Wikipedia

Diferencies ente revisiones de «Lladriyu»

Navegar l'historial de mou interactivu
← Edición más antiguaEdición más nueva →
Contenido eliminado Contenido añadido
VisualTestu wiki
Legobot (alderique | contribuciones)
14 841 ediciones
m Bot: Migrating 76 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q40089 (translate me)
Oriciu (alderique | contribuciones)
6778 ediciones
Enllaces a ficheros, dalgún enllaz y pallabres sueltes
Llinia 11:
== El lladriyu como elementu constructivu ==
=== El magre ===
La [[magre]] cola que s'ellaboren los lladriyos ye un material sedimentario de partícules bien pequenes de silicatos hidratadoshidrataos d'alúmina, amás d'otros minerales como'l [[caolín]], la [[montmorillonita]] y la [[illita]]. Considérase'l [[adobe]] como'l precursor del lladriyu, cuidao que se basa nel conceutu d'usu de folla magrizo pa la execución de murios, anque l'adobe nun esperimenta los cambeos físicu-químicos de la [[cocción]]. El lladriyu ye la versión irreversible del adobe, productu de la cocción a altes temperatures.
 
=== Xeometría ===
[[Archivu:Nomenclatura ladrillo.svg|thumb|Nomenclatura de les cares y arestes d'un lladriyu.]]
La so forma ye la d'un prisma rectangular, nel que les sos distintes dimensiones reciben el nome de ''lluria'', ''carbonizu'' y ''gruesu'', siendo la lluria la so dimensión mayor. Asina mesmu, les distintes cares del lladriyu reciben el nome de ''tabla'', ''cantar'' y ''testa'' (la tabla ye la mayor). Polo xeneral, la ''lluria'' ye del doble de llargor qu'el ''carbonizu'' o, más esactamente, dos carbonizos más una xunta, lo que dexa combinalos llibremente. El ''gruesu'', otra manera, puede nun tar moduladomoduláu.
 
Esisten distintos formatos de lladriyu, polo xeneral son d'un tamañu que dexe remanalo con una mano. En particular, destaquen el formatu ''métricu'', nel que les dimensiones son 24 x 11,5 x 5,25 / 7 / 3,5 cm (cada dimensión ye dos veces la darréu menor, más 1 cm de xunta) y el formatu ''catalán'' de dimensiones 29 x 14 x 5,2 / 7,5 / 6 cm, y los más normalizaos que miden 25 x 12 x 5 cm.
 
Anguaño tamién s'utilicen pol so gran demanda, dáudau'l so amenorgáu costu n'obra, midíes de 50 x 24 x 5 cm.
 
=== Tipos de lladriyu ===
Llinia 26:
* ''Lladriyu macizu'', aquellos con menos d'un 10% de perforaciones na tabla. Dellos modelos presenten rebaxes en diches tables y en testar pa execución de murios ensin llagues.
* ''Lladriyu tejar o manual'', asemeyen los antiguos lladriyos de fabricación artesanal, con apariencia tosca y cares rugosas. Tienen bones propiedaes ornamentales.
* ''Lladriyu aplantilladoaplantiyáu'', aquel que tien un perfil curvu, de forma que al asitiar una filada de lladriyu, xeneralmente a sardinel, conformen una moldura corrida. El nome provien de les plantiyes qu'utilizaben los [[cantería|canteros]] pa llabrar les piedres, y que s'utilicen pa dar la citada forma al lladriyu.
* ''Lladriyu buecu'', son aquellos que tienen perforaciones nel cantar o en testar qu'amenorguen el pesu y el volume del material emplegáu nellos, facilitando la so corte y manexu. Aquellos que tienen furos horizontales son utilizaos para [[tabique]]ría que non vaya a soportar grandes cargues. Pueden ser de dellos tipos:
** Rasilla: la so lluria y carbonizu son enforma mayores qu'el so gruesu. N'España, les sos dimensiones más habituales son 24 x 11,5 x 2,5 cm.
Llinia 32:
** Lladriyu buecu doble: con dos hilera de perforaciones en testar.
** Lladriyu buecu triple: tien tres hilera de perforaciones en testar.
* ''Lladriyu caravistacara vista'': son aquellos que s'utilicen n'esteriores con un acabáu especial.
* ''Lladriyu refractariu'': asitiar en llugares onde tien de soportar altes temperatures, como fornos o chimenees.
 
=== Usos ===
Los lladriyos son utilizaos en construcción en zarramientos, fachaes y particiones. Utilízase principalmente pa construyir [[ParéParede]]yes, [[muriumuria|muries]]s o [[tabique]]s. Anque pueden asitiase ''a güesu'', lo habitual ye que se reciban con [[Morteru (construcción)|morteru]]. La disposición de los lladriyos nel muriu conozse como [[Apareyu (construcción)|apareyu]], esistiendo gran variedá d'ellos.
 
