Diferencies ente revisiones de «Triticum dicoccoides»

{{Taxobox_begin | color = lightgreen | name = Escanda}}

{{Taxobox_begin_placement | color = lightgreen}}

{{Taxobox_regnum_entry | taxon = [[Plantae]]}}

El '''''Triticum dicoccoides''''' o '''escanda''', ye una mena común del cereal ''[[triticum]]'' ([[trigu]]). Pertenez a los [[tetraploide]]s darréu de la so conformación por 14 [[cromosoma|cromosomes]]. La escanda ye un cereal d'[[iviernu]] propiu de climes fríos y terrenos probes ente los 400 y 600 m d'altor sobro'l [[mar]]. La grana d'escanda xorrez nes espigues arrodiada d'una cubierta o '''poxa''' que protexe'l granu o semiente. Esti granu con poxa, denómase '''erga'''. La sema de la escanda faise nos meses de payares, avientu y dalgunes vegaes, tamién en xineru. La sema faise a voleo, y non col granu, sinon cola erga. Recuéyese n'[[agostu]].

 

N'antigüedá foi la especie de trigu más importante pa la humanidá, pero anguaño ta cásique escosao, darréu que namás se caltienen en dalgunes rexones de la [[India]] y [[Asturies]] ([[Proaza]] y [[Grao]]).

 

Nel [[sieglu X]] apaez na documentación del cenobiu de ''San Vicente'' d'Uviéu como ''iscanla'', ''iscanlula'', ''scandula'', ''scanla''. Dende la Edá Media hasta bien entrao nel [[sieglu XIX]], la escanda y el trigu foren usaos pa pagar los foros o rentes de les tierres n'especie. Nel pueblu d'[[Ambás]] (conceyu de Grao) hasta [[1920]], entá pagaben el foro en ''copines'' de granu d'escanda.

 

Entá podemos alcontrar n'Asturies:

*[[Pan]] d'escanda o '''Fisga'''

El ''pantodunu'' ye'l pan que se fai ensin cribar la [[fariña]] d'escanda

 

* '''[[Fisga]]''' ''(Triticum spelta)'',

* '''[[Pabia]]''' ''(Triticum durum)'', y que ye una mena d'escanda más grande, cola espiga con cuatro carreres d'ergues, y de menor calidá.

 

*[[Cereal]]es

 

*[http://viejocubia.grao.net/rev/rv20.htm La escanda en Grao]

*[http://www.escanda.es/ www.escanda.es]

 

[[Categoría:Triticum]]

 

[[da:Emmer]]

[[ka:ასლი]]

[[la:Far]]

[[nl:Emmertarwe]]

[[pl:Pszenica płaskurka]]