Diferencies ente revisiones de «Metabolismu»

Contenido eliminado Contenido añadido
m +{{control d'autoridaes}}
m iguo parámetru de plantía: |year= => |añu=
Llinia 8:
La economía que l'actividá celular impón sobre los sos recursos fuercia a organizar estrictamente les reaiciones químiques del metabolismu en víes o [[ruta metabólica|rutes metabóliques]], onde un compuestu químicu ([[sustratu (bioquímica)|sustratu]]) ye tresformáu n'otru (productu), y éste al mesmu tiempu furrula como sustratu pa xenerar otru productu, siguiendo una secuencia de reacciones baxo la intervención d'estremaes [[enzima|enzimes]] (xeneralmente una pa ca sustratu-reacción). Les enzimes son vitales nel metabolismu porque axilicen les reacciones físico-químiques, pos faen que posibles reacciones [[termodinámica|termodinámiques]] deseyaes pero "desfavorables", per aciu d'un acoplamientu, resulten en reacciones favorables. Les enzimes tamién compórtense como factores reguladores de les víes metabóliques, modificando la so funcionalidá –y tamién l'actividá de la vía metabólica dafechu– en rempuesta al ambiente y necesidaes de la célula, o según [[Comunicación celular|señales d'otres célules]].
 
El metabolismu d'un organismu determina qué sustancies atopará [[nutrición|nutritives]] y cuáles atopará [[tóxicu|tóxiques]]. Por exemplu, dalgunos [[procariota|procariotes]] empleguen [[sulfuru d'hidróxenu]] como nutriente, pero este gas ye [[Venenu|venenosu]] pa los animales.<ref>{{cite journal |author=Friedrich C |title=Physiology and genetics of sulfur-oxidizing bacteria |journal=Adv Microb Physiol |volume=39 |issue= |pages=235-89 |yearañu=1998 |pmid=9328649}}</ref> La velocidá del metabolismu, el rangu metabólicu, tamién inflúi en cuánto [[alimentu]] va requerir un [[organismu]].
 
Una carauterística del metabolismu ye lo que s'asemeyen les rutes metabóliques básiques incluso ente especies perestremaes. Por exemplu: la secuencia de pasos químicos nuna vía metabólica como'l [[ciclu de Krebs]] ye universal ente célules vivientes tan estremaes como la [[bacteria]] [[unicelular]] ''[[Escherichia coli]]'' y [[Pluricelular|organismos pluricelulares]] como'l [[elefante]]<ref name=SmithE>{{cite journal |author=Smith E, Morowitz H |title=Universality in intermediary metabolism |url=http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pubmed&pubmedid=15340153 |journal=Proc Natl Acad Sci U S A |volume=101 |issue=36 |pages=13168-73 |yearañu=2004 |pmid=15340153}}</ref>.
Esta cadarma metabólica compartida ye cásique de xuru'l resultáu de la gran eficiencia d'estes rutes, y de la so apaición bien llueu na hestoria evolutiva.<ref name=Ebenhoh>{{cite journal |author=Ebenhöh O, Heinrich R |title=Evolutionary optimization of metabolic pathways. Theoretical reconstruction of the stoichiometry of ATP and NADH producing systems |journal=Bull Math Biol |volume=63 |issue=1 |pages=21-55 |yearañu=2001 |pmid=11146883}}</ref><ref name=Cascante>{{cite journal |author=Meléndez-Hevia E, Waddell T, Cascante M |title=The puzzle of the Krebs citric acid cycle: assembling the pieces of chemically feasible reactions, and opportunism in the design of metabolic pathways during evolution |journal=J Mol Evol |volume=43 |issue=3 |pages=293-303 |yearañu=1996 |pmid=8703096}}</ref>