Revisión a fecha de 14:26 23 mar 2020 editar XabatuBot (alderique \| contribuciones) Bots, Exenciones de bloqueos IP 1 395 238 ediciones m iguo ordinal: ² => ² ← Edición más antigua		Revisión a fecha de 19:03 21 mar 2021 editar desfacer Pachug (alderique \| contribuciones) 2196 ediciones m Iguo plantía y referencies, typos fixed: llanura → llanada (3), using AWB Edición más nueva →
Llinia 1: {{Xeografía}} ~~{{Ríu~~ ~~\| nome = Lena~~ ~~\| nome_orixinal =Ле́на~~ \| imaxe = [[Imaxe:Lena River near Yakutsk (synchroswimr).jpg\|250px\|Vista del calce del ríu Lena cerca de Yakutsk]]▼ ~~\| estaos ={{RUS}}~~ ~~\| territorios =~~ ~~\| llonxitú =4.472~~ ~~\| altitú =1.640~~ ~~\| fonte =~~ ~~\| boca =[[Océanu Árticu]]~~ ~~\| cuenca =2.500.000~~ ~~\| caudal =17.000~~ ~~\| mapa =~~ }} El '''ríu Lena''' (en [[llingua rusa\|rusu]]: Лена; en [[Idioma mongol\|mongol]] Зүлгэ, Zülge; en [[Idioma buriatu\|buriatu]] Зүлхэ, Zülhe; y en [[idioma yakutu\|yakutu]] Өлүөнэ, Ölüöne) ye un ríu de [[Rusia]]. Ye'l más oriental de los trés grandes ríos [[Siberia\|siberianos]] que vierten les sos agües al [[océanu Glacial Árticu]] (los otros dos son el [[ríu Ob]] y el [[ríu Yenisei]]). Ye'l decimuprimer ríu más grande del mundu, y la so cuenca fluvial ye la novena mayor del planeta. Ye, amás, el mayor que tien tol territoriu de la so cuenca dientro de les llendes de Rusia. ==Cursu del ríu y afluentes== [[Imaxe:Lena watershed.png\|right\|thumb\|200px\|~~Cuenca~~Conca fluvial del ríu Lena]] ▲~~\| imaxe =~~ [[Imaxe:Lena River near Yakutsk (synchroswimr).jpg\|right\|thumb\|250px\|Vista del calce del ríu Lena cerca de Yakutsk]] El ríu Lena tien una llonxitú total estimada de 4.472 km, y la so cuenca fluvial tien una estensión calculada de 2.490.000 km². Naz a una altura de 1.640 m sobro'l nivel de la mar nos [[montes Baikal]], na llanura central siberiana, a unos siete km al oeste del [[llagu Baikal]]. Avanza en direición noreste, recibiendo les agües de los ríos [[ríu Kirenga\|Kirenga]], [[ríu Vitim\|Vitim]] y [[ríu Olyokma\|Olyokma]]. Dende [[Yakutsk]] toma direición norte hasta que recibe al [[ríu Aldan]], que ye afluente de so pela mandrecha. La [[cordillera de Verkhoyansk]] oblígalu a tomar direición noroeste, magar que, dempués de recibir al so mayor afluente pela manzorga, el [[ríu Vilyuy]], torna a coyer la direición norte hasta que desemboca nel [[mar de Laptev]], una sodivisión del océanu Glacial Árticu. La so desembocadura forma un delta de 30.000 km² con siete brazos principales; el más importante d'ellos ye'l Bykov, el más oriental d'ellos.▼ ▲El ríu Lena tien una llonxitú total estimada de 4.472 km, y la so cuenca fluvial tien una estensión calculada de 2.490.000 km². Naz a una altura de 1.640 m sobro'l nivel de la mar nos [[montes Baikal]], na ~~llanura~~llanada central siberiana, a unos siete km al oeste del [[llagu Baikal]]. Avanza en direición noreste, recibiendo les agües de los ríos [[ríu Kirenga\|Kirenga]], [[ríu Vitim\|Vitim]] y [[ríu Olyokma\|Olyokma]]. Dende [[Yakutsk]] toma direición norte hasta que recibe al [[ríu Aldan]], que ye afluente de so pela mandrecha. La [[cordillera de Verkhoyansk]] oblígalu a tomar direición noroeste, magar