Diferencies ente revisiones de «Xuliu César»
Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición |
Sin resumen de edición |
||
Llinia 5:
[[Archivu:Giulio-cesare-enhanced 1-800x1450.jpg|thumb|right|200px|Bustu.]]
'''Cayu Xuliu César'''. (en [[llatín]] ''Gaius Iulius Caesar IMP•CAIVS•IVLIVS•CAESAR•DIVVS'') ([[13 de xunetu]] o [[12 de xunetu]], [[100 edC]] – [[15 de marzu]], [[44 edC]]) foi un
César lluchó y ganó una [[guerra civil]] a escontra la faición conservadora del [[senáu romanu]]
El so dramáticu asesinatu nos idus de [[marzu]] por un
Esti conflictu terminó cola vitoria de los partidarios de César na doble [[batalla de Filipos]], y l'establecimientu del Segundu Triunviratu nel
Los fechos militares de César y gran parte de la so vida son conocíos al traviés del so propiu puñu y lletra y de
== Primeros años ==
César ñació en Roma nel sen d’una antigua familia de [[patricios]], nomada los Xulia. La so ascendencia, d’acuerdu cola lleenda, algamaba a Iulo, fíu del príncipe troyanu Eneas y nietu de la diosa [[Venus]]. Nel apoxéu del so poder, César entamó en Roma la construcción d’un templu a Venus Genetrix, en reconocimientu a la so supuesta antepasada. ▼
▲César ñació en Roma nel sen d’una antigua familia de [[patricios]], nomada los Xulia. La so ascendencia,
César medró nel Subura, un barriu de clase baxa de Roma. So pá, cuyu nome yera tamién Cayo Xulio César, algamó'l rangu de [[Pretor]]. So má yera una Aurelia de la rama de los Cotta, una familia plebeya rica ya influyente. El medrar ente los ciudadanos de clase baxa aparentemente enseñólu a falar varios idiomes, incluyendo [[hebreo]] y dalgunos dialectos galos. Vivir nesi llugar, pa una familia patricia con llimitaciones económiques, yera definitivamente un pilancu pal so futuru políticu. Ensin embargu, el xoven César deprendió muncho de les sos esperiencies de neñu, apreciando'l poder de ser un líder pal home común. Amás, él tenía la so herencia patricia y el so maníficu proceder político que lu emburriaría a la cume del poder romanu.▼
▲César medró nel Subura, un barriu de clase baxa de Roma. So pá, cuyu nome yera tamién Cayo Xulio César, algamó'l rangu de [[Pretor]]. So má yera una Aurelia de la rama de los Cotta, una familia plebeya rica ya influyente. El medrar ente los ciudadanos de
Los Xulios Césares, aínda patricios, nun yeren ricos pa los patrones de l'aristocracia romana de la dómina y por esi motivu, nin so pá nin so güelu algamaren cargos prominentes na República. La so tía paterna Xulia casó col talentosu xeneral y reformador [[Cayo Mario]], líder de la faición progresista del [[Senáu]], los Populares, frecuentemente enfrentaos a los Optimates (conservadores).▼
▲Los Xulios Césares, aínda patricios, nun yeren ricos pa los patrones de l'aristocracia romana de la dómina y por esi motivu, nin so pá nin so güelu algamaren cargos prominentes na República. La so tía paterna Xulia casó col talentosu xeneral y reformador [[Cayo Mario]], líder de la faición progresista del [[Senáu]], los Populares,
A lo cabero la vida de Mario, les refiertes internes ente les dos faiciones taben a puntu quebrar. Nel añu [[86 edC]] españó una guerra civil, cuyu resultáu a la llarga foi la [[dictadura]] (conceptu romanu del términu) de [[Lucio Cornelio Sila]].▼
▲A lo cabero la vida de Mario, les refiertes internes ente les dos faiciones taben a puntu quebrar. Nel añu [[86 edC]] españó una guerra civil,
César foi nomáu Flamen dialis (sumo sacerdote de [[Xúpiter]]) por Lucio Cornelio Cinna, aliáu de Mario. Nel añu [[85 edC]], pocu tiempu depués que César cumpliere 15 años, so pá cayó enfermu y morrió. Tanto Mario como so pá dexaron-y munches de les sos propiedaes y riqueces al xoven Xulio.▼
▲César foi nomáu Flamen dialis (sumo sacerdote de [[Xúpiter]]) por Lucio Cornelio Cinna, aliáu de Mario. Nel añu [[85 edC]],
