Diferencies ente revisiones de «Güeyu»

Contenido eliminado Contenido añadido
Limotecariu (alderique | contribuciones)
Sin resumen de edición
Llinia 1:
{{1000}}
[[Archivu:Eye iris.jpg|thumb|right|300px|Güeyu humanu.]]
El '''güeyu''', ye'l [[muérganu (anatomía)|muérganu]] base del sentíu de la [[Visión|vista]]. Compónse d'un sistema sensible a los cambeos de [[lluz]], capaz de tresformar éstos en n'impulsos [[lletricidá|llétricos]]. Los güeyos más cenciellos nun faen más que deteutardetectar si l'entornu ta allumáu o escuru. Los más complexos sirven pa fornir el sentíu de la vista.
 
Na mayoría de los vertebraos y dalgunos [[moluscu|moluscos]], el güeyu funciona proyeutando imáxenes a una [[retina]] sensible a la lluz, au se deteutadetecta y se transmitetresmite una señal correspondiente a traviés del [[nerviu ópticu]]. El güeyu ye polo xeneral [[esfera|esféricu]], llaráu d'una sustancia tresparente [[xelatina|xelatinosa]] nomada [[humor vítreuvitreu]], qu'enllena l'espaciu comprendíu ente la retina y el cristalinucristalín. L'[[humor tresparente]], allúgase nel espaciu esistente ente'l el cristalinucristalín y la [[córnea]] tresparente, (que controla l'estáu óptimu de la presión intraocular, con un [[lente]] d'enfoque nomáu [[cristalinucristalín]]) y, davezu, un músculu denomáu [[iris (anatomía)|iris]] que regula cuánta lluz entra.
 
Pa que los rayos de lluz puedan enfocase, han de refrautaserefractase. La cantidá de [[refraición]] afayaízaafayadiza va en función de la distancia del oxetu que s'adica. Un oxetu alloñáu requier menos refraición que ún cercanu. La mayor parte de la refraición ocurre na córnea, que tien corvadura fixa. El restu de la refraición dásedase nel cristalinucristalín. Al envieyaravieyar, el ser humanu va amenorgando esta capacidá d'axustar l'enfoque, deficiencia coñocidaconocida como [[presbicia]] o [[vista cansao]].
 
== Partes del güeyu ==
 
[[Archivu:Eye-diagram no circles border.svg|thumb|350px|'''1''': cámara postrera '''2''': ora serrata '''3''': músculu ciliar '''4''': lligamentu suspensoriu del lente '''5''': canal de Schlemm '''6''':pupila '''7''':cámara anterior '''8''':córnea '''9''': iris '''10''': cortex del cristalinucristalín '''11''': nucleu del cristalinucristalín '''12''':cuerpu ciliar '''13''': conxuntiva '''14''': músculu oblicu inferior '''15''': músculo reutu inferior '''16''': músculu rectu medial '''17''':arteries y venes retinianes '''18''':papila (puntu ciegu) '''19''': duramadre '''20''': arteria central retiniana '''21''': vena central retiniana '''22''': nerviu ópticu '''23''': vena vorticosa '''24''': conxuntiva bulbar '''25''': mácula '''26''': fóvea '''27''': esclerótica '''28''': coroides '''29''': músculu reuto superior '''30''': retina]]
El muérganu de la visión ta ensamáu polos [[párpagu|párpagos]], los '''globos oculares''', l'aparatu [[llárima|llarimal]] y los [[músculu|músculos]] oculares esternos. La '''visión binocular''', (visión binocular estereoscópica), permite apreciar les imáxenes en tres dimensiones. El globu ocular, mide unos 25mm de diámetru y caltiénse na so posición gracies a los músculos oculares. Ta arrodiáu por una membrana ensamada de delles capes. La capa esterior, nomada '''esclerótica''', ye espesa, resistente y de collorcolor [[blancu|blanco]].
 
La capa intermedia, ta recubierta pola [[coroides]], que caltién dellos vasos sanguíneos. La capa interna nómase '''retina''', y nella alcuéntrense les célules sensibles a la lluz: los '''bastones''' y los '''conos'''. La parte anterior del globu ocular ta cubierta pola córnea, una membrana tresparente y fráxil que carez de vasos sanguíniossanguíneos. Alrodiu de la córnea ta la [[conxuntiva]]. Per darrera de la córnea afayamos la [[cámara anterior]], llendada pol [[iris]] y la [[pupila]]. Darrera de la pupila allúgase'l [[cristalinucristalín]], el [[cuerpu cil]]iar y la [[cámara postrera]].
 
Les dos cámares tantán llaraes d'un líquidu, l'[[humor acuosu]], que per un llau caltién la tensión del interior del güeyu, y per otru, amuga'l el cristalinucristalín y garantiza la so nutrición. L''''iris''' ta formáu por una rede fina del frebes conxuntives, o [[estoma]], provista de numberosos vasos sanguíniossanguíneos y de los músculos que remanen la dilatación y la contraición de la pupila.
 
El collorcolor del iris depende de la tresparencia del estoma y de la cantidá de [[pigmentu]] que caltién. Cuandu elCuando'l pigmentu ye escasu, los güeyos son [[azul]]es, metantumetanto que cuadocuando hai abondo, apréciense matices [[verde]]s o [[pardu|pardos]]. El pigmentu fórmase mentantumentanto los primeros meses de vida, polo que tolos recién ñacíos tienen los güeyos de collorcolor [[azul]]-[[buxu|buxáceos]]. El collorcolor establézseestablezse de fincia a los dos o tres meses de vida. Si nun hai pigmentación, los güeyos semeyenasemeyen [[bermeyu|roxos]]: ye'l casu de los [[albinu|albinos]]. El cristalinucristalín, allugáu xusto darrera de la pupila, ta calteníu por unes frebes conxuntives mui esbiríes qu'al empar tantán xuníes al músculu constrictor del [[cuerpu ciliar]]. El cristalinucristalín fórmase a lo llargo de la tercera o cuarta selmana d'[[enxitu]]. Ye llandiu y ellásticuelásticu nos neños, pero endurézseendurezse col pasu los años.
 
El '''cristalinucristalín''' aumenta de tamañu demientres tola vida: núnnun individuindividuu de 70 años ye cásique tres vegaes mayor que núnnun bebénácaru. Darrera del cristalinucristalín alcuéntrase el [[cuerpu vítreuvitreu]], una masa xelatinoso, blancuzo y tresparente qu'ocupa la mayor parte del interior del güeyu. Esta masa ta arrodiada pola retina, que ye la [[túnica]] más interna del güeyu. La retina, sensible a los impulsos lluminosos, ta coneutada coles frebes del nerviu ópticu, que se prollonga hacia'l cerebru. L'estaya qu'arrodia el'l nerviu ópticu ye la [[papila óptica]], un areaárea que nun caltién célules madres sensoriales, y constitúi el'l denomáu [[puntu ciegu]]. Sobro la superficie de la retina, nel exe anteropostreru del güeyu, hai una depresión la [[mácula lútea]] o '''mariella''', que ye l'la estaya de mayor agudeza visual. El güeyu ve la lluz visible que va dende 400 milimicres a 750 milimicres, aprosimadamente 3x10⁷ Hz de frecuencia d'anchu de banda
 
La mácula caltién la [[foveola]], la [[fóvea]] y la [[rexón parafoveal]]. Autúa como una mena del fieltru pa les radiaciones lluminoses d'onda más curtia protexendo de los rayos U.V. a la fóvea.