=== Apareyos ===
Llinia 42:
 
{|style="float:right"
|[[Archivu:VeríesIngles.JPG|thumb|180px|Apareyu inglés.]]
|-
|[[Archivu:Panderete.JPG|thumb|180px|Apareyu a panderete.]]
|-
|[[Archivu:PalomberuPalomero.JPG|thumb|180px|Apareyu palomberu.]]
|}
{|style="float:right"
|[[Archivu:LluriaSoga.JPG|thumb|180px|Apareyu a lluries.]]
|-
|[[Archivu:Tizon.JPG|thumb|180px|Apareyu a carbonizos.]]
Llinia 55:
|}
 
Apareyu ye la llei de torga o disposición de los lladriyos nun muriu, qu'axusta dende les dimensiones del muriu hasta los alcuentros y los [[:Wiktionary:YE:enjarje|enjarjes]]enllaces, de manera que'l muriu xuba de forma homoxénea en toa l'altor del edificiu. Dellos tipos d'apareyos son los siguientes:
* ''Apareyu a lluries'': les bandes del muriu formar poles lluries del lladriyu, tien una espesura de mediu pie (el carbonizu) y ye bien utilizáu para [[fachaes]] de lladriyu cara vista.
* ''Apareyu a carbonizos'' o a la española: nesti casu los carbonizos formen les bandes del muriu y la so espesura ye de 1 pie (la lluria). Bien utilizáu en murios que soporten cargues estructurales (portantes) que pueden tener ente 12,5 cm y 24 cm asitiaos a mediu estil o lluria.
* ''Apareyu a sardinel'': apareyu formáu por pieces dispuestes a sardinel, esto ye, de cantarcantu, de manera que se ven los carbonizos.
* ''Apareyu inglés'': nesti casu alternen lladriyu a lluria y carbonizu, trabando la llaga a lladriyu terciáu, dando unaun espesuraespesor de 1 pie (la lluria). Emplégase enforma pa murios portantesresistentes en fachaes de lladriyu cara vista. La so torga ye meyor que'l muriu a tizones pero la so puesta n'obra ye más complicada y rique mano d'obra más esperimentada. El dibuxu nun se correspuende col tipu d'apareyu.
* ''Apareyu en panderete'': ye l'emplegáu pa la execución de tabiques, la so espesura ye'l del gruesu de la pieza y nun ta preparáu p'absorber cargues sacante'l so propiu pesu.
* ''Apareyu palomberu'': ye como l'apareyu en panderete pero dexando buecos ente les pieces horizontales. Emplegar naquellos tabiques provisionales que tienen de dexar ventilar la estancia y nun determináu tipu d'estructura de cubierta.
Llinia 69:
*Les xuntes verticales van dir alternaes ensin continuidá con espesura de 1,5 cm.
*Los murios que se crucien o empalmen tendrán de ser perfectamente trabaos.
*va controlase'l chombu«plomu» y «nivel» de les filaes.
*Nun se dexa l'empléu de clavos, alambres o fierros pa la torga de parés o salientes.
*Les parés van dir xuníes a les estructures por armadura auxiliar (fierro 6mm de diámetru).
Llinia 75:
== Fabricación de lladriyos ==
=== Proceso d'ellaboración ===
Güei día, en cualquier fábrica de lladriyos llevar a cabu una serie de proceso estándar qu'entienden dende la elección del material magrizo al procesu de empacado final. La materia primo utilizada pa la producción de lladriyos ye, fundamentalmente, el magre. Esti material ta compuestu, n'esencia, de [[xil]], [[alúmina]], [[agua]] y cantidaes variables de [[óxidu d'hierrode fierru|óxidoóxidu de fierrofierru]] y otros materiales [[alcalínalcalinos]]s, como los [[óxidu|óxidos]]s de [[calciu]] y los óxidos de [[magnesiu]].
 
Les partícules del material son capaces d'absorber [[higroscópico|higroscópicamente]] hasta un 70% del so pesu n'agua. Cuando ta hidratada, el magre adquier la plasticidad abonda pa ser moldiada, a diferencia de cuando ta seca; estáu nel que presenta un aspeutu terrosu.
Llinia 83:
Una vegada escoyíu'l tipu de magre'l procesu puede resumise en:
* Maduración
* TratamientoTratamientu mecánicu previu *
Depósitu de materia primo procesada *
Humidificación
* Moldiáu *
Ensugáu *
Cocíu
Cocción
* Almacenaxe
 
==== Maduración ====
Antes d'incorporar el magre al ciclu de producción hai que sometela a ciertos tratamientos de [[esmagayar|trituración]], [[homogeneizaciónhomoxeneización]] y reposu n'atroxu, cola cuenta de llograr una fayadiza consistencia y uniformidá de les característiquescarauterístiques físiques y químiques deseyaesdeseaes.
 
