pasaron a les llingües europees. Otros inventos árabes, como l'azucre, pasen a les llingües europees, ensin l'artículu: sucre, Zucker, sugar, zucchero, etc. En [[llatín]] clásicu nun esiste una pallabra pa designar l'alcohol. Namái nel llatín medieval tardíu empieza a ser llamáu «''spiritus vini''», evitando latinizar la pallabra alcohol.
Línea 36 ⟶ 35:
=== Asia ===
De la llectura de llibros y folletos sobre la cocina de [[Mongolia]] paez deducise que “arkhi”, “archi” o “arki”, etc. ye una espresión bien xenérica, del mesmu raigañu que ''arrac'', que sirve pa designar cualquier bébora alcohólico d'alta graduación y en consecuencia proveniente de destilación. Pa estremar el destilado de lleche del destilado rusu llamáu [[vodca]].<ref group="Notes"> En Rusia, a diferencia de lo qu'asocede n'Occidente, la pallabra vodca tien un significáu bien xenéricu, equivalente más o menos a la inglesa ''spirit''. Designa cualquier bébora espirituosa d'alta graduación.</ref><ref>{{cita llibru |títulu= Guía internacional del chigre. Aguardientes. Aperitivos. Combinaos. Llicores(traducción española de ''Michael's Jackson Pocket chigre Book '', 3ª ed., Barcelona, 1994, ad vocem Absenta.)|autor=Michael Jackson}}</ref> Los mongoles falen de “shimiyn arki” y los que nun lo son de “arki mongol”, esto ye, de ''arrac mongol''. El “shimiyn arki” suel ser de bien pocos graos, unos dolce (12%). La operación cuerre al cargu de los fabricantes y ellaboradores de productos lácteos artesanales.▼
▲De la llectura de llibros y folletos sobre la cocina de [[Mongolia]] paez deducise que “arkhi”, “archi” o “arki”, etc. ye una espresión bien xenérica, del mesmu raigañu que ''arrac'', que sirve pa designar cualquier bébora alcohólico d'alta graduación y en consecuencia proveniente de destilación. Pa estremar el destilado de lleche del destilado rusu llamáu [[vodca]].<ref group="Notes"> En Rusia, a diferencia de lo qu'asocede n'Occidente, la pallabra vodca tien un significáu bien xenéricu, equivalente más o menos a la inglesa ''spirit''. Designa cualquier bébora espirituosa d'alta graduación.</ref><ref>{{cita llibru|títulu= Guía internacional del chigre. Aguardientes. Aperitivos. Combinaos. Llicores(traducción española de ''Michael's Jackson Pocket chigre Book '', 3ª ed., Barcelona, 1994, ad vocem Absenta.)|autor=Michael Jackson}}</ref> Los mongoles falen de “shimiyn arki” y los que nun lo son de “arki mongol”, esto ye, de ''arrac mongol''. El “shimiyn arki” suel ser de bien pocos graos, unos dolce (12%). La operación cuerre al cargu de los fabricantes y ellaboradores de productos lácteos artesanales.
“Airag” o “Ayran” o “Aiven”, etc., lo mesmo que “chigee” o “chigi”, igual que “kumis”, paecen ser pallabres aptes pa designar el yogur con alcohol, pero inda non destilado. Independientemente de la etimoloxía d'estes pallabres y de la so esacta significación, en Mongolia prauticar dende dómines remotes l'arte de destilar yogures lleldaos alcohólicamente. Esi aguardiente de yogur puede denominase con razón ''«aguardiente mongol»''.
=== Xunión Europea ===
La posibilidá d'añedir ciertes sustances a la materia primo, o al destilado, plantega la necesidá de determinar hasta qué puntu l'aguardiente asina tratáu pue ser consideráu tal.
