Diferencies ente revisiones de «Tutankamón»
Contenido eliminado Contenido añadido
Etiquetes: Edición de móvil Edición de la web pa móvil |
m Robó: Troquéu automáticu de testu (-\bde \[\[([^\]]*?\|[A|a|E|e|I|i|O|o|U|u].*?)\]\] +d'\1) |
||
Llinia 35:
Magar formalmente defínese que la [[Dinastía XVIII]] remata col reináu de [[Horemheb]], puede afirmase con un altu grau de certidume que'l mozu '''Tutankamón''' foi l'últimu faraón de sangre real de la dinastía. Xubió al tronu dempués del [[Atonismo|periodu de Amarna]] y devolvió a los [[Amón#Historia|sacerdotes de Amón]] la influencia y el poder que tuvieren enantes de la revolución relixosa y política de [[Akenatón]]. Mientres el so curtiu reináu tuvo en manos de [[Ai]] y [[Horemheb]], que se partieron el poder: Ai alministró Exiptu y Horemheb remanó l'exércitu.
El so reináu caracterizar por una torna a la normalidá nel planu sociu-relixosu dempués del interludiu protagonizáu pol monoteísmu de Akenatón. Dichu torna foi paulatín, restaurando'l cultu nos templos abandonaos de dioses como [[Amón]], [[Osiris]] o [[Ptah]], asitiando en funciones a la casta sacerdotal y dexando la celebración de los ritos pertinentes. Nel planu artísticu, los cánones inauguraos so la égida
Tutankamón nun foi un faraón notable nin conocío en dómines antigües; el tamañu relativamente pequeñu de la so tumba ([[KV62]]) foi la razón de que nun fuera afayada hasta'l [[sieglu XX]].<ref>{{cita llibro|autor=Carter, Howard|títulu=La tumba de Tutankhamon|añu=1995|id=ISBN 84-233-2538-5|editorial=Ed. Destín}}</ref> [[Howard Carter]] atopar intacta en 1922. El so descubrimientu y les ayalgues atopaes nella tuvieron cobertoria mundial na prensa y anovaron l'interés del públicu pol [[Antiguu Exiptu]], convirtiéndose la mázcara funeraria del faraón na imaxe más popular. L'afayu de la so tumba, casi intacta, foi un apurra fundamental pa la comprensión de la hestoria y cultura exipcia. Fixo posible sacar a la lluz una cantidá apreciable de xoyes, muebles, armes y variaos instrumentos; dexando esto ampliar la conocencia de la civilización exipcia.
Llinia 42:
[[Archivu:Egypte louvre 148.jpg|thumb|Aníu portando'l ''[[Nome de Tronu]]'': Neb-Jeperu-Ra.]]
Al nacer, [[circa|c.]] 1345 a. C., asignóse-y el nome de Tut-[[anj]]-[[Atón]], que darréu camudó a Tut-anj-[[Amón]], cuando nel ocaso de la revolución teolóxica
El so nome foi escritu como ''Amón-tut-anj'', por cuenta d'el costume de los [[Escriba nel Antiguu Exiptu|escribas]] de poner el nome del dios de primeres de la frase pa honra-y.<ref>{{cita llibro|autor=Zauzich, Karl|títulu=Hieroglyphs Without Mystery, p.p. 30 y 31|añu=1992|id=|editorial=University of Texas Press|url=http://www.utexas.edu/utpress/books/zauhie.html}}</ref> Nos [[epítome]]s de [[Manetón]] ye denomináu Ratotis, Ratos y Atoris.<ref name="Manetón" />
Llinia 51:
=== Tutankamón como fíu de Amenhotep III ===
[[Archivu:Tutankhamun_pendant.jpg|thumb|El nuevu rei Tutankamón ofrendando a la divina pareya: el dios [[Ptah]] y a la so esquierda la so consorte [[Sejmet]]. La torna a los ritos tradicionales dempués del interludiu
Esta hipótesis sofitar nel afayu de diversos artículos na tumba [[KV62]] del rei neñu colos cartuchos de [[Amenhotep III]], de la so Gran Esposa Real, la famosa reina [[Tiy]]a, del príncipe Tumose, el primoxénitu de Amenhotep III muertu prematuramente, y de la princesa [[Sitamón]], quien a finales del reináu de [[Amenhotep III]] xubiría como Gran Esposa Real. Nun esiste na tumba nengún elementu o artículu que mente remotamente al faraón herexe [[Akenatón]] nin a nenguna de les sos reines.
Llinia 65:
[[Archivu:Tête de Toutânkhamon enfant (musée du Caire Egypte).jpg|thumb|El nuevu rei Tutankamón. Talla en madera policromada.]]
# El puntu a favor d'esta hipótesis ye la falta absoluta de referencia dalguna a Tutankamón nos restos atopaos del periodu
# En contra de dicha hipótesis, sumir la falta d'evidencies que venceyen a Tutankamon col so antecesor nel tronu [[Semenejkara]] según tamién l'ambigüedá na identificación de la momia atopada en [[KV55]], que podría ser de [[Akenatón]] o de Semenejkara.
=== Tutankamón como fíu de Akenatón y Kiya ===
Foi hasta güei la hipótesis más aceptada nel mundu académicu, encontada non yá nes evidencies atopaes nos xacimientos arqueolóxicos
[[Archivu:Tomb of Tutankhamun.jpg|left|thumb|240px|El nuevu rei Tutankamón, cazando con arcu, portando la [[Corona exipcia#Corona Jeperesh|corona Jepresh]] al pie de la so esposa [[Anjesenpaatón|Anjesenamón]], la fía de [[Ajenatón]] y [[Nefertiti]].]]
Definir a la madre del faraón neñu como la enigmática [[Kiya]], quien, amás de [[Nefertiti]] y les sos fíes, ye la única muyer del harén real que ye mentada y de la qu'esisten rastros. Foi nomada como ''hemet mererty aat'' o ''"L'amada Gran Esposa"''. Tal relevancia llevó al exiptólogu [[Cyril Aldred]] a afirmar que se debía a que Kiya foi quien dotó d'un renuevu masculín al rei [[Ajenatón]],<ref name=ref_duplicada_1 /> dándo-y la posibilidá de siguir el llinaxe de la gloriosa [[Dinastía XVIII]]. La prematura muerte de [[Kiya]], quien se piensa que nun sobrevivió al faraón [[Ajenatón]], dio llugar a la ocupación del so espaciu na corte y posterior usurpación de títulos per parte de Nefertiti y dalguna de les sos fíes.<ref>{{cita web|autor=Herrero Pardo, Alexandre|añu=2005|url=http://inicia.es/de/alex_ferreru_pardu/Kiya.htm|títulu=Kiya, la bien amada|obra=Exiptu al traviés de los sos nobles|fechaacceso=30 d'abril de 2008}}</ref><ref>[http://www.elpais.com/articulo/cultura/Nefertiti/yera/madre/rey/elpepicul/20100218elpepicul_5/Tes?print=1 Nefertiti nun yera la madre del rei | Edición impresa | EL PAÍS]</ref> Esta hipótesis tamién sostien la necesidá de legitimar l'ascensu al tronu de Tutankamón, yá que ye casáu cola fía de [[Akenatón]] y [[Nefertiti]], la princesa [[Anjesenpaatón]], quien darréu sufriría'l cambéu de nome a ''Anjesenamón'' al igual qu'el so maríu.
Llinia 100:
[[Archivu:Amarnamap.png|thumb|left|250px|Mapa del antiguu [[Cercanu Oriente]] mientres el periodu de Amarna, amosando les grandes potencies del periodu: Exiptu (verde), [[Hatti]] (mariellu), el reinu [[Kasita]] de Babilonia (púrpura), Asiria (gris), y Mittani (colloráu). Les árees más clares amuesen control directu, les árees más escures representen esferes d'influencia. La estensión de la civilización Aquea-Micénica amosar en naranxa.]]
La imaxe de la pareya foi aponderada repitíes vegaes, yá que nos afayos de la so tumba apaecen múltiples imaxes de dambos según l'estilu artísticu
Cuando xubió al tronu, producióse la restauración de los antiguos cultos, intentando escaecer l'interludiu que significó la esperiencia relixosa de Ajenatón. Poles feches en qu'asocedió esto y l'escasa edá que tenía Tutankamón, munchos estudiosos creen que l'abandonu del cultu a [[Atonismo|Atón]] foi debíu más a los sos conseyeros, sobremanera a Ai y Horemheb, qu'a una mesma decisión del faraón.
Llinia 115:
{{cita|Él fixo que tou lo que taba arruináu floriara como un monumentu d'eternidá; él espulsó l'engañu de los Dos Tierres. Cuando la so maxestá alzóse como un rei los templos de los dioses y les dioses dende Elefantina al Delta cayeren nel abandonu, los sos tabernáculos taben deterioraos, convirtiérense en campos llenos de yerba; los sos patios yeren como caminos triaos. El país taba en desorde, los dioses escaecer d'esti país, los sos corazones taben airaos.<ref>{{cita llibro|autor=Lara Peñáu, Federico|títulu=L'Exiptu faraónicu|añu=1991|id=ISBN 84-7090-254-7|editorial=Ed. Istmu}}</ref>}}
Esti edictu foi grabáu nun cercu nel templu de Amón en [[Karnak]], cercu qu'anguaño se caltién nel [[muséu d'El Cairo]]. El testu foi depués usurpáu por Horemheb, qu'esanició'l nome de Tutankamón asitiando'l suyu, nuna revancha iconoclasta pa esaniciar toa referencia a Amarna al asitiase él como directu sucesor de [[Amenhotep III]]: les llistes reales
La restauración tenía una gran carga política. Non yá consistía na vuelta al politeísmu, sinón na devolución del poder al [[Sumu sacerdote de Amón]], contra'l que s'habíen engarráu Amenhotep III y Ajenatón (Amenhotep IV), una y bones el templu de Amón atropara grandes riqueces y el control d'estenses propiedaes qu'antes yeren de la corona.
Llinia 131:
Gracies a los muebles ya instrumentos topaos en KV62, seyan tronos, sielles, arques, etc. púdose reconstruyir el desenvolvimientu artísticu.
Na primer fase, ye fácilmente identificable la continuidá del arte
Los motivos artísticos siguen la llinia de les semeyes de la dómina de Ajenatón: el rei y la so esposa, n'escenes familiares, íntimes, en dellos casos so los rayos del dios únicu cayíu.
Llinia 278:
=== Primer nome de nacencia ===
So influencia de la teoloxía
{{JeroT0}}
| |||