Diferencies ente revisiones de «Microbioloxía»

[[ImageArchivu:Agar plate with colonies.jpg|thumb|right|Una placa petri con agar poblada de microorganismos]]

'''Microbioloxía''' ye'l estudiu de ''[[microorganismos]]'', que son organismos [[unicelular|unicelulares]]es o grupu de célules [[microscópicu|microscópiques]]. Esto inclúi [[eucariota|eucariotes]] como los [[fongu|fongos]] y [[protista|protistes]], y [[procariota|procariotes]] como les [[bacteria|bacteries]] y dello ocle. Los [[Virus]], pesie a nun tar estrictamente clasificaos como organismos vivos, son tamién estudiaos. Microbioloxía ye un términu ampliu que inclúi milenta rames como [[viroloxía]], [[micoloxía]], [[parasitoloxía]] y otres. Una persona que s'especializa nel área de microbioloxía ye nomáu [[microbiólogu]]/a.

== Hestoria ==

La esistencia de [[microorganismu|microorganismos]] foi hipotetizada a lo llargu la [[Edá Media]] pesie a nun poder ser observaos, probaos, o describíos con exactitú fasta la invención del [[microscopiu]] nel sieglu XVII. En ''[[El Canon de la Medicina]]'' (1020), [[Abū Alī ibn Sīnā]] (Avicenna) establecía que la [[secreción]] corporal ta contaminada por cuerpos terrenales foriatos enantes de ser [[infección|infectaos]], pero nun los consideró como causes primaries de [[enfermedá|enfermedaes]] o dolencies. Cuando la [[peste|peste prieta]] o [[peste|peste bubónica]] algamó [[al-Ándalus]] nel sieglu XIV, Ibn Khatima ya Ibn al-Khatib hipotetizaron que les [[enfermedá infecciosa|enfermedaes infeccioses]] yeren debio a microorganismos qu'entraben nel cuerpu humanu. Les [[Bacteria|bacteries]] fueron observaes por primer vegada por [[Anton van Leeuwenhoek]] en 1676 col emplegu monolentes a móu de microscopiu, diseñaes por él mesmu. El nome de "bacteria" foi presentao munchu más tarde, por [[Christian Gottfried Ehrenberg|Ehrenberg]] en [[1828]], derivao del [[griegu|llinguax griegu]] ''βακτηριον'' que quier dicir "palu pequeñu". Dimientres van Leeuwenhoek ye davezu citao como'l primer [[microbiólogu]], la primer observación que mos consta a nivel microbiolóxicu, proveniente de los cuerpos fructíferos de [[mofu]], foi fecha enantes, en 1665 por [[Robert Hooke]].

El campu la '''[[bacterioloxía]]''' (posteriormente una subdisciplina la microbioloxía) ye xeneralmente considarada de tener sío fundada por [[Ferdinand Cohn]] ([[1828]]–[[1898]]), un botánicu cuyos estudios n'[[ocle]] y [[Phototrofu|bacteries fotosintétiques]] lleváron-y a describis a esgaya bacteries incluyendo ''[[Bacillus]]'' y ''[[Beggiatoa]]''. Cohn foi tamién el primeru en formular un esquema pa la [[clasificación taxonómica]] de les bacteries. [[Louis Pasteur]] ([[1822]]–[[1895]]) y [[Robert Koch]] ([[1843]]–[[1910]]) fueron contemporáneos de Cohn y son davezu consideraos los fundadores de la '''[[microbioloxía médica]]'''. Pasteur ye famosu penriba tóu por una serie d'esperimentos diseñaos pa refutar la antiguamente perestendía [[teoría de la xeneración espontánea]], solidificando con ellu la identidá de la microbioloxía como ciencia biolóxica. Pasteur tamién diseñó métodos pa la preservación de la comida ([[pasteurización]]) y vacunes escontra a esgaya enfermedaes como'l [[ántrax]], cólera d'aves de corral y [[rabia]]. Koch ye más conocio poles sos contribuciones na [[teoría de la enfermedá del xermen]], probando que enfermedaes específiques yeren causaes por microorganismos patóxénicos. Desendolcó una serie criterios que pasaron a conocese como los [[postulaos de Koch]]. Koch foi un de los primeros científicos n'algamar l'aisllamientu bacteries en [[cultivu puru]] resultando d'ehí la descripción de bayura bacteries novel incluyendo ''[[Mycobacterium tuberculosis]]'', l'axente causativu la [[tuberculosis]].

