Diferencies ente revisiones de «Celta»

Contenido eliminado Contenido añadido
m fixing dead links
Limotecariu (alderique | contribuciones)
cambios pola nueva política nos exónimos
Llinia 17:
"Celta" encarticha a una familia de les llingües y, dún xeitu más xeneral, sinifica "relativu a los celtes", o "nel sen de los celtes". Tamién emplegárese pa referise a delles cultures arquiolóxiques definíes por un conxuntu únicu de les ferramientes. L'arreyamientu ente la llingua y la ferramienra tórnase más nidio pola presencia d'iscriciones. ''(Ver [[Celta (dixebra)]] pa otres aplicaciones de la espresión)''
 
Güei, el términu "celta" emplégase de cutio pa descrebir les llingües y cultures respeutives, d'[[Irlanda]], [[Escocia]], [[Gales]], [[Cornualles]], [[Islla de Man]] y [[Bretaña]], tamién conocíes como les '''Seis [[Naciones celtes]]'''. Estes son les rexones onde les cuatro llingües celtes entá se falen, en cierta midida, como llingües maternes: el [[gaélicu irlandés]], [[gaélicu escocés]], [[galés]], [[bretón]] y más dos caberes recuperaciones, el [[cornuallés]] (ún de los [[idiomes Britónicos]]) y el [[manés]] (ún de los [[idiomes goidélicos]]). "Celta" tamién ye, a vegaes, usáu pa referise les rexones de la Europa continental qu'han patrimoniu celta, pero n'onde nun perviviera l'idioma celta; estes zones inclúin el norte de la [[Península Ibérica]] (el norte de [[PertualPortugal]], y y rexones hestóriques como [[Galicia]], [[Asturies]] y [[Cantabria]]), Y, en menor midida, [[Francia]]. ''(Ver [[Celtes modernos]])''
 
Fálase de "Celtes continentales" a les persones de fala celta de la Europa continental. "Celtes insulares" son les persones de fala celta de les [[Islles Britániques]] y los sos descendientes. Los celtes de [[Bretaña]] tomen so [[llingua]] de la migración de los celtes de les islles britániques y asina aconcéyense en consecuencia.
Llinia 49:
L'espardimientu del trabayu'l fierro conduxo al desenrollu de la [[cultura d'Hallstatt]] direchamente de la Urnfield (700 a 500 e.C). El [[Proto-Celta]], el caberu ancestru ermunu de toles llingües celtes coñocíes, coxítese per esta escuela de camientu que falóse a entamos y caberos de les cultures d'Urnfield y Hallstatt, nos entamos del primer mileñu enantes de Cristu. L'espurdimientu de les llingües celtes per [[Iberia]], Irlanda y Gran Bretaña produxérase emientre la primer metá del primer mileñu, los primeros [[soterramientos en Gran Bretaña daten del 500 e.C. Al traviés de los sieglos espoxigárense los estremaos idiomes [[Celtibéricu]], Goidélicu]] y [[Britónicu]]. El que si Goidélicu y Britónicu poseyan el mesmu orixe (duna única invasión) ye dubioso.
 
La [[cultura d'Hallstatt]] foi asocedida pola [[Cultura de La Tène]] n'Europa central, y demientres les caberes estaes de la [[Edá de Fierro]] la primixeña cultura celta fora camudándose esplícitamente a los llargo'l tiempu. Los topónimos celtes entá alcuéntrense en gran númberu nes partes altes del Danubiu y el Rin, cosa qu'arrivó a muncho espertos a estudiar esi ámbetu. Otros, sicasí, creyen que la Cultura de La Tène ye demasiao anterior pa desplicar la patria celta, so espurrrimientu amuesa la posterior difusión duna preesistente cultura celta en toa [[Suiza]], [[Austria]], el sur y el centru d'[[Alemaña]], les rexones setentrionales d'[[Italia]], este de [[Francia]], [[República Checa]], [[PertualPortugal]], [[Eslovaquia]] y partes d'[[Hungría]] y [[Ucrania]].
 
Diodoru Sículu y Estrabón emponen que'l coral de los celtes allugábase nel sur de Francia. El primer diz que los galos asitiábense al norte de los celtes, pero que los romanos refiérense a dambos como galos. Enantes de los descubrimientos n'Hallstatt y La Tene, en xeneral considérase que'l coral de los Celtes yera'l sur de Francia.
Llinia 116:
* El gurupu central de los [[Celtiberos]] y [[Carpetanos]], qu'habitaben la meseta y la estaya cimera'l valle del [[Ebru]]. Esti gurupu remana de la emigración celta de la [[Galia]], tomando carauterístiques ibériques.
 
Los oríxenes de los celtíberos podríen fornir una precisa llave pa esbloquiar el procesu de Celtización nel restu la Península. Esti procesu nel suroeste de la [[Céltica]] y del noroeste nun ye, sicasí, una cenciella y piesllada custión celtibérica. Les caberes vistigaciones sobro los [[Galaicos]] [[Brácaros]] nel noroeste de [[PertualPortugal]] ta aportando nuevos enfoques p'atalantar la cultura celta (llingua, arte y relixón) nel oeste d'Iberia.
 
==== Alpes y Valle'l Po ====