Wikipedia

Diferencies ente revisiones de «Dinastía Han»

Navegar l'historial de mou interactivu
← Edición más antiguaEdición más nueva →
Contenido eliminado Contenido añadido
VisualTestu wiki
m correiciones
Limotecariu (alderique | contribuciones)
23 024 ediciones
Sin resumen de edición
Llinia 1:
[[Archivu:Dinastía Han occidental.jpg|thumb|450px|Dinastía Han Occidental.]]
 
'''La dinastía Han''' ([[chinu tradicional]]: 漢, [[chinu simplificáu]]: 汉, [[pinyin]]: Hàn) siguió a la [[dinastía Qin]] y precedió al periodu de los [[Tres Reinos]] en [[China]] dende'l [[206 edCe.C.]] hasta'l [[220]].
 
Mientres la dinastía Han, los sos reis adoptaron les enseñances de los grandes filósofos de l'antigüedá, [[Lao-Tse]] y [[Confucio]]. El gobiernu desenvolvióse bien llogrando espansión territorial. Fomentóse la [[educación]] y la [[escritura]] nel acabante inventar papel d'arroz. Favorecióse gran intercambiu de mercancíes pela Ruta de la Seda, que va del [[Océanu Pacíficu]] hasta [[Persia]] ya [[India]]. China convirtióse oficialmente nun Estáu [[Confucianismu|confucianu]] y espolletó nel ámbitu internu: l'[[agricultura]], los productos fechos a mano y el [[comerciu]] floriaron, y la población llegó a los 50 millones. Mentanto, l'imperiu estendió la so influencia cultural y política sobre los actuales [[Vietnam]], [[Asia central]], [[Mongolia]] y [[Corea]] primero de derrumbar baxo una combinación de presiones internes y esternes.
Llinia 9:
El primeru de los dos periodos de la dinastía, llamáu Dinastía Han Anterior (前漢朝, qián hàn cháo) o Dinastía Han Occidental (西漢朝, xī hàn cháo) que duró hasta l'añu [[9]] tuvo la so capital en [[Chang'an]] (actual [[Xi'an]], provincia de [[Shaanxi]]). La Dinastía Han Posterior (後漢朝, hòu hàn cháo) o Dinastía Han Oriental (東漢朝, dōng hàn cháo ), que duró del [[25]] al [[220]] tuvo la so capital en [[Luoyang]]. La convención de denominales occidental y oriental úsase anguaño pa evitar el tracamundiu cola dinastía Han del [[Cinco Dinastíes|periodu de les Cinco Dinastíes y los Diez Reinos]], anque la nomenclatura d'anterior/posterior usábase nos testos históricos, incluyendo en [[Zizhi Tongjian]] de [[Torca Guang]]. La dinastía foi fundada pola familia Liú (劉).
 
Los llogros intelectuales, artísticos y lliterarios alitaron y floriaron mientres la dinastía Han. El periodu Han produció l'historiador más famosu de China, [[Torca Qian]] ([[145 edCe.C.]] - [[87 edC|edCe.C.]]?), que les sos [[Memories históriques]] aproven una crónica detallada dende los tiempos de la llexendaria [[dinastía Xia]] a aquéllos del emperador Wu ([[141 edCe.C.]] - [[87 edCe.C.]]). Les meyores tecnolóxiques tamién marcaron esti periodu. Unu de los grandes inventos chinos, el [[papel]], data de la dómina Han.
 
Sedría correctu afirmar que los imperios contemporaneos d'Hanlos y los [[Imperiu romanu|romanos]] yeren los mayores qu'esistíen nesi momentu nel mundu conocíu. Magar que nun había una rellación directa ente los dos, dambos yeren conscientes de la esistencia del otru, y esistía un venceyu comercial al traviés de los otros imperios qu'esistíen n'[[Asia Central]] y qu'actuaben como intermediarios, como [[Partia]]. Yera un intercambiu bastante desigual; China esportaba especies, teles, y, principalmente, [[seda]]. L'imperiu romanu namái podía ufiertar empara [[oru]] y [[plata]], al nun tener otres manufactures d'interés pa los chinos. Unu de los pocos contactos directos rexistraos ente dambos imperios apaecen nel [[Hou Hanshu]] onde se cunta qu'un convói romanu representando a [[AntoninoAntonín PíoPíu]] algamó la capital [[Luoyang]] y foi recibíu pol emperador Huan.
 
La dinastía Han, que dio nome al principal grupu étnicu de China, "hanlos", foi notable tamién pol so poderíu militar. L'imperiu espandióse escontra l'oeste hasta llegar a la depresión de [[Tarim]] (na actual [[Xinjiang|Rexón Autónoma Güigur de Xinjiang]]. Los exércitos chinos tamién invadieron y anexonáronse partes del norte de Vietnam y Corea escontra'l final del [[sieglu II edCe.C.]] Pero'l control por parte d'Hanlos de les rexones perifériques yera xeneralmente escasu. P'asegurar la paz colos poderes llocales fuera de China la corte Han, desenvolvió un sistema tributariu mutuamente beneficiosu. A los estaos non chinos dexábase-yos autonomía en cuenta de l'aceptación simbólica de la dominación Han. Los llazos tributarios confirmáronse y reforzaron al traviés d'enllaces matrimoniales ente clases altes y los intercambios periódicos de regalos y bienes.
 
== Soberanos de la Dinastía Han ==
Llinia 57:
|
* Periodu de Reináu
206 edCe.C. – 195 edCe.C.
194 edCe.C. – 188 edCe.C.
188 edCe.C. – 184 edCe.C.
184 edCe.C. – 180 edCe.C.
179 edCe.C. – 157 edCe.C.
156 edC e.C.– 141 edCe.C.
140 edCe.C. – 87 edCe.C.
86 edCe.C. – 74 edCe.C.
74 edCe.C.
73 edCe.C. – 49 edCe.C.
48 edCe.C. – 33 edCe.C.
32 edCe.C. – 7 edCe.C.
6 edCe.C. – 1 edCe.C.
1 edCe.C. – 5
6 – 8
|}
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/wiki/Dinastía_Han»