Diferencies ente revisiones de «Louisiana»
Contenido eliminado Contenido añadido
m {{llocalidá}} => {{rexón}} pa los estaos d'Estaos Xuníos |
Sin resumen de edición |
||
Llinia 2:
{{rexón}}
'''Luisiana''' o''' Louisiana''' (''Louisiana'', n'[[Inglés estauxunidense|inglés]], ''La Louisiane,'' en [[francés cajún]]'', Léta de la Lwizyàn'', en [[Criollu|criollu francés de Luisiana]], ''Luisiana'', en [[Idioma castellanu|español]]) ye un [[Estaos d'Estaos Xuníos|estáu]] de los [[Estaos Xuníos]], asitiáu al [[sur]] del [[país]], siendo la so capital la ciudá de [[
El censu poblacional de Luisiana en [[2008]] yera de 4.410.796 persones. Les zones urbanes cunten con un importante patrimoniu cultural y lingüistico, influyíes por un amiestu de les tradiciones y llingües [[Idioma francés|franceses]], [[Haití|haitianes]], [[Idioma español n'Estaos Xuníos|españoles]] y [[Francés canadiense|canadienses]], lo mesmo que de les distintes [[Indíxenes d'América|cultures nativu-americanes]] presentes na rexón. Estaos Xuníos [[Compra de Louisiana|compró]]'l territoriu a Francia nel 1803, anque la zona qu'anguaño ocupa l'estáu de Louisiana foi mientres un curtiu tiempu [[Imperiu Español|colonia española]]. Amás, mientres el [[sieglu XVIII]] los colonizadores importaron a numberosos [[Esclavitú|esclavos]] d'África. Munchos d'ellos veníes de la mesma rexón nel [[África Occidental]], lo que dexó caltener viva la so cultura. Tres la [[Guerra de Secesión|Guerra Civil]], los residentes d'orixe inglés empezaron a primir pola anglicanización del estáu, y en 1921, l'inglés convertióse por primer vegada na única llingua na educación, decisión que foi revertida en 1974.<ref name=":0">{{Cita web|url=https://www.crt.state.la.us/cultural-development/codofil/about/french-in-louisiana/legal-status/index|títulu=Legal Status|autor=CODOFIL, Louisiana Goverment|fechaaccesu=20/2/2021}}</ref> Louisiana nun tuvo nunca una [[llingua oficial]], garantizando la constitución estatal "el derechu de les persones a caltener, fomentar y promover los sos respectivos oríxenes históricos, llingüísticos y culturales".<ref name=":0" /> Louisiana tien más tribus natives americanes que cualesquier otru [[Sur d'Estaos Xuníos|estáu del sur]], incluyíes cuatro reconocíes a nivel federal, diez reconocíes pol estáu y cuatro que nun recibieron reconocencia.<ref>{{Cita noticia|title=Louisiana Indians in the 21st Century|url=http://www.thetimenow.com/blog/louisiana/|nome=Dayna|apellíos=Bowker Lee|publicación=Folklife in Lousiana|idioma=inglés}}</ref>
Gran parte de les tierres del estáu formaronse a partir de sedimentos arrastraos pel [[ríu Mississippi]], dexando enormes [[Delta fluvial|deltes]] y vastes árees de [[Marisma|marismas]].<ref>[http://www.thetimenow.com/blog/louisiana/ "Louisiana (LA) State Information"]. The Time Now. 3 d'agostu, 2015. </ref> N'árees más elevaes, el fueu ye un procesu natural nel paisaxe y produció estenses árees de montes de pinos de fueya llarga y sabanes húmedes. Estos sofiten un númberu escepcionalmente grande d'especies de plantes, incluyíes munches especies d'orquídees terrestres y plantes carnívores.
== Etimoloxía ==
Louisiana foi nomada n'honor a [[Lluis XIV de Francia|Lluis XIV]], [[Llista de monarques de Francia|rei de Francia]] ente 1643 y 1715. El nome originalmente escontra referencia al territoriu clamáu por [[Cavelier de La Salle|René-Robert Cavelier, Sieur de La Salle]], siendo esti'l territoriu bañáu pel [[ríu Mississippi]]. El sufixu -ana en llatín indica "relativu o relativa a un individuu, suxetu o oxetu particular", poro, Louisiana indicaría "relativu a Louis".<ref>{{Cita web|url=https://www.louisianatravel.com/articles/louisiana-cities-and-towns-whats-in-the-names|títulu=Louisiana's Cities and Towns: What’s in the Names?|publicación=Louisiana Travel|fechaaccesu=21/2/2021}}</ref>
== Historia ==
Los primeros humanos ocuparon el area ocupada anguaño por Loiusiana fai aproxidamente 12.000 años. Delles tribus habitaron la zona, destacando les de Atakapa, Choctaw, Chitimacha, Natchez y Tunica.
En 1541, [[Hernando de Soto]], un esplorador español amiyó na actual Louisiana y reclamola para [[Imperiu Español|España]]. Darréu en 1682, foi Francia quién la reclamó para sí. Mientres un tiempu, esti territoriu tuvo en disputa ente dambos países.
Tres la [[Guerra d'Independencia de los Estaos Xuníos|independencia d'Estaos Xuníos]], en 1803, esti país mercó les tierres ocupaes per Francia, qu'inclúin l'actual estáu, pero que tamién se expandian muncho más al norte, hasta la frontera con [[Canadá]]. Pocos años dempués, en 1812, convertir nel 18<sup>u</sup> estáu.
En 1861, mientres la [[Guerra de Secesión]], Lousiana foi unu de los estaos qu'abandonó la Unión, hasta 1868, tres la cayida de la [[Estaos Confederaos d'América|Confederación]].<ref>{{Cita web|url=https://kids.nationalgeographic.com/geography/states/article/louisiana|títulu=Louisiana|editorial=National Geographic Kids|fechaaccesu=21/2/2021}}</ref>
== Referencies ==
{{Llistaref}}
{{Estaos d'Estaos Xuníos}}
| |||