Dimientres Pasteur y Koch son davezu consideraos los fundadores de la microbioloxía, el so trabayu nun reflexó fielmente la verdadera diversidá del mundiu microbianu debio al so esclusivu enfoque en microorganismos con relevancia médica ñidia. Nun foi fasta'l trabayu [[Martinus Beijerinck]] ([[1851]]–[[1931]]) y [[Sergei Winogradsky]] ([[1856]]–[[1953]]), los fundadores de la '''microbioloxía xeneral''' (un términu vieyu que recueye aspeutos de la fisioloxía, diversidá y ecoloxía microbianes), cuando la verdadera amplitú de la microbioloxía foi revelada. Beijerinck fexo dos contribuciones mayores a la microbioloxía: el descubrimientu los [[virus]] y el desendolcu de téuniques d'[[enriquecimientu cultivos]]. Dimientres el so trabayu nel [[Tobacco Mosaic Virus|TMV]] estableció los principios básicos de la viroloxía, foi el so desenrollu nel [[enriquecimientu cultivos]] el que tuvo'l mayor impautu darréu na microbioloxía al permitir el cultivu d'un pergrande rangu microbios con perestremáes fisioloxíes. Winogradsky foi el primeru en desendolcar el conceutu de [[quimiolitotrofía]] y d'ehí la revelación del pale esencial xugao polos microorganismos nos procesos xeoquímicos.

== Tipos ==

* '''[[Fisioloxía microbiana]]''': L'estudiu de cómo funciona una célula microbiana bioquímicamente. inclúi l'estudiu del crecimientu microbianu, [[metabolismu]] microbianu y la [[estructura de la célula bacteriana|estructura de las células microbianas]].

* '''[[Xenética microbiana]]''': L'estudiu de cómo s'organicen y regulen los [[xen]]es en microbios en rellación coles sos funciones celulares. Peraverada al campu la [[bioloxía molecular]].

* '''[[Microbioloxía médica]]''': L'estudiu del papel de los microios n'enfermedaes humanes. Inclúi l'estudiu de [[pathoxénesis]] microbiana y [[epidemioloxía]] y ta rellacionada col estudiu la [[patoloxía]] y la [[inmunoloxía]].

* '''[[Microbioloxía veterinaria ]] ''': L'estudiu del papel de los microbios en [[melecina veterinaria]] o [[taxonomía animal]].

* '''[[Microbioloxía ambiental]]''': L'estudiu de la función y diversidá de microbios nel so mediu natural. Inclúi l'estudiu d'[[ecoloxía microbiana]], la mediación microbiana nel [[ciclu de los nutrientes]], [[xeomicrobioloxía]], diversidá microbiana y [[biorremediación]]. Caracteriza los hábitatas de clave bacteriana como [[rizosfera]] y [[filosfera]], [[tierra]] y [ecosistema|ecosistemes]] [[acuíferos]], [[océanos]] abiertos o ambientes estremos ([[estremófilu|estremófilos]]).

* '''[[Microbioloxía evolutiva]]''': L'estudiu la evolución los microbios. Inclúi l'estudiu la [[sistemática]] y [[taxonomía]] bacterianeshe study of the evolution of microbes.

* '''[[Microbioloxía industrial]]''': L'emplegu de microbios pal so usu en procesos industriales. Inclúyense exemplos como la [[fermentación industrial]] y el [[tratamientu d'agues residuales]]. Ta mui cercanamente lligada a la [[biotecnoloxía]] industrial. Esti campu tamién inclúi la [[elaboración de la cerveza]], una importante aplicación de la microbioloxía.

* '''[[Aeromicrobioloxía]]''': L'estudiu de microorganismos aéreos.

* '''[[Microbioloxía de los alimentos]]''': L'estudiu de microorganismos causantes del deterioru los alimentos.

* '''[[Microbioloxía farmacéutica]]''': L'estudiu de microorganismos causantes de la contaminación y dañu farmacéuticu.

* '''[[Microbioloxía bucal]]''': L'estudiu de microorganismos de la boca, particularmente los causantes de [[caries]] y [[periodontitis]].

== Beneficios ==

[[ImageArchivu:Samadams2.jpg|thumb|right|Tanques de fermentación con formientu emplegáu pal procesu d'elaboración de la cerveza]]

=== Xeneral ===

=== Revistes ===

=== Organizaciones profesionales ===