Diferencies ente revisiones de «Calendariu romanu»
Contenido eliminado Contenido añadido
Páxina creada con «{{Editándose}} El '''calendariu romanu''' yera'l calendariu utilizáu na dómina de la monarquía y la república romanes.…» |
Sin resumen de edición |
||
Llinia 2:
El '''calendariu romanu''' yera'l [[calendariu]] utilizáu na dómina de la [[Monarquía romana|monarquía]] y la [[República Romana|república]] romanes. El términu inclúi, xeneralmente, al [[calendariu xulianu]] establecíu poles reformes del dictador [[Xuliu César]] y l'emperador [[César Augustu|Augustu]] a finales del [[sieglu I e.C.]], y delles veces úsase tamién pa denomar cualisquier sistema de cuenta inclusiva al traviés de les calendes, les nones y los idus de los meses, a la manera romana. El términu exclúi xeneralmente al [[Calendariu coptu|calendariu alexandrín]] del [[Exiptu (provincia romana)|Exiptu romanu]], que caltuvo los doce meses del [[calendariu exipciu]] anterior; el [[calendariu bizantín]] del [[Imperiu Bizantín|Imperiu bizantín]], que xeneralmente nomaba los meses romanos col nome que teníen nos [[Calendariu áticu|antiguos calendarios griegos]], de doce meses; y el [[calendariu gregorianu]], que axustó'l sistema xulianu pa facelu más averáu al [[añu tropical]].
Los díes romanos contábanse inclusivamente hacia delante según la so prosimidá a trés díes principales: el primeru del mes (nomáu día de calendes), ún allugáu un poco primeru de la metá del mes, nún día variable según los meses (día d'idus) y el octavu día (el novenu, si contamos inclusivamente<ref>Decimos que contamos inclusivamente cuando incluyimos el día que tomamos como aniciu del periodu de cuenta. Asina, si un domingu entamamos a contar una selmana a partir d'esi día podemos facelu de dos formes: non inclusivamente, de forma que'l llunes ha ser el primer día y, poro, ente domingu y domingu hai una selmana, esto ye, siete díes; ya inclusivamente. Al facelu asina contamos el domingu d'aniciu como primer día y el domingu siguiente será l'octavu día: dicimos que pasaron "ocho díes" como sinónimu de selmana. Esti ye l'orixe tamién d'espresiones como "quincena" pa referise a dos selmanes (15 díes contaos inclusivamente), o "cincuesma", fiesta cristiana cellebrada 49 díes dempués de Pascua.
Los romanos contaben inclusivamente, y asina la nona ye, por númberu, 8 díes antes del idus... que son 9 contaos inclusivamente.</ref>) primeru d'elli, el día de nones. No que cinca a los meses, el calendariu orixinal consistía en diez meses qu'entamaben, en [[primavera]], col de [[marzu]]; l'iviernu quedaba como un lapsu de díes desorganizaos. Estos meses cubríen 38 ciclos nundinales, caún compuestu por una selmana d'ocho díes (nueve contaos inclusivamente, y por eso reciben esi nome) que finaba con un día dedicáu a los rituales relixosos y a día de mercáu. El periodu invernal, colos restantes 61 díes (los ciclos nundinales cubríen un total de 304) foi, posteriormente, dividíu en dos meses: [[xineru]] y [[febreru]].
L'orixe d'esti calendariu atribúise a dos de los reis llexendarios de la ciudá, [[Rómulu]] y [[Numa Pompiliu]]. Hai nicios claros de qu'esti calendariu foi deriváu a partir d'un [[calendariu llunar]]: les calendes, les nones y los idus parecen derivar, respectivamente, del primer día de cuartu creciente tres la [[Fase llunar|lluna nueva]], del caberu día del [[Fase llunar|cuartu creciente]] y del día de [[lluna enllena]]. Esti sistema nun cuadraba col añu solar, y poro'l calendariu, como todos los [[Calendariu llunisolar|llunisolares]], tenía de ser intercaláu, esto ye, completáu, constantemente pa consiguir mantener les fiestes relixoses y otres actividaes públiques nes son feches adecuaes. Por razones supersticioses los romanos facíen estes intercalaciones nel mes de febreru, inclusu dempués de qu'esti dexara de ser consideráu'l caberu mes del añu.
| |||