que, dempués de recibir al so mayor afluente pela manzorga, el [[ríu Vilyuy]], torna a coyer la direición norte hasta que desemboca nel [[mar de Laptev]], una sodivisión del océanu Glacial Árticu. La so desembocadura forma un delta de 30.000 km² con siete brazos principales; el más importante d'ellos ye'l Bykov, el más oriental d'ellos. ==Historia== Ta aceptao que'l nome del ríu deriva del so nome orixinal na llingua de los evenks. Estos nomábenlu Elyu-Ene (ríu grande). Acordies con dellos rellatos que se remonten a un sieglu dempués de los fechos que cuenten, nos años [[1620]]-[[1623\|23]] un grupu de cazadores de pieles rusos, dirixíos por Demid Pyanda, remontaron el curso del ríu Tunguska y aportaron a la vera del ríu Lena. Tresportaron los sos botes allí, o ficieron unos nuevos, y entamaron a esplorarlu. Pa 1623 Pyanda tenía esploraos 2.400 km del ríu, los que van de la so zona alta, más rocosa, hasta qu'entra na ~~llanura~~llanada de la Yakutia central. En [[1628]] Vasily Bugor y otros diez homes llegaron tamién al Lena, cobráron-yos el ''yasak'' (impuestu, que se cobraba en pieles, que-yos imponía l'Imperiu rusu a los pobladores nativos de Siberia) a los nativos y fundaron [[Kirinsk]] en [[1632]]. En 1632 el ''vaivoda'' (gobernador y xefe militar) de Yeniseisk unvió a Pyotr Beketov con venti homes pa que fundara un fuerte (ostrog) en [[Yakutsk]]. Dende esi asentamientu, fundáu en 1632, varies espediciones esploraron la cuenca del ríu. El so delta foi descubiertu en [[1633]]. El barón [[Eduard Von Toll]], acompañáu por [[Alexander von Bunge]], fizo un viaxe d'esploración al delta del ríu Lena y les [[islles de Nueva Siberia]] col patrociniu de l'Academia Imperial Rusa de Ciencies en 1885. Esploraron el delta y los sos brazos, y tamién les citaes islles y el [[ríu Yana]] colos sos afluentes demientres un añu y dos díes, nos que percorrieron 25.000 km. Magar que nun ta confirmáu, dellos caltienen que [[Lenin\|Vladimir Ilyich Ulyanov]] inventó'l so nomatu, Lenin, a partir del nome d'esti ríu cuando tuvo esiliáu na ~~llanura~~llanada central siberiana. ==El delta del ríu Lena== [[Imaxe:Lena River Delta - Landsat 2000.jpg\|right\|thumb\|200px\|Vista del delta del ríu Lena (Landsat, 2000)]] El delta que forma'l Lena na so desaguada ye perestensu: tien 400 km d'anchor y penetra 100 km nel mar de Laptev. El delta ye tundra xelada siete meses al añu, pero en mayu el desxelu conviértelu nun humedal demientres los cinco meses siguientes. El delta determina la formación d'una montonera d'islles. Les más importantes, d'Oeste a Este, son les de Chychas Aryta, Petrushka, Sagastyr, Samakh Ary Diyete, Turkan Bel'keydere, Sasyllakh Ary, Kolkhoztakh Bel'keydere, Grigoriy Diyelyakh Bel'kee, Nerpa Uolun Aryta, Misha Bel'keydere, Atakhtay Bel'kedere, Arangastakh, Urdiuk Pastakh Bel'key, Agys Past' Aryta, Dallalakh Island, Otto Ary, Ullakhan Ary y Orto Ues Aryta. Una d'elles, nomada Ostrov Amerika-Kuba-Aryta o Ostrov Kuba-Aryta, recibió esi nome n'honor de la islla de [[Cuba]] demientres la época soviética. == Referencies == {{llistaref}} == Enllaces esternos == {{control d'autoridaes}}

Diferencies ente revisiones de «Ríu Lena»