César taba apegáu por llazos familiares al bandu perdedor: non solo yera sobrín de Mario, amás taba casáu con [[Cornelia]], fía de Cinna. La so situación yera poco segura. Sila ordénolu divorciase de Cornelia pa demostrar la so llealtá al nuevu réxime, pero César negóse y escapó de Roma. El dictador engrífose, mandando sicarios a apresalu y asesinalu. Foi la intervención de la so familia y collacios influyentes los que lu salvaron de la muerte. Los sos tíos Marco, Cayo y Lucio Aurelio Cotta, xunto coles [[vírxenes vestales]] y el propiu xenru de Sila, [[Mamerco Emilio Lépido Liviano]], quienes convencieron al Dictador de perdona-y la vida. Sila accedió de mala gana, pero, según Suetonio, dixo-y qu'esi xoven a quien salvaren la vida sedría la perdición de la faición de los Optimates, na qu'ellos llucharen y que "''nél veo munchos Marios''". A pesar del perdón de Sila, César nun quixo volver a Roma, y marchó pa Oriente pa sirvir na guerra escontra [[Mitrídates VI del Ponto]]. Durante esa campaña, César distinguióse pola so valentía en combate y les sos capacidaes de cabezaleru.▼
▲César taba
Depués de la muerte de Sila nel [[78 edC]], César tornó a Roma y entamó una carrera como abogáu nel [[Foru romanu]], dándose a conocer pola so brillante oratoria. Les sos principales víctimes yeren políticos corruptos acusaos d'estorsión.▼
▲
Col perfecionismu que siempre lu carauterizó, César nun taba contentu consigo mesmo y viaxó a [[Rodes]] pa estudiar [[filosofía]] y [[retórica]] col gramáticu [[Apolonio Molón]]. Pero demientres el viaxe, el so barcu foi abordáu por pirates que lu raptaron. Cuando exixeron un rescate de 20 [[talentos]] d’oru (un talentu equivalía a 26 kilos), César desafiólos a pidir 50. 38 díes depués, el rescate llegó y César foi lliberáu depués d'un cautiveriu bastante cómodu onde fexo amistá con dalgunos de los secuestradores. Recuperada la so llibertá, organizó una fuercia naval, atropo l'abellugu de los pirates y ordenó la so crucifixón.
Nel [[69 edC]], Cornelia morrió al dar a lluz a un neñu que ñació muertu y poco depués César perdió a so tía Xulia, vilda de Mario, de quien alcontrábase mui cercanu. Contrariu al vezu de la dómina, César insistió n'organizar funerales públicos pa dambes. Dambos funerales sirvieron tamién pa desafiar lleis de Sila, pues exhibiéronse nel sepeliu de Xulia les imáxenes de [[Cayo Mario]] y del fíu que tuviere con ella y que tamién tenía lluchao escontra Sila, [[Cayo Mario'l Xoven]], y nel sepeliu de Cornelia, la imaxe de so pá [[Cinna]]. Toos ellos foron proscritos, y les lleis del dictador prohibíen mostrar les sos imáxenes en
== Cursus honorum ==
César foi elixíu Cuestor pola Xunta del Pueblu nel [[69 edC]], con 30 años d'edá, como estipulaba'l cursus honorum
Al so regresu a Roma, César siguió la so carrera como abogáu hasta ser escoyíu Edil nel [[65 edC]], el primer cargu del cursus honorum que tenía imperium. Les funciones d’un edil puen ser equiparáes a les d’un modernu [[Presidente]] d'una Xunta Municipal e incluin la regulación de les construcciones, del tránsu, del comerciu y otros aspectos de la vida diaria. Pero'l cargu podría ser tamién un regalu envenenáu, pues incluyía la organización de los xuegos nel [[Circus maximus]] lo que debíu a lo llimitau del presupuestu públicu, exixía l'usu de fondos personales del edil. Esto yera especialmente verdá nel casu de César, que pretendía realizar xuegos memorables pa dar puxu a la so carrera política. Y
Ensin embargu, l’ésitu como edil foi un gabitu importante na so eleición pa [[pontifex maximus]] nel añu [[63 edC]], depués de la muerte de [[Quinto Cecilio Metelo Pío]]. El cargu implicaba una casa nueva nel Foru, la Domus Publica, la responsabilidá de to la vida relixosa de Roma y custodia de les vírxenes vestales. Pa la vida personal de César, tamién significaba l'
El so estrenu como pontifex maximus foi marcáu pol
Nel [[63 edC]] César foi elixíu pretor y [[Marco Tulio Cicerón]] [[cónsul]]. Foi un añu
== El primer triunviratu y les guerres na Galia ==
[[Archivu:Caesar's_Campaigns_in_Gaul,_1st_century_BC.gif|thumb|right|250px|Campañes de Xuliu César na Galia]]
Nel [[59 edC]] César foi elixíu cónsul. Como segundu cónsul foi elixíu'l so enemigu políticu, [[Marco Calpurnio Bibulo]], miembru de la faición conservadora y collaciu de Catón el Xoven. El primer actu de Bíbulo como cónsul foi retirase de la vida política col pretestu de dedicase a la observación de los cielos a la gueta [[arremielgos]]. Esta decisión, aparentemente d'espíritu relixoso, taba destinada a impidir a César aprobar lleis dúrante'l so consuláu, pero ésti alcontró aliaos onde menos los esperaba.
| |||