El reposu albentestate tien la finalidá de facilitar el desmenuzamientoesmenuzamientu de los tarrones y la disolución de los nódulosnoyos pa torgar les aglomeraciones de partícules magrices. La esposición a l'acción atmosférica (aire, agua, sol, xelu, etc.) favorez amás la descomposición de la materia orgánico que pueda tar presente y dexa la purificación químico y biolóxico del material. D'esta manera llógrase un material dafechu inerte y pocu dadu a posteriores tresformamientos mecánicos o químiques.
 
==== Tratamientu mecánicu previu ====
Llinia 100:
 
* ''Ruempe-tarrones'': como'l so propiu nome indica, sirve p'amenorgar les dimensiones de los tarrones hasta un diámetru d'ente 15 y 30 mm.
* ''Eliminador de [[piedra|piedres]]s'': ta constituyíu xeneralmente por dos cilindros que xiren a distintes velocidaes, capaces de dixebrar el magre de les piedres o «chinos».
* ''Desintegrador'': encargar d'esmagayar los tarrones de mayor tamañu, más duros y compautos, pola acciónaición d'una serie de cilindros dentaos.
* ''LaminadorLlaminador refinador'': ta formáu por dos cilindros rotatorios llisos montaos n'exes paraleles, con separación, ente sigo, de 1 a 2 mm, espaciu pol cual faise pasar el magre sometiéndola a un achaplamientu y un plancháu que faen entá más pequenespequeñes les partícules. Nesta última fase consíguese la eventual trituración de los últimos nódulosnoyos que pudieren tar inda nel interior del material.
 
==== Depósitu de materia primo procesada ====
A la fase de pre-ellaboración, sigue'l depósitu de material en [[silu]]s especiales nun llugar techado, onde'l material se homogeinizahomoxeneiza definitivamente tantu n'apariencia como en característiquescarauterístiques físicu-químiques.
 
==== Humidificación ====
Llinia 120:
Esta fase realizar en [[secaderu]]s que pueden ser de distintos tipos. Dacuando faise circular aire d'un estremu a otru pel interior del secaderu, y otres vegaes ye'l material el que circula pel interior del secaderu ensin inducir corrientes d'aire. Lo más normal ye que la eliminación de l'agua del material crudo llevar a cabu insuflando aire caliente con una cantidá de mugor variable. Eso dexa evitar golpes termohigrométricos que puedan producir un amenorgamientu de la masa d'agua a ritmos distintos en distintes zones del material y, poro, a producir fisuras alcontraes.
 
==== CocciónCocíu ====
Realizar en fornos de túnel, qu'en dellos casos pueden llegar a midir hasta 120 m de llargor, y onde la temperatura de la zona de coccióncocíu bazcuya ente 900 °C y 1000 °C.
 
Nel interior del fornu la temperatura varia de forma continua y uniforme. El material ensugáu asitiar en carros especiales, en paquetes estándar y ye introducíu por una de les estremidaes del túnel, saliendo pel estremu opuestu una vegada que ta cocíu.
 
Ye mientres lael coccióncocíu cuando se produz la [[sinterización]], de manera que'l la coccióncocíu resulta una de les instancies cruciales del procesu no qu'que cinca a la resistencia del lladriyu respecta.
 
==== AlmacenajeAlmacenaxe ====
Antes del embalaxe dar# en la formación de paquetes sobre [[pallet]]s, que van dexar dempués movelos fácilmente con carretillascarretilles de forqueta. El procesu d'embalaxe consiste n'envolubrar los paquetes con cintes de plásticu o de metal, de cuenta que puedan ser depositaos en llugares d'almacenamientu, pa darréu ser treslladaos en camión.
 
== VeaseVer tamién ==
* [[Bloque de formigón]]
* [[Adobe]]
Llinia 148:
== Enllaces esternos ==
{{commons|Brick|lladriyos}}
{{wikcionariowiktionary}}
* [http://www.coam.org/pls/portal/docs/PAGE/COAM/COAM_AYUDA_PROFESIONAL/PDF/1-03-a.pdf Norma Básica de la Edificación, Fabriques de Lladriyu 1990, NBE FL-90] (derogada pol [[Códigu Técnicu de la Edificación]])
 
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/wiki/Lladriyu»