Diferencies ente revisiones de «Llingües indoeuropees»

Güei fálase en diverses variedaes dialectales nuna estensa zona qu'inclúi Irán, Afghanistán y delles repúbliques de l'antigua [[Xunión Soviética]].

 

* Les vocales indoeuropees llargues y curties /e/, /o/ y /a/ conviértense en /a/ curtia y llarga.

* Onde les llingües indoeuropees tienen una /a/ l'indo-iraniu tien una /i/, como reflexu de los soníos indoeuropeos laringales.

Cola fundación de [[Constantinopla]] falamos del [[griegu bizantín]], procedente d'esta koiné anterior, tamién llamáu griegu medieval. Nel sieglu XVI vuelven a apaecer testos de lliteratura popular en [[griegu modernu]], actual llingua oficial del país tres tener sío xebrada nuna versión más artificial y arcaizante ([[katharevousa]]) y una versión más axustada a la llingua falada ([[dimotikí]]).

 

* La silbante indoeuropea /s/ ye aspirada en posición inicial ya intervocálica.

* El griegu caltuvo les consonantes oclusives aspiraes tovía na dómina del [[griegu clásicu]].

Tamién conocíu como "sabélicu", ye una llingua de la que tenemos inscripciones ente los sieglos VI y V e.C.

 

* Los grupos oclusiva dental + /t/ pasen a /ss/ nes llingües itáliques y d'ehí a /s/. Ésti ye l'orixe de "''visus''" que comparte raigañu con "''video''" (ver), cognatu del [[Idioma alemán|altoalemán]] "''gewiss''" (bien sabíu).

* La llabio-velar oclusiva /kw/ caltiénse en llatín y conviértese en /p/ n'osco-umbru y picenu.

D'estes llingües conservamos testos dende'l sieglu IX. Una obra representativa de la lliteratura inglesa d'aquella dómina ye ''[[Beowulf]]''. L'inglés convirtióse nuna de les llingües más espardíes pel mundu.

 

* [[Rotacismu consonánticu]]. Les oclusives pasen a sordes y les que yeren sordes a fricatives.

* L'acentu indoeuropéu pasa a la primer sílaba de la palabra.

El bretón ye una llingua d'orixe insular, pesie a falase nel continente. Esto ye pola migración de la dómina medieval. Tenemos testimonios del s. XIV y fálase tovía güei en [[Bretaña]] (especialmente n'árees rurales), pero enxamás produció una gran lliteratura.

 

* Perda del fonema indoeuropéu /p/. Esiste esti fonema yá que dalgunes llingües celtes convirtieron la llabiovelar indoeuropea en /p/.

* El primer soníu d'una palabra ta influenciáu y modifícase pola palabra que la precede.

Distinguimos ente l'armeniu clásicu, dende'l sieglu IX d.C., al que se tornó l'Evanxeliu y otres obres relixoses del obispu Eznik de Kolb. Del 1000 al 1500 d.C. esiste una forma evolucionada que nomamos armeniu mediu, llingua de cancillería y tamién con lliteratura profana. Darréu tenemos armeniu modernu, nel que distinguimos armeniu occidental o de [[Turquía]] (tamién utilizáu nes colonies d'Asia Menor y Constaninopla) y armeniu oriental, falau n'Armenia ya [[Irán]].

 

* El sistema d'oclusives acabó en dos: nos dialectos centrales una distinción entre oclusives sonores, sordes y sordes aspiraes y nos dialectos periféricos ente oclusives aspiraes y non aspiraes (ya sían sordes o sonores, según la variante).

* La declinación nominal distingue seis o siete casos (nominativu, xenitivu, dativu, acusativu, ablativu, instrumental y locativu).

Actualmente ye faláu n'[[Albania]], [[Kosovo]] y zones fronterices de Macedonia y Grecia. Distínguese nél dos dialectos: el tosko al sur y el guego al norte.

 

* El nome tien xéneru (masculín, femenín y rara vez neutru), númberu y trés o cuatro casos.

* La declinación d'un sustantivu definíu o indefiníu ye diferente.

Compuestu pol [[rusu]], testimoniáu dende'l sieglu XI, el [[bielorrusu]] y l'[[ucranianu]] (conocíu dende la dómina medieval)

 

* Esistencia de dos aspeutos verbales aplicables a cada acción verbal; el durativu y el puntual.

* Temes en -o y -u nos sustantivos espresa'l masculín y -a ya -i el femenín.

 

* Desendolcu d'un distema de distinción tonal.

* Conserva un complexu sistema de casos