Diferencies ente revisiones de «Historia de la India»

{{referencies adicionales|t=20161124000422}}

 

 

La '''hestoria de la India''' na dómina precedente a [[1945]] ye indixebrable de la hestoria del subcontinente asiáticu al cual pertenez esta nación.

=== Cultura del valle del Indo ===

{{AP|Cultura del valle del Indo}}

 

La transición ente comunidaes agrícoles a comunidaes [[ciudá|urbanes]] más complexes empezó ente'l periodu de [[Mehrgahr|Mehrgarh]] y el {{AC|3000}}

Mientres el periodu entendíu ente 800 a.C y 200 a.C formó'l movimientu Shramana, del cual aniciaríense'l jainismu y el budismu. Nel mesmu periodu escribiéronse los primeres Upanishads. Dempués de 500 a.C empezó la llamada "segunda urbanización", na que s'aniciaron nuevos asentamientos urbanos na llanura del Ganges, particularmente na llanura central del Ganges.{{sfn|Samuel|2010}} Esta rexón, onde Maghada ganó protagonismu pa formar la base l'imperiu Maurya, foi una área cultural distinta{{sfn|Samuel|2010|p=48–51}} con nuevos estaos que s'aniciaron dempués de 500 a.C<ref>{{cita web |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/285248/India/46844/The-beginning-of-the-historical-period-c-500-150-bce |títulu=The beginning of the historical period, c. 500–150 bce |fecha=2015 |editorial=Encyclopædia Britannica}}</ref> mientres esta segunda urbanización.{{sfn|Samuel|2010|p=42–48}} La llanura central del Ganges tuvo influyida pola cultura védica,{{sfn|Samuel|2010|p=61}} pero estremábase notoriamente de la rexón de Kuru-Panchala.{{sfn|Samuel|2010|p=48–51}} Foi "la área del cultivu d'arroz más antiguo de que se tenga noticia nel sur d'Asia y escontra 1800 e.C. foi l'allugamientu d'una población neolítica avanzada acomuñada colos sitios de Chirand y Chechar.{{sfn|Samuel|2010|p=49}} Nesta rexón floriaron los movimientos shramánicos y aniciáronse el jainismu y el budismu.{{sfn|Samuel|2010}}

 

=== Los Mahajanapadas ===

 

Nel periodu védicu tardíu, el subcontinente cubriérase de pequeños reinos o ciudaes estáu, munchos d'ellos mentaos na lliteratura védica, budista y jainista en feches tan alloñaes como 500 e.C. Dieciséis monarquíes y "repúbliques" conocíes como Mahajanapadas —Kashi, Kosala, Anga, Magadha, Vajji (o Vriji), Malla, Chedi, Vatsa (o Vamsa), Kuru, Panchala, Matsya (o Machcha), Shurasena, Assaka, Avanti, Gandhara y Kamboja— estender a lo llargo de la llanura indogangeática dende l'actual Paquistán hasta Bengala y Maharastra. Esti periodu foi testigu del segundu gran orixe del urbanismu indiu dempués de la cultura del valle del Indo.{{sfn|Reddy|2003|p=A107}}

 

Munches cles más pequeñes que se menten nes primeres obres lliteraries paecen tar presentes nel restu del subcontinente. Dalgunos d'estos reinos yeren hereditarios, ente qu'otros escoyíen a los sos gobernantes. Les "repúbliques" tempranes, como la confederación Vajji (o Vriji) centrar na ciudá de Vaishali, esistieron dende'l sieglu VI e.C. y persistieron en delles árees hasta'l sieglu IV d.C. La llingua culta nesa dómina foi'l sánscritu, ente que les llingües de la población xeneral del norte de la India son llamaes prácritas. Munchos de los dieciséis estaos fundir pa formar cuatro entidá mayores escontra 500 e.C. o 400 a.C, en tiempos de Buda Gautama. Estos cuatro estaos fueron Vatsa, Avanti, Kosala y Maghada. La vida de Buda Gautama tuvo acomuñada principalmente con estos cuatro reinos.{{sfn|Reddy|2003|p=A107}} Esti periodu correspuende nun contestu arqueolóxicu a la cultura de la cerámica negra pulida norteña.

 

 

=== Les dinastíes de Magadha ===

Magadha foi unu de los dieciséis Mahajanapadas (en sánscritu: grandes países) o reinos de l'antigua India. L'área medular del reinu foi la área de Bihar, al sur del Ganges; la so primer capital foi Rajagriha (la moderna Rajgir), dempués Pataliputra (la moderna Patna). Magadha espandir hasta incluyir la mayor parte de Bihar y Bengala cola conquista de Licchavi y Anga, respeutivamente<ref>{{Cita llibru |autor= Ramesh Chandra Majumdar |títulu= Ancient India |añu=1977|editorial= Motilal Banarsidass Publishers |llugar= |isbn=81-208-0436-8 |páxina= |url= }}</ref> y darréu con gran parte del oriente de Uttar Pradesh y Orissa. L'antiguu reinu de Magadha ye bien mentáu en testos jainistas y budistes. Tamién se menta nel Ramayana, el Mahabharata y los Puranas.<ref>{{cita web|títulu=Magadha Empire|url=http://www.iloveindia.com/history/ancient-india/magadha-empire.html}}</ref> La referencia más antigua al pueblu maghada atopar nel Atharvaveda, onde se listan xuntu colos angas, gandharis y mujavats. El reinu Magadha tuvo un papel importante nel desenvolvimientu del jainismu y el budismu, y dos de los más grandes imperios de la India, l'imperiu Maurya y l'imperiu Gupta, aniciar de Magadha. El reinu Magadha incluyía comunidaes republicanes, como la comunidá de Rajakumara. Los poblaos teníen les sos propies asamblees, sol poder de xefes locales llamaos gramakas. Les sos alministraciones taben estremaes en funciones executiva, xudicial y militar.

 

El poema épicu hindú Mahabharata menta a Brihadratha como'l primera gobernante de Magadha. Fontes tempranes, el Canon Pali budista, los Agamas jainistas y los Pranas hindús, menten que Magadha foi gobernada pola dinastía Haryanka mientres 200 años, dende ca. 600 e.C. a 413 e.C. El rei Bimbisara de la dinastía Haryanka llevó a cabu una activa política expansionista y conquistó Aga, na actual Bengala Occidental. Bimbisara morrió a manes del so fíu, el príncipe Ajatashatru. Mientres esti periodu, Buda Gautama vivió gran parte de la so vida nel reinu Magadha. Algamó'l llume en Bodh Gaya, dio'l so primer sermón en Sarnath y el primer conseyu budista axuntar en Rajgriha.<ref name="lumbinitrust">{{cita web |editorial=lumbinitrust.org |títulu=Lumbini Development Trust: Restoring the Lumbini Garden |fechaaccesu=6 de xineru de 2017 |url=https://web.archive.org/web/20140306041858/http://www.lumbinitrust.org/articles/view/214 }}</ref> La dinastía Haryanka foi derrocada pola dinastía Shishunaga. El postreru gobernante shishunaga, Kalasoka, foi asesináu en 345 e.C. por Mahapadma Nanda, el primeru de los llamaos Nueve Nandas (Mahapadma y los sos ocho fíos).

 

 

=== Imperiu Maurya ===

L'Imperiu Maurya (322 e.C. – 185 e.C.) foi'l primer imperiu n'unificar el subcontinente indiu nun estáu, y foi el mayor imperiu del mesmu. Na so mayor estensión, l'Imperiu Maurya estender al norte hasta les fronteres naturales de los Himalayas y al este no qu'anguaño ye Assam. Al oeste, estendíase más allá del modernu Paquistán hasta los montes del Hindukush, no que güei ye Afganistán. L'imperiu foi establecíu por Chandragupta Maurya, asistíu por Chanakya (Kautilya) en Magadha (na moderna Bihar) cuando derrocó a la dinastía Nanda.<ref>{{Cita llibru | títulu=A History of India: Volume 1 | autor=Romila Thapar | páxina=70}}</ref> El fíu de Chandragupta, Bindusara, aportó al tronu alredor de 297 e.C. Al momentu de la so muerte escontra 272 e.C., una gran parte del subcontinente taba so la soberanía maurya. Sicasí, la rexón de Kalinga (alredor de l'actual Odisha) permaneció fora del control maurya y quiciabes interfería col comerciu col sur de la India.{{sfn|Thapar|2003|p=178–180}}

 

Bindusara foi asocedíu por Ashoka. Que'l so reinó duró cerca de trenta y siete años hasta la so muerte en ca. 232 e.C. La so campaña contra Kalinga escontra 260 e.C., anque esitosa, tuvo como resultáu una inmensa miseria y perda de vides. Por ello Ashoka, llenu de reconcomiu, decidió evitar la violencia y abrazar el budismu.{{sfn|Thapar|2003|p=178–180}} L'imperiu empezó a tornar tres la so muerte y el postreru gobernante maurya, Brihadratha, foi asesináu por Pushyamitra Shunga, quien estableció l'Imperiu Shunga.{{sfn|Thapar|2003|p=204–206}}

 

 

=== Periodu Sangam ===

Mientres el periodu Sangam, la lliteratura tamil florió dende'l sieglu III e.C. hasta'l sieglu IV d.C. Mientres esti periodu, tres dinastíes tamiles, llamaes colectivamente los Trés Reyes Coronaos de Tamikalam: la dinastía Chera, la dinastía Chola y la dinastía Pandyan, gobernaron partes del sur de la India.{{sfn|Sen|1999|pp=204–205}}

 

 

== Últimos reinos medios. La era clásica ==

 

Na dómina final de los Reinos Medios surdió'l reinu de Chola na zona norte de Tamil Nadu y el reinu de Chera en Kerala.

== L'Imperiu vijayanagara ==

{{AP|Imperiu vijayanagara}}

 

L'Imperiu vijayanagara (conocíu asina pol nome la so capital la cual anguaño denominar Karnataka) espandióse rápido escontra Madurai al sur y [[Goa]] al oeste.

 

== Imperiu maratha ==

{{AP|Imperiu maratha}}

El xefes tribales de [[Maratha]] taben al serviciu de los sultanes de Bijapur al oeste de Deccan na dómina en que taben asediados polos mogoles.

 

== El Raj Británicu ==

 

{{AP|Raj Británicu}}