Nun se considera aguardiente'l [[destilado]] resultante d'haber macerado frutes n'alcohol, esto ye, destilar un “alcoholado”. La [[Derechu de la Xunión Europea|llexislación comuñal]] contrapone “aguardiente de fruta” a “bébora espirituosa de frutos” pa estremar dambos destilados.<ref>{{cita web |url=http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:31989R1576:ye:NOT|títulu=Vid.Reglamentu (CEE) nᵘ1576/89 del Conseyu de 29 de mayu de 1989 Art I, nᵘ 4.}}Esi reglamentu foi sustituyíu pol nᵘ110/2008 del Parllamentu Européu y del Conseyu de 15 de xineru de 2008, ensin camudar de criteriu, qu'agora s'atopa recoyíu nel Anexu I.</ref> Ye distintu'l sabor y calter de la bébora resultante d'haber destilado [[sidra]] que'l sabor y calter de la bébora resultante d'haber macerado mazanes n'alcohol, con o ensin posterior destilación. Nel casu de determinaes frutuques —como l'[[artimora]], el [[xardón]], los [[arándanu|arándanos]] y otres poques— la llexislación comuñal tolera que s'utilice la pallabra “aguardiente”, magar que trátase de “una bébora espirituosa de frutu”,<ref>Cfr. Reglamentu 1576/89 Nᵘ 2.El Reglamentu nᵘ110/2008 Anex II, aumenta'l númberu de frutuques. </ref> pero ello ten de ser aprobáu en cada casu por un comité. Diz asina:
{{cita|“Van Poder denominase ''aguardiente de'' siguíu del nome del frutu, les bébores espirituosas llograes por maceración, en proporción mínima de 100 kg de frutos por 20 llitros d'alcohol a 100% vol, de determinaes bagues y otros frutos como artimores, mores, arándanos y otros, parcialmente lleldaos o non lleldaos”.}} La razón ye que ye bien difícil llograr un lleldáu alcohólicu d'eses [[frutuca|frutuques]]. Con tou esixe la usu de muncha [[fruta]]; por casu, nel casu de l'artimora, pa ellaborar un llitru d'aguardiente d'artimora han d'utilizase nada menos que once [[Sistema Internacional d'Unidad|kilos]] d'artimores.
Pa caltener el sabor a la [[materia primo]], el resultáu de la destilación hai de tener una graduación alcohólica en redol a los 80 graos d'alcohol; esto ye, l'alcohol hai de tar pocu ''rectificáu''. Les lexislaciones esixen un máximu de destilación según los diversos aguardientes, por que caltengan les carauterístiques peculiares d'arume y sabor mesmes de la materia alcoholígena de procedencia. A partir de los 96 graos, anque inda seya perceptible un leve sabor a la materia primo utilizada, el destilado dexa de tener la considerancia d'aguardiente, pa ser consideráu a cencielles alcohol. Lo propio de los aguardientes ye caltener borrafes —y por tanto sabor y carauterístiques— del [[Fermentadura alcohólica|lleldáu alcohólicu]] oxetu de destilación. Pa los aguardientes nun s'usa'l modernu [[alambique de columna]], que ye capaz de destilar con facilidá a 96 graos, sinón l'alambique a l'antigua, xeneralmente de [[cobre]], llamáu “alquitara”, que n'inglés llamen “''Pot''”. Con tou, el destilado sale del alambique con graduaciones bien elevaes, en redol a los 80 graos. Como ta prohibida la vienta de bébores alcohóliques de tan alta graduación, hai qu'añedir agua pa expedir al consumu humanu. Les lexislaciones y costumes afiten un máximu y un mínimu de graduación alcohólica pa cada aguardiente. La banda bazcuya ente los 35 y los 45 graos (con esceiciones). Xeneralmente'l volume alcohólico figura na [[Etiqueta de vinu|etiqueta]](del aguardiente).
La [[xinebra (bébora)|xinebra]] ellaborar con [[etanol]] insípido al que se-y induz sabor con gálbulas de enebro; y lo propio asocede colos llicores anisados, tanto secos como duces. Sicasí, la llamada Oude Genever —esto ye, xinebra a l'antigua—, mesma de [[Holanda]], hai d'ellaborase con un aguardiente que comunica sabor de cebera. La [[Oude Genever]] nun ye considerada un aguardiente.<ref>{{cita llibru |apellíu=Grossman|nome=Harolds J.|títulu=Grossman's Guide to Wines, Spirits and Beers|edición=3ª ed|allugamientu=New York-London|páxines=235|idioma=inglés}}</ref>
La adición de sustances al [[Destilación|destilado]] conduz a estremar, tal como faía l'Estatutu de la Viña, del vinu y de los Alcoholes”,<ref>Llei 25/1970 de 2 d'avientu, art. 25 y 34[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l24-2003.html (Estatutu Actualizáu)]. Esta llei yá nun ta vixente, pero sigue siendo válidu'l so aparatu conceptual.</ref> ente '''“aguardientes simples”''' y '''“aguardientes compuestos”'''. El primeru ye l'aguardiente tal como sale del alambique; el segundu'l que ye arumáu o remane de diverses maneres, antes o dempués de la destilación o de la redestilación. Nos aguardientes de vinu ta llegalmente dexáu añedir [[quercina]] y un colorante que, anque denomináu “''carambelu''”, nun ye duce. Ye más, el [[avieyamientu en carbayu]] propiu de la mayoría de los aguardientes tien ente otres finalidaes la de comunicar sabor. Tamién ye avezáu avieyar determinaos [[Güisqui|whiskies]] en barriles que contuvieron [[Xerez|vieno de Xerez]] por que comunique sabor. Na práutica nun s'expedir pal consumu humanu aguardientes totalmente simples.
Línea 81 ⟶ 78:
=== Aguardiente de pera ===
Los alemanes llamen a la [[pera]] ''Birne'' y al so aguardiente ''Birnenwasser'' o ''Birnenbranntwein''. Tamién s'ellabora en Suiza y en Francia. La so presentación más ellaborada consiste en dexar crecer una pera dientro de la botella, pa lo cual hai d'aplicase la botella al frutillo primero que creza. La botella produz un [[efeutu invernaderu]]. A esa presentación los franceses soler llamar ''«poire d'Olive»''. Pa faer aguardiente ye frecuente utilizar la variedá Williams, tamién conocida como Williamina, en marca rexistrada pola casa Morand, y la conocida como Barlett. Trátase d'un aguardiente blanco de los que nun precisen avieyamientu.
=== Aguardiente de ciruela ===
N'España suelse usar ''Prunus spinosa L.'' cola que s'ellabora'l ''[[Pacharán]]''.<ref name="reglamentu10"/>Pa ellaborar aguardiente utilícense cuasi puramente dos variedad huertanas de la [[ciruela]]: la [[Prunus domestica subsp. insititia|''Prunus domestica var. insititia'']] y la [[Prunus domestica var. syriaca|''Prunus insititia var. Syriaca'']]. N'Alemaña l'aguardiente de cirueles, ensin especificar la variedá, ye llamáu ''Pflaumenwasser'' o bien ''Zwetschenwasser'' y ''Zwetschgenwasser''. N'Austria dizse preferentemente ''Zwetschgenwasser''. Si la variedá ye la [[ciruela damascena]], suelse especificar: ''Quetschwasser'' o bien ''Mirabellenwasser''.
Línea 98 ⟶ 96:
N'Estaos Xuníos, l'aguardiente de sidra ye conocíu como ''applejack''. La terminoloxía utilizada pa referise a ellos ye la mesma del whiskey. Como'l whiskey, ye ''blended'', esto ye, con alcohol etílico agregu al aguardiente, cosa prohibida con calter xeneral na Xunión Europea. El ''Captain Apple Brandy'' ye promocionáu como ''straight'', esto ye, ensin adición d'alcohol insípido. Sicasí ''Laird's Applejack'' ye presentáu como ''blend'', esto ye, alcohol puro y insípido entemecíu con un aguardiente nuevo, lo que-y da un calter más afrutado, anque toos ellos, inclusive los mozos, avieyen en madera de carbayu.
=== Aguardiente d'uva ===
{{AP|Brandy}}{{AP|Coñá}}{{AP|Pisco (aguardiente)|l1=Pisco}}{{AP|Singani}}{{AP|Grappa}}{{AP|Oruxu}}
[[Archivu:Operario cargando calderin.jpg|izquierda|miniaturadeimagen]]
Línea 201 ⟶ 199:
=== Cites ===
{{llistaref|refs=
Línea 216 ⟶ 213:
<ref name="Sorgo">Moench. S.saccharatum (L.) Pers.</ref>
<ref name="kirch">{{cita web |url=http://lema.rae.es/drae/?val=kirsh|títulu=Kirsch|autor=Diccionariu de la llingua Española RAE|fechaaccesu=8 de xunu de 2013}}</ref>
<ref name="Serba01">Juan Muñoz Ramos, ''Enciclopedia de los alcoholes”, Editorial Planeta, Barcelona, 1996, p. 221.</ref>
Línea 234 ⟶ 231:
<ref name="cream">Juan Muñoz Ramos, '' Enciclopedia de los alcoholes'', Editorial Planeta, Barcelona, 1996. p. 249. </ref>
<ref name="Kéfir">{{cita web |url=http://lema.rae.es/drae/?val=K%C3%A9fir|títulu=Kéfir|autor=Real Academia Española}}</ref>
}}
Línea 255 ⟶ 252:
* [http://mezcales.org Mezcal]
* [http://www.alambiques.com/historia_de_la_destilacion.htm Historia de la Destilación]
{{Tradubot|Aguardiente}}
[[Categoría:Bebíes de Panamá]]
[[Categoría:Bebíes de Colombia]]
| |||