Diferencies ente revisiones de «Idioma celtíberu»

|iso3 = xce

|sil = XCE

|mapa_leyenda = La llingua celtibérica nel contestu de les [[llingües paleohispánicas]].

}}

 

== Escritura ==

{{AP|Escritura celtibérico}}

La escritura celtibérico ye una adautación casi direuta de la [[escritura ibérico nororiental]] a les particularidaes de la llingua celtibérica. Como'l so modelu, esta escritura presenta signos con valor silábicu, pa les [[oclusiva|oclusives]], y signos con valor alfabéticu pal restu de [[consonante]]s y [[vocal]]es. Dende'l puntu de vista de la clasificación de los sistemes d'escritura nun ye nin un [[alfabetu]] nin un [[Silabariu (sistema d'escritura)|silabariu]], sinón una escritura misto que s'identifica de normal como [[semisilabario]]. Esti signario presenta los inconvenientes propios de los silabarios, cuidao que nun pueden representase correchamente nin los grupos d'oclusiva+líquida, nin les oclusives finales, qu'a diferencia de la llingua íbera sí tenía l'idioma celtíberu. El signario básicu ta formáu por 26 signos, en llugar de los 28 del [[escritura ibérico nororiental|signario ibéricu nororiental]] orixinal, cuidao que s'esanicia una de los dos vibrantes y una de los trés nasales. El signario celtibéricu tien dos variantes estremaes polos valor de los signos nasales: na variante oriental la nasal esaniciada ye la que n'ibéricu s'identifica con ''m´'', ente que na variante occidental la nasal esaniciada ye la que n'ibéricu s'identifica con ''m'', circunstancia que s'interpreta como prueba d'un doble orixe. Amás, cabo destacar que dalgunes de les inscripciones de la variante occidental presenten nicios d'usu del sistema dual que dexa estremar los silabogramas oclusivos dentales y [[Oclusiva velar sorda|velares sordos]] de los sonoros con un trazu añedíu: la forma simple representa la sonora y la forma complexa la sorda.

 

=== Bronces de Botorrita ===

{{AP|Bronce de Botorrita}}

Los [[Bronce de Botorrita|bronces de Botorrita]] son cuatro plaques de [[bronce]] inscrites, procedentes del [[xacimientu arqueolóxicu|xacimientu]] del Cabezo de les Mines ([[Botorrita]], [[Zaragoza]]). La primera, la tercera y la cuarta contienen testos en llingua y [[escritura celtibérico]] (variante oriental), ente que la segunda contién un testu en [[llatín|lengua]] y [[alfabetu llatín|escritura llatino]] que contién la sentencia d'un xuiciu celebráu'l quince de mayu del 87 e.C. en [[Contrebia Belaisca]], razón pola que s'identifica'l xacimientu del Cabezo de les Mines con esta ciudá. El conteníu del primer bronce ye menos precisu, pero suponse que tamién tendría de ser un testu llegal. El tercer bronce ye'l testu paleohispánico de mayor llargor, anque'l so conteníu ye básicamente una llarga llista de fórmules onomástiques nes que s'identifica a unes 250 persones. El cuartu bronce ta bien estazáu, pero ta na llinia del primeru. Los cuatro bronces atópense anguaño depositaos nel [[Muséu de Zaragoza]]. Un exemplu de la trescripción d'unu d'estos bronces ye la siguiente:

:A.11. sarnikiokue : aiuizas : kombalkores : aleites : iste : ires : ruzimuz : abulu : ubokum'''|Primer [[bronce de Botorrita]], cara A ([[Zaragoza]]): Probablemente un testu llegal, escritu en [[signario celtibéricu]] oriental. Trescripción de Carlos Xordán, 2004.}}

 

 

=== Bronce de Luzaga ===

=== Bronce de Cortono ===

 

Trátase d'una llámina metálica topada en [[Medinaceli (Soria)]]<ref>{{cita llibru|apellíos1=Villar|nome1=Francisco|títulu=Religión, llingua y cultura prerromanes de Hispania|fecha=2001|ubicación=Salamanca|páxina=373}}</ref> correspondiente cola ciudá romana Cortonum. Con cinco llinies de testu celtíberu occidental. Topar ensin un contestu arqueolóxicu claro, anque'l so conteníu podría referise a un pactu ente pueblos y tar documentada ente los sieglos II